Malbork. Według IPN nazwa SP 3... propaguje komunizm. Władze miasta odpisały wojewodzie

Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie, w październiku ubiegłego roku powiadomił wojewodę pomorskiego, że w naszym województwie są jednostki organizacyjne oraz jednostki pomocnicze gminy, których nazwy "propagują komunizm". Wymienił cztery ogrody działkowe i trzy placówki edukacyjne - w tym Szkołę Podstawową nr 3 im. 2 Pułku Nocnych Bombowców "Kraków".

Tzw. ustawa dekomunizacyjna z 1 kwietnia 2016 r. dotycząca nazw określa między innymi, że „nazwy jednostek organizacyjnych (…) nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować”, a dalej, że „za propagujące komunizm uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989”.

- Nadanie Szkole Podstawowej nr 3 imienia wynika z faktów historycznych, co do których nie ma podstaw do ich podważenia. Nie można zgodzić się, że w wyżej wymienionym przypadku mamy do czynienia z nazwą, która ma jednoznaczne konotacje z organizacją symbolizującą komunizm - odpisuje Marek Charzewski, burmistrz Malborka, wojewodzie pomorskiemu, który pismo z IPN przesłał do Urzędu Miasta Malborka.

2 Pułk Nocnych Bombowców „Kraków” sformowano w Grigoriewskoje na terenie byłego ZSRR na podstawie rozkazu dowódcy Armii Polskiej w ZSRR z 1 kwietnia 1944 r. - Natomiast poprzez swoje działania jednostka bezsprzecznie udowodniła swoją przydatność i skuteczność w czasie II wojny światowej i wyzwolenia ziem polskich spod okupacji niemieckiej, zajmując szczególne miejsce w historii lotnictwa wojskowego i Wojska Polskiego - odpowiada burmistrz.

W piśmie do wojewody pomorskiego magistrat powołuje się na książkę „2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego >>Kraków<<”. Jej autor, Henryk Czyżyk wskazuje, że formowanie pułku rozpoczęto na lotnisku w Grigoriewskoje, gdyż „było ono przeznaczone do organizacji i szkolenia polskich jednostek lotniczych”. A nazwa „Kraków” jednoznacznie nawiązywała „do roli tego miasta w historii Polski, a także w dziejach lotnictwa polskiego, bowiem w Krakowie w 1918 r. powstała jedna z pierwszych lotniczych eskadr odradzającego się państwa polskiego”.

Tradycje 2 Pułku Nocnych Bombowców „Kraków” przejął 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Kraków” stacjonujący w Goleniowie, który organizacyjnie wchodził od 1971 r. w skład 4 Pomorskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego, a jej dowództwo zlokalizowane było w Malborku. Tradycje te jednostka kontynuowała do momentu rozformowania, które nastąpiło na początku lat 90.

- Natomiast historia nadania nazwy Szkole Podstawowej nr 3 odnosi się wyłącznie do historii miasta związanej z istniejącym w Malborku od 1952 r. do dzisiaj lotnictwem wojskowym, nawiązując w ten sposób do zasłużonych jednostek Wojska Polskiego związanych z lotnictwem wojskowym - informuje burmistrz Charzewskiego wojewodę Dariusza Drelicha.

Włodarz przytacza też treść pisma z kwietnia 1973 roku, wysłanego do Kuratorium Okręgu Szkolnego przez ówczesną dyrektor SP 3, w którym uzasadnia ona wybór patrona szkoły jego zasługami dla Wojska Polskiego oraz nawiązaną współpracą szkoły z jednostką wojskową stacjonującą w Malborku, kontynuującą tradycje pułku "Kraków".

Władze miasta nie zamierzają wyrzucać bombowców z nazwy "trójki", ale teraz muszą czekać na dalszy bieg wypadków po wysłaniu odpowiedzi.

IPN w tym samym piśmie z października ub. roku do wojewody stwierdził, że "komunizm propaguje" nazwa ROD im. Karola Świerczewskiego w Malborku, chociaż tablicy na bramie ogrodu z taką treścią już nie ma.

Przypomnijmy, że w 2017 roku Instytut Pamięci Narodowej zakwestionował nazwy dwóch malborskich ulic - 17 Marca i Pstrowskiego. Tę pierwszą Rada Miasta zostawiła, ale przyjmując nowe uzasadnienie nawiązujące już nie do "zdobycia" czy "wyzwolenia" Malborka, ale... Konstytucji marcowej z 1921 roku. Natomiast Pstrowskiego stała się ulicą Władysława Łokietka.

Z kolei działa samobieżnego na skwerze przy ul. Grunwaldzkiej zdjęte zostały tablice: "Bohaterom Czerwonej Armii w XX rocznicę wyzwolenia mieszkańcy miasta i powiatu malborskiego. Malbork, 17 marca 1965 r." W zamian pojawiła się informacja z rysem historycznym.

***