Malbork. 77 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Uroczystość na Skwerze Żołnierzy Wyklętych

1 sierpnia 1944 roku o godz. 17 rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. W 77 rocznicę w Malborku, tak jak w wielu innych miastach, rozbrzmiały syreny. Chwilę później rozpoczęła się uroczystość przy Pomniku Armii Krajowej na Skwerze Żołnierzy Wyklętych.

Tysiące zamordowanych ludzi, stolica zrównana z ziemią

Burmistrz Marek Charzewski przypomniał, że mieszkańcy Warszawy stanęli do walki z hitlerowskim okupantem o wolną Warszawę i wolną Polskę.

- Powstanie Warszawskie było swego rodzaju zwieńczeniem walki o tę wolność, która trwała od blisko pięciu lat. Ta walka rozpoczęła się kampanią wrześniową, a po jej zakończeniu przeszła do konspiracji prowadzonej przez Polskie Państwo Podziemne, które należy uznać za fenomen, bo nie tylko na skalę Europy, ale i świata trudno znaleźć przykład państwa będącego pod okupacją, które potrafiło stworzyć wszystkie struktury przynależne normalnie funkcjonującemu państwu: rząd, armię ponad 300-tysięczną, szkolnictwo, nawet instytucje kultury, wydawnictwa - mówił Marek Charzewski.

Za zgodą rządu RP na uchodźstwie, w obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej, dowództwo Armii Krajowej wyznaczyło na 1 sierpnia wybuch powstania, które - jak zakładano - miało trwać kilka, kilkanaście dni.

Mieszkańcy Warszawy postanowili przystąpić do walki otwartej, bardzo trudnej, niesprawiedliwej, z bardzo trudnym przeciwnikiem, dobrze uzbrojonym i bezwzględnym. Okazało się, że było to dziewięć krwawych tygodni - przypomniał burmistrz Malborka.

Podczas walk zginęło ok. 20 tysięcy powstańców oraz zamordowanych zostało przez Niemców około 200 tysięcy cywilów. Bestialstwa były konsekwencją rozkazu Heinricha Himmlera, który polecił swoim podwładnym wymazać stolicę Polski z mapy Europy.

Wolność, szacunek i tolerancja. Lekcja, którą daje historia

Marek Charzewski podkreślił, że nie wystarczą same obchody i składanie kwiatów. Kolejne rocznice muszą przypominać, że Powstanie Warszawskie jest lekcją dla współcześnie żyjących.

- Oczywistą lekcją jest to, że wojna jest czymś okrutnym, strasznym, czymś, czego nigdy już nie chcielibyśmy mieć na terenie Polski. Więc to dla nas zobowiązanie, aby uczynić wszystko, żeby koszmar wojny nigdy już nie dotknął naszej Ojczyzny. Lekcje, które przekazują nam powstańcy, dotyczą również wzajemnego szacunku - stwierdził burmistrz Marek Charzewski.

Włodarz przypomniał fragment wystąpienia gen. Ścibora-Rylskiego w 73 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, który mówił, że Polacy muszą mieć szacunek do wszystkich, niezależnie od ich poglądów, narodowości, wyznania, "bo tak było wśród powstańców".

- Powstańcy też wywodzili się z różnych grup, nie wszyscy się z sobą we wszystkim zgadzali. Ale jeżeli nastąpił moment najważniejszy, moment walki o niepodległość, stanęli ramię w ramię. Powstańcy musieli dokonać wyboru: to, co najważniejsze oddzielić od tego, co jest mniej ważne. My, w czasach obecnych, jako spadkobiercy tej tradycji też musimy podejmować takie decyzje. Też różnimy się od siebie, mamy różne poglądy, różne spojrzenia na różne sytuacje, ale musimy zawsze brać pod uwagę, że są rzeczy najważniejsze i rzeczy mniej istotne - kontynuował burmistrz.

Rzeczą najważniejszą jest wolna, niepodległa, bezpieczna, dostatnia i tolerancyjna Polska, bo o taką Polskę walczyli powstańcy. Chcąc wyrazić im swoją wdzięczność, powinniśmy zawsze mieć w pamięci, że dostaliśmy od nich Polskę, o którą powinniśmy dbać, którą powinniśmy przekazać następnym pokoleniom - zakończył Marek Charzewski.

Następnie kwiaty zostały złożone przy kamieniu poświęconym żołnierzom wyklętym.