Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Test na HIV zrobisz bezpłatnie i całkiem anonimowo. Zobacz, gdzie można wykonać badanie. Wyjaśniamy też, co zrobić, jeśli wynik jest dodatni

Anna Rokicka-Żuk
Anna Rokicka-Żuk
Wideo
od 16 lat
O zakażeniu HIV dowiaduje się w Polsce kilka osób dziennie. To jednak tylko część tych, którzy są zakażeni i mogliby rozpocząć leczenie. Zarówno test na HIV, jak i skuteczna terapia, są w naszym kraju dostępne za darmo i bez skierowania. Co więcej, badanie jest anonimowe, jednak wciąż jest niewielu chętnych. Powodem jest lęk przed diagnozą, tymczasem z HIV można żyć tak długo, jak bez wirusa. Sprawdź, jak i gdzie wykonać test na wirusa HIV i dokąd zwrócić się po wsparcie.

Spis treści

Po czym poznać, że ktoś ma HIV?

Zarażenie wirusem HIV można rozpoznać tylko i wyłącznie na podstawie testu z krwi, który w wielu miejscach można wykonać nieodpłatnie. Warto mieć pewność, że jest się wolnym od wirusa, zwłaszcza w przypadku ryzykownych zachowań. W takiej sytuacji ze zrobieniem badania zaleca się poczekać co najmniej 6 tygodni.

W niektórych miejscach można jednocześnie wykonać test w kierunku WZW-C, czyli wirusa HCV, a także bakterii kiły.

Próbówka z krwią do testu na HIV
Polska należy do nielicznych państw Europy, w których nie odnotowano spadku liczby zakażeń od samego początku epidemii AIDS. To wynik małej liczby testów i dużego odsetka chorych, którzy późno zaczynają leczenie. Andy/Getty Images

– Jeśli jeszcze nigdy wcześniej nie robiłeś/nie robiłaś sobie badania w kierunku HIV, warto o tym pomyśleć. W Polsce takie testy można zrobić bezpłatnie i anonimowo – jest to możliwe w tzw. punktach konsultacyjno-diagnostycznych (PKD), które znajdują się w ponad 20 największych miastach. Na badanie nie trzeba przychodzić na czczo, niepotrzebne jest skierowanie ani dokument tożsamości – mówi Robert Łukasik z PKD w Warszawie.

Sprawdź: W 2023 r. najwięcej nowych zakażeń HIV w historii Polski

Badanie w kierunku obecności wirusa HIV (nabytego niedoboru odporności) powinna wykonać każda osoba, która:

  • miała co najmniej jeden kontakt seksualny niezabezpieczony prezerwatywą,
  • nawet raz korzystała z niesterylnych igieł i/lub strzykawek,
  • miała bezpośredni kontakt z krwią innej osoby.

– Podczas badania pobierana jest krew żylna, zwykle ze zgięcia w ramieniu. Na badanie nie trzeba przychodzić na czczo. Wynik jest do odbioru najczęściej na drugi dzień roboczy po badaniu, ewentualnie kilka dni później (gdy PKD nie jest czynny codziennie) – mówi prowadzący PKD. – W niektórych punktach wykonuje się tzw. szybkie testy. Krew pobierana jest z palca, zakrapla się nią specjalną płytkę i wynik jest po 15 minutach. Szybkie testy dają wiarygodną informację po 12 tygodniach od ryzyka.

Czy badanie na HIV jest anonimowe? Gdzie za darmo test na HIV?

Anonimowe badanie na HIV można wykonać za darmo w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych, których lista jest dostępna na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS oraz Lecz HIV.

– Test na HIV wykonywany w PKD poprzedzony jest rozmową, która ma na celu oszacowanie ryzyka zakażenia i określenie, czy badanie można już wykonać – wyjaśnia Łukasik. – Rozmowa dotyczyć będzie możliwych dróg zakażenia – czyli życia seksualnego i/lub używania substancji psychoaktywnych (narkotyków). W jej trakcie można zadawać pytania dotyczące HIV, samego badania, profilaktyki, miejsc, gdzie można otrzyma pomoc i wsparcie.

Test na HIV można też wykonać prywatnie. Jest dostępny w każdym laboratorium diagnostycznym, ale nie anonimowy. Cena wynosi od 30-40 złotych.

Niestety, choć zagrożenie wirusem HIV rośnie, wciąż niewiele osób chce w ogóle dowiedzieć się, czy jest zakażonym (czyli seropozytywnym), czy nie.

– Informacja o zakażeniu jest jedną z tych, które wywracają świat do góry nogami. Wszystko jest inne, niż do tej pory. Pojawia się masa pytań, mnóstwo niepokoju, często lęku – tłumaczy ekspert. – Jest kilka rzeczy, o których warto wiedzieć, bo one pomogą przemyśleć ważne kwestie i zadbać o siebie najbardziej, jak to jest możliwe. Ważne jest, aby jak najszybciej zgłosić się poradni leczenia zaburzeń odporności. Dzięki badaniom i konsultacjom zakażenie będzie „pod kontrolą”.

Dlaczego tak mało osób chce wykonać test na HIV?

Psychologiczną przeszkodą w wykonaniu testu na HIV jest najczęściej lęk przed chorobą. Rzeczywiście, nieleczone zakażenie HIV prowadzi do wyniszczającego AIDS i śmierci. Trzeba jednak wiedzieć, że nowoczesne i bardzo skuteczne leki przeciw HIV są dostępne w Polsce bezpłatnie.

– Zakażenie HIV i choroba AIDS wciąż kojarzy się negatywnie. To zrozumiałe – każda choroba, zwłaszcza przewlekła, niepokoi i martwi. Ale trzeba pamiętać o tym, że zakażenie HIV nie jest dziś śmiertelne, ma charakter przewlekły – to znaczy, że można z nim żyć i realizować się w różnych sferach życia: rodzinnej i rodzicielskiej, zawodowej, seksualnej – mówi Robert Łukasik, który prowadzi Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny na ul. Jagiellońskiej w Warszawie.

Osoby z HIV mają w Polsce wsparcie

Wiele osób zastanawia się, co będzie, jeżeli otrzymają pozytywny wynik badania.

– Gdy wynik w kierunku HIV wyszedł dodatni, a badanie było zrobione w PKD, to można je odkodować – to znaczy oznaczyć badanie anonimowe danymi osoby, do której wynik należy – wyjaśnia prowadzący PKD w Warszawie. – Doradca dysponuje specjalnym dokumentem, na którym wpisze dane z dokumentu tożsamości (paszportu bądź dowodu osobistego) i na tej podstawie będzie można szybko zgłosić się do poradni. Doradca powie także, gdzie się należy zgłosić i wyjaśni, jak wygląda leczenie. Może też zaoferować pomoc i wsparcie psychologiczne.

Pomoc z zewnątrz jest ważna również dlatego, że często o chorobie nie można powiedzieć wszystkim, ale nie da się też trzymać jej w tajemnicy dla siebie.

– Kolejna ważna rzecz to odpowiedź na pytanie: komu mam powiedzieć o zakażeniu? Wiele osób w pierwszym momencie, ze względu na poczucie odpowiedzialności, chce mówić prawie wszystkim. To nie jest dobre rozwiązanie, choć są osoby, które na pewno powinny wiedzieć o zakażeniu. To partnerzy seksualni i oni również powinny się przebadać – mówi Robert Łukasik. – Dlaczego nie mówić wszystkim? Bo zakażenie jest możliwe tylko w jasno określonych, konkretnych sytuacjach – codzienne życie, wspólne mieszkanie, praca, używanie tych samych naczyń itp., nie jest ryzykowne. Dobrze jest powiedzieć komuś o zakażeniu – ale trzeba też dobrze wybrać taką osobę, choć może to być trudne. Ona ma być wsparciem, a nie źródłem kolejnego stresu. Jest też wiele organizacji, osób i instytucji, które wspierają ludzi zakażonych. Są grupy wsparcia, zajęcia rozwojowe, pomoc psychologiczna – warto z tego korzystać.

HIV jest epidemią metropolii, bo to właśnie nich przede wszystkim w nich mieszkają osoby seropozytywne. Stąd wziął się pomysł włączania miast w działania i współpracę na rzecz profilaktyki HIV i międzynarodowa inicjatywa Fast Track Cities. Celem projektu Miasta Szybkiej Ścieżki jest zatrzymanie epidemii wirusa (a także WZW i gruźlicy) do 2030 roku dzięki ich wzajemnej współpracy. W Polsce pierwszym z nich stała się na początku 2022 r. Warszawa, później dołączyły m.in. Kraków, Wrocław i Gdańsk.

Działania na rzecz profilaktyki HIV oraz osób żyjących z HIV, np. mające na celu walkę z ich stygmatyzacją, prowadzą organizacje pozarządowe w całej Polsce. O konieczności badania przypomina akcja „Czerwona kokardka”, która odbywa się co roku w listopadzie przed Światowym Dniem AIDS, który przypada na 1 grudni. Happening odbywa się w 5 polskich miastach, gdzie wyświetlana jest czerwona kokardka z napisem „Razem przeciw HIV”. Zobacz, gdzie było można obejrzeć w 2022 r. i jak się prezentowała.

Źródło danych: Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w Polsce od 1 stycznia do 15 listopada 2022 r. oraz w porównywalnym okresie 2021 r. Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH – PIB

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Test na HIV zrobisz bezpłatnie i całkiem anonimowo. Zobacz, gdzie można wykonać badanie. Wyjaśniamy też, co zrobić, jeśli wynik jest dodatni - Strona Zdrowia

Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto