Trępnowy to ważne miejsce w sercach osób, które kultywują pamięć o konspiracyjnej polskiej organizacji, która w czasie II wojny światowej istniała na Pomorzu. Tamtą historię utrwala i przekazuje młodym pokoleniom zwłaszcza obecne Stowarzyszenie Społeczno-Kombatanckie Związek Polaków „Młody Las”, którego nazwa nawiązuje do bohaterów z lat 1941-1945.
Przed 1945 rokiem w ówczesnym niemieckim Trampowie znajdował się majątek należący do Bruno Bergmana. W czasie wojny trafiali tutaj Polacy przywożeni transportami na przymusowe roboty. W latach 1941-1945 na Pomorze zostały zwiezione dziesiątki tysięcy naszych rodaków. Wśród nich znaleźli się członkowie Tajnego Związku Młodzieży Wiejskiej „Młody Las” założonego 3 października 1939 r. w lesie za wsią Rojewo koło Rypina.
Od 1941 r. władze hitlerowskie rozpoczęły masową deportację młodzieży rypińskiej na przymusowe roboty do Niemiec. W ten sposób kierownictwo i większość członków TZMW „Młody Las” znalazła się na terenie Gdańska i Powiśla. Działacze, którzy znaleźli się w Malborku, postanowili nadal prowadzić tajną organizację, zmieniając jej nazwę na Związek Polaków w Prusach Wschodnich „Młody Las” - pisze Wiesław Jedliński w publikacji „Związek Polaków >>Młody Las<<”.
5 maja 1941 r. decyzję w tej sprawie podjęli Narcyz Kozłowski, Aleksander Wiśniewski i Antoni Janowicz. W 1942 roku nazwa została skrócona do: Związek Polaków „Młody Las”.
Tajna organizacja prowadziła m.in. działalność sabotażową, pomoc dla więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof i przymusowych robotników, ale zorganizowała też sieć tajnej oświaty, by zapobiec wynarodowieniu Polaków. Jeden z tajnych uniwersytetów ludowych działał też w gospodarstwie w Trampowie. Nauczanie obejmowało pięć grup przedmiotów:
- historia literatury polskiej, historia Polski, geografia Polski, Europy i świata;
- śpiew, muzyka i tańce;
- praca z książką i inne formy samokształceniowe, recytacje, inscenizacje;
- informacje o Polsce i świecie, obowiązki i zadania w pracy konspiracyjnej i przy organizowaniu nowych placówek;
- zagadnienia społeczno-ekonomiczne, działalność polityczna wśród młodzieży i dorosłych, wizja przyszłej Polski.
Grupą Polaków w Trampowie kierował Józef Rumiński pochodzący z Chrostkowa w powiecie rypińskim.
Tajny związek nie uniknął dekonspiracji, których konsekwencją były liczne aresztowania. Nieliczne komórki organizacji przetrwały do wyzwolenia Pomorza.
W Trępnowach stał jeszcze kilka lat temu pomnik „Młodego Lasu”, upamiętniający członków wojennej organizacji i polskich robotników przymusowych, ale został przeniesiony do Nowego Stawu. Natomiast teraz właściciele spółki Caldena, prowadzący tu gospodarstwo rolne, ufundowali nowy obelisk, który uroczyście został odsłonięty we wtorek (21 września) z okazji 80 rocznicy powstania "Młodego Lasu" i uniwersytetu ludowego krzewiącego wiarę, edukację i miłość do Ojczyzny.
Członkowie stowarzyszenia, jego przyjaciele i samorządowcy złożyli kwiaty pod ufundowanym przez właścicieli spółki Caldena obeliskiem z pamiątkową tablicą. W trakcie uroczystości można było obejrzeć również wystawę historycznych zdjęć oraz posłuchać opowiadań na temat „Młodego Lasu” i dziejów gospodarstwa Trampowo. Naszym celem jest zachowanie pamięci o bohaterach wojennych i działaczach „Młodego Lasu”, którzy umacniali patriotyzm i prowadzili tajną edukację na ziemi malborskiej, na Powiślu oraz wśród polskiej młodzieży wywożonej do Prus Wschodnich – wyjaśniają inicjatorzy obelisku ze spółki Caldena.
Caldena zaprasza miłośników historii do odwiedzenia pomnika, który znajduje się na skwerze, także zagospodarowanym z inicjatywy spółki, przy ul. Parkowej 2 w Trępnowach.
Przed uroczystością odsłonięcia obelisku odbyła się akademia w Galerii Żuławskiej w Nowym Stawie, podczas której Kazimierz Cybulski, prezes Stowarzyszenia Społeczno-Kombatanckiego Związek Polaków "Młody Las", wręczył medale z okazji 80 rocznicy utworzenia tajnej organizacji.
Dziennik Zachodni / Wielki Piątek
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?