Malbork. Archiwum Państwowe z okazji 70 lat obecności w mieście zaprosiło mieszkańców do wspólnego świętowania

Międzynarodowy Dzień Archiwów, coroczne święto pod auspicjami UNESCO, obchodzony jest 9 czerwca br. Z tej okazji Archiwum Państwowe w Malborku zaprosiło mieszkańców na plac Jagiellończyka, gdzie m.in. przygotowało warsztaty na temat konserwacji dokumentów, podczas których pracownicy udzielali porad, jak dbać o rodzinne archiwa. Malborczycy faktycznie przychodzili, by wypytywać o szczegóły - m.in. o to, gdzie zaopatrywać się w specjalistyczne koszulki i koperty na dokumenty. Można też było obejrzeć kopie dokumentów i zdjęć pochodzących z zasobów AP.

Przede wszystkim jednak podczas obchodów zaprezentowana została wystawa poświęcona działalności AP w Malborku, upamiętniająca 70 rocznicę jego istnienia w mieście.

Postanowiliśmy tym razem powiedzieć, że archiwum to nie tylko budynek, nie tylko zbiory archiwalne, ale przede wszystkim konkretne twarze konkretnych ludzi. To właśnie archiwiści tworzą to archiwum. Dlatego powstała wystawa, która pokazuje zatrzymane kadry naszych archiwistów przy pracy, tych, którzy pracowali tutaj wcześniej, i tych, którzy pracują obecnie - powiedziała Małgorzata Janusz, dyrektor AP w Malborku.

St. archiwista Karolina Szczepanik dodała, że twórcy wystawy chcieli wyróżnić szczególnie tych, "którzy przez lata budowali to archiwum, dokładając cegiełkę do cegiełki, i tych, którzy kontynuują ich pracę obecnie".

- Zadania, które wykonuje archiwum, to przede wszystkim gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych. W obecnym czasie to również digitalizacja materiałów w celu usprawnienia pracy z archiwaliami, zachowania ich w dobrym stanie na dłużej oraz powszechna popularyzacja dziedzictwa narodowego. Archiwum wychodzi naprzeciw nie tylko historykom, genealogom czy badaczom regionu. Staje się gościem w naszych domach. Dzięki działaniom popularyzatorskim skierowanym do odbiorców z wielu środowisk archiwum staje się aktywne, wychodzi na zewnątrz budując relacje społeczne, podkreślając, jak ważne jest w życiu człowieka, jak cenne jest dla nas to, skąd pochodzimy i skąd pochodzą nasi bliscy - podkreślała Karolina Szczepanik.

Motto tej plenerowej ekspozycji brzmi tak: "Idąc w przyszłość, pamiętajmy o przeszłości". Składając życzenia, zwrócił na to uwagę burmistrz Malborka Marek Charzewski.

- Chciałem podziękować wszystkim, którzy tworzyli tożsamość Archiwum Państwowego w Malborku i tworzą je w dalszym ciągu. Dziękuję za przekazywanie tej wiedzy, która jest nam bardzo potrzebna. Tak jak mówi hasło, które tu widzimy, bo chcąc budować lepsze jutro, trzeba mieć wiedzę, co było wczoraj. Dzięki AP tę wiedzę mamy i mam nadzieję, że ta wiedza będzie przekazywana dalej. Gratuluję wspaniałego jubileuszu i życzę wszystkie dobrego na dalsze lata archiwum, żebyście tę wiedzę przechowywali i przekazywali następnym pokoleniom. Nie byłbym sobą, gdybym tego nie powiedział: niech moc będzie z Archiwum Państwowym - mówił burmistrz Charzewski.

Życzenia złożyli również wicestarosta malborski Waldemar Lamkowski oraz dyrekcja Muzeum Zamkowego - dr hab. Janusz Trupinda i Agnieszka Kowalska.

Początki malborskiego archiwum związane są z Elblągiem, bo tam działało w pierwszych dwóch latach jako oddział Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Gdańsku. Po wejściu w życie dekretu o archiwach państwowych w marcu 1951 r. elbląska placówka uzyskała rangę Powiatowego Archiwum Państwowego (PAP).

Wobec zdecydowanie większego nasycenia archiwaliami oraz korzystniejszego położenia w 1951 roku wysunięto inicjatywę przeniesienia archiwum do Malborka i ulokowania go na terenie zamku. Projekt ten spotkał się z poparciem władz miejskich Malborka, które wyraziły zgodę na bezpłatne przekazanie do dyspozycji Archiwum Państwowego wytypowanych pomieszczeń zamkowych. Z dniem 8 marca 1952 r. siedziba Powiatowego Archiwum Państwowego została przeniesiona z Elbląga do Malborka – można przeczytać na stronie internetowej archiwum.

Dla podkreślenia, że pomimo przeprowadzki jest to „archiwum w Elblągu z siedzibą w Malborku, takie określenie znajdowało się w nazwie aż do końca 2017 r. Na mocy Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dniem 1 stycznia 2018 r. jednostka otrzymała nazwę Archiwum Państwowe w Malborku.
Przez te 45 lat na czele tutejszego AP stał Eligiusz Gumprecht. Od ćwierćwiecza dyrektorem jest Małgorzata Janusz.

Archiwum Państwowe zajmuje obecnie część pomieszczeń przyziemia i piwnic Pałacu Wielkich Mistrzów w skrzydle północno-zachodnim Zamku Średniego.
- Umiejscowienie placówki można odbierać poniekąd jako kontynuacje przypisanych im pierwotnie funkcji. W czasach krzyżackich mieściła się tu bowiem między innymi kancelaria – informuje AP.

Łączna powierzchnia magazynów archiwalnych wynosi ponad 1600 metrów kwadratowych. Do zadań statutowych archiwum należą gromadzenie, zabezpieczanie, opracowanie i udostępnianie zbiorów. Archiwum jako urząd wiary publicznej wydaje zaświadczenia i odpisy dla instytucji i osób z kraju oraz z zagranicy. W ostatnich latach szczególnie duży nacisk kładzie się na zagadnienie skutecznej informacji archiwalnej. Archiwum prowadzi także działalność popularyzatorską zasobu poprzez organizację wystaw, prelekcji i spotkań z młodzieżą szkolną.

Cel edukacyjny i popularyzatorski mają też takie wydarzenia, jak Międzynarodowy Dzień Archiwów.