Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kronika SP 2 w Malborku (odc. 1). "Dwójka" i miasto w latach 50. i 60. ubiegłego wieku

Radosław Konczyński
Radosław Konczyński
Archiwum Szkoły Podstawowej nr 2 w Malborku
"Dwójka" była kiedyś największą szkołą podstawową w Malborku. Jej kronika jest cennym źródłem informacji także o powojennym mieście. Zdjęcia i wpisy, które prezentujemy w galerii powyżej pochodzą z lat 1955-1965.

W kronice można zapoznać się ze starannym rysem historycznym, nawiązującym do czasów przedwojennych i Sandhofu, w którym działała niemiecka szkoła. Najpierw istniała w budynku, w którym mieści się ośrodek zdrowia przy dzisiejszej al. Wojska Polskiego. W 1929 roku została przeniesiona na drugą stronę ulicy do nowo powstałego obiektu (dzisiejsze lewe skrzydło placówki), który w kolejnych latach rozbudowano.

Po wojnie, od 1 września 1945 r., zorganizowano tu naukę dla dzieci w polskim już Malborku.

Pod rządami Polski Ludowej Piaski szybko zaludniają się i rozbudowują. Z każdym rokiem rośnie liczba ludności, która znajduje zajęcie w nowo powstałych czy odbudowanych przedsiębiorstwach jak: Rejonowy Zarząd Gminnych Spółdzielni, Państwowy Ośrodek Maszynowy, Port Rzeczny, Fabryka Wentylatorów. Największym przedsiębiorstwem jest Roszarnia zatrudniająca setki ludności, powstała na terenach dawnej niemieckiej fabryki mleka kondensowanego. Z każdym rokiem dla wygody mieszkańców otwierane są nowe sklepy, kioski, piekarnie itp. - można przeczytać w kronice.

W SP 2 działało nawet Kółko Młodych Traktorzystów

We wrześniu 1945 r. naukę rozpoczęło 52 dzieci, a w roku szkolnym 1960/61 - już 1050 dzieci w 30 klasach. Nauka musiała się odbywać na dwie zmiany. W kolejnym roku obwód szkolny obejmował 1242 dzieci. W szkole działały chór, orkiestra, kółko miłośników matematyki, szkolna kasa oszczędności, dziecięcy zespół artystyczny, kółko taneczne, Drużyna Harcerska im. Zawiszy Czarnego, szkolne koło sportowe, spółdzielnia uczniowska:

Na czele spółdzielni stoi wybierana na wolnym zebraniu członków Rada Spółdzielni składająca się z 8 osób. Są to przeważnie uczniowie klas najstarszych, ponieważ praca w tej organizacji jest zbyt odpowiedzialna, by można ją powierzyć dzieciom młodszym. Praca Spółdzielni Uczniowskiej jest bardzo korzystna i potrzebna. Prowadzona przez samą młodzież ułatwia uczniom zaopatrywanie się na miejscu w potrzebne materiały piśmienne, pieczywo i słodycze oraz wyrabia i przygotowuje do pracy zwłaszcza tych, którzy biorą aktywny udział w jej działalności.

Założono też Kółko Młodych Traktorzystów "w ramach łączności miasta ze wsią".
- Praca polegała na łączeniu teorii z praktyką. Członkowie koła chodzili do POM, gdzie stykali się bezpośrednio z maszynami, uczyli się jeździć na traktorach, wyjeżdżali do prac polnych w PGR, zapoznawali się z typami traktorów, z rodzajem paliwa, z grupami gleb i zastosowaniem nawozów - informuje kronika.

Wychowanie "świadomych budowniczych socjalizmu"

Na początku lat 60. w całym kraju doszło do reformy oświatowej. Decyzja o tym zapadła w styczniu 1961 r. na VII Plenum KC PZPR. Następnie Sejm PRL wydał ustawę o rozwoju systemu oświaty i wychowania.

Był to akt ogromnej wagi. W nowym systemie oświatowym kluczową pozycją, punktem wyjściowym do dalszej nauki będzie szkoła podstawowa, której okres nauki postanowiono przedłużyć z 7 do 8 lat. Nowe programy nauczania będą szerzej uwzględniały zasady i metody kształcenia politechnicznego, celem ściślejszego związania szkoły z życiem, z socjalistycznym budownictwem - czytamy w szkolnej kronice.

I dalej:

Nowa szkoła, poprzez rozszerzenie zakresu wiedzy i zbliżanie treści przedmiotów do zagadnień współczesnych, da państwu obywateli wychowanych w poczuciu obowiązku społecznego i solidarności z ludźmi pracy, kwalifikowanych i świadomych budowniczych socjalizmu, twórczych obywateli PRL. Wychowanie i nauczanie będzie miało charakter czysto świecki. Nowe programy i organizacja będą stopniowo wprowadzane w życie, począwszy od roku szkolnego 1962/63.

Tej sprawie poświęcone było nadzwyczajne posiedzenie Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej nr 2, które odbyło się 7 lutego 1962 r. Na zebranie przybył inspektor oświatowy Wit Smoczyński, który zreferował zmiany dotychczasowego klasowego systemu nauczania na system gabinetowy. Wywiązała się dyskusja.

„Wszyscy członkowie rady pedagogicznej uznali bezwzględnie wyższość nowego systemu klasopracowni nad starym, ale jednocześnie mieli poważne zastrzeżenia co do możliwości realizowania go w warunkach lokalowych tutejszej szkoły. Przede wszystkim szkoła wymaga remontu, klasy są brudne, instalacje elektryczne przestarzałe i stale się psują, a suma przeznaczona tylko na odnowienie jednego skrzydła budynku (15 000 zł) jest stosunkowo do potrzeb zbyt mała" - informuje kronika.

Inspektor po wysłuchaniu dyskusji "obalił wszystkie kontrargumenty nauczycieli mówiąc, że przy dobrych chęciach wszystko się da zrobić."

Generał Świerczewski patronem SP 2 w Malborku

Ważną datą dla szkoły w tamtych czasach był 24 marca 1964 r. - nadanie patrona, którym został generał Karol Świerczewski. Uczniowie wybrali go w ramach przeprowadzonej ankiety.

Pisała oczywiście o tym ówczesna prasa. Z jednej z notek wynika, że w przygotowania włączyły się Malborskie Zakłady Roszarnicze i Parowozownia, nauczyciele, komitet rodzicielski i organizacje młodzieżowe. Roszarnia postanowiła zradiofonizować szkołę i adaptować pomieszczenie na harcówkę, wyposażyć pracownię techniczną, przekazać szkole 80 metrów siatki do ogrodzenia, wypożyczyć szkolnym zespołom artystycznym instrumenty muzyczne. Kolejarze z Parowozowni obiecali wyposażyć gabinet biologiczny oraz wykonać np. antenę telewizyjną, regał dla świetlicy, kosze do śmieci, stojaki do plansz i na kwiaty.

Szkolni kronikarze podali natomiast, że „systematyczna praca wychowawcza zmierza ku temu, aby nawet najmłodsze dzieci zrozumiały i poznały nasz XX-letni dorobek, osiągnięcia Ludowej Polski, a w szczególności, aby imię patrona szkoły stało im się bliskie i drogie. Już dziś wszyscy z rozrzewnieniem myślimy o czekającej nas uroczystości w dn. 21 III br.”

Należy podkreślić, że Szkoła Podstawowa na Piaskach jest nie tylko największą placówką oświatową w powiecie malborskim, lecz także słynie z dobrych wyników w pracy dydaktycznej i wychowawczej. Nadanie imienia bohatera stanowi wyróżnienie. Jest to bowiem pierwsza w powiecie malborskim szkoła, której nadano imię jednego z bohaterów narodowych - pisała prasa po uroczystości.

Wiele lat później, na początku lat 90., Świerczewski przestał być patronem „dwójki”, a w drugiej dekadzie XXI wieku trafił na „śmietnik historii” jako komunistyczny generał. Znajduje się na IPN-owskiej liście osób, których imię należało usunąć z przestrzeni publicznej.

"Miasto to staje się ładniejsze, bogatsze i wspanialsze"

Kronika obejmująca lata 1955-1981 została założona w okresie, gdy I sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR był Władysław Gomułka, przewodniczącym Rady Państwa – Aleksander Zawadzki, a przewodniczącym Rady Ministrów – Józef Cyrankiewicz. Tak szkolni kronikarze opisali Malbork z drugiej połowy lat 60. XX wieku:

"Obecnie Malbork jest polskim miastem powiatowym liczącym przeszło 25 000 mieszkańców, mającym 8 szkół podstawowych, Liceum Ogólnokształcące, Szkołę Zawodową, Technikum Ekonomiczne i coraz nowo tworzone zakłady szkolne dla młodzieży. Miasto stale się rozbudowuje, cała zniszczona główna ulica prowadząca od starego miasta do dworca nie świeci już pustymi lukami terenowymi ani zniszczonymi budynkami. Na ich miejsce powstają stale nowe bloki mieszkalne i handlowe. Są już 3 kina, a teatry objazdowe prawie w każdym tygodniu dają mieszkańcom kulturalną rozrywkę. Młodzież może się wyżywać na kilku boiskach sportowych, a zimą na lodowiskach. Niemal z każdym dniem miasto to staje się ładniejsze, bogatsze i wspanialsze."

W kolejnych dniach będziemy publikować następne odcinki kroniki Szkoły Podstawowej nr 2. Dziękujemy pani dyrektor, Krystynie Prokopowicz za jej udostępnienie.

Malbork. Kronika Szkoły Podstawowej nr 9 (odc. 5). Trudne la...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto