18+

Treść tylko dla pełnoletnich

Kolejna strona może zawierać treści nieodpowiednie dla osób niepełnoletnich. Jeśli chcesz do niej dotrzeć, wybierz niżej odpowiedni przycisk!

Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Wystawa Archiwum Państwowego w Malborku o kancelariach pruskich na Żuławach i Powiślu

Redakcja
Fot. Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku
Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku otworzyło wystawę pt. „Kancelarie pruskie na Żuławach i Powiślu 1772-1945”, przygotowaną wspólnie z Muzeum Zamkowym w Malborku. Wystawa znajduje się w przyziemiach Pałacu Wielkich Mistrzów zamku malborskiego.

Istotą prezentowanej wystawy stało się pokazanie procesu aktotwórczego oraz organizacji i funkcjonowania kancelarii, które wykształciły się w Prusach.
Organizacja kancelarii i zakres jej funkcjonowania ulegał w ciągu wieków wielu przeobrażeniom. Początkowo pojedyncze akta występujące w kancelariach średniowiecznych nie odgrywały większej roli, wystarczające były bowiem tzw. księgi wpisów, do których wpisywano w całości lub w streszczeniu otrzymane i wystawione przez urząd dokumenty.
Wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym zwiększyła się ilość spraw załatwianych w urzędach, co za tym szło, zwiększyła się i ilość korespondencji oraz różnego rodzaju zapisek urzędowych. Pracy było więcej, więc i wpisy do ksiąg stawały się coraz krótsze, a z akt zaczęto tworzyć załączniki do ksiąg wpisów. W ten sposób stopniowo księga wpisów zaczęła przekształcać się w księgę jedynie rejestrującą pisma wpływające i wypływające (czyli dziennik podawczy).
Na terenie państwa pruskiego łączenie luźnych pism dotyczące jednej sprawy zapoczątkowano w XVII-XVIII w. W drugiej połowie XVIII w. rozpoczęto ich zszywanie tworząc tzw. poszyty, które będą mieli Państwo okazję oglądać na wystawie.
Kancelaria pruska stała się więc kancelarią akt spraw gromadzonych w poszytach łączących pisma o wspólnej bądź jednorodnej treści. Istotą jej funkcjonowania była najogólniej mówiąc współpraca między sekretariatem, w którym sekretarze - najwyżej wykwalifikowani pracownicy kancelaryjni opracowywali koncepty pism - tzw. brudnopisy, a kancelarią - gdzie sporządzano czystopisy oraz registraturą-komórką, której zadaniem była rejestracja pism, formowanie akt spraw oraz opieka nad nimi.
Większość zachowanych pism kancelaryjnych poszczególnych urzędów to głównie koncepty, tzw. brudnopisy pism, które pozostawiano w kancelarii. Czystopisy bowiem trafiały do adresatów. Żeby prześledzić więc całość sprawy i korespondencji, należałoby zajrzeć do akt zarówno nadawcy jak i adresata.
Na prezentowanej wystawie znajdą Państwo przykłady pism urzędowych, m.in. przykład pisma pisanego systemem pagina fracta - z łacińskiego strona złamana, gdzie kartę zginano wzdłuż na pół i zapisywano tylko prawą stronę, lewą zostawiając na odpowiedź, bądź komentarze, przykłady formularzy aktów stanu cywilnego, czy ksiąg wieczystych. Należy pamiętać, że pismem urzędowym w Prusach było pismo neogotyckie, które funkcjonowało tu aż do lat 40-tych XX w., stąd wszystkie prezentowane dokumenty są zapisane właśnie neogotykiem.
Dla uatrakcyjnienia wystawy wspólnie z Muzeum Zamkowym staraliśmy się wzbogacić ją o zdjęcia i eksponaty, odtworzone zostało również miejsce pracy kancelisty. Zapraszamy więc serdecznie do obejrzenia wystawy.

Justyna Górska, Archiwum Państwowe w Elblągu z siedzibą w Malborku

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto