Malbork. Baszta nad Nogatem będzie odbudowana? Konserwator tego nie wykluczył, proponując wzorowanie się na materiałach archiwalnych

Baszta nad Nogatem w Malborku już po oględzinach przeprowadzonych przez przedstawiciela wojewódzkiego konserwatora zabytków. Na razie obiekt nie prezentuje się dobrze, bo został odarty częściowo ze współczesnego „płaszcza”. Być może dlatego w czasach PRL ktoś wpadł na pomysł, by stworzyć coś w rodzaju „baby w babie” i ukryć zniszczony wiekowy mur pod warstwą lepszych cegieł, jak się wydawało ówczesnym służbom konserwatorskim.
Ale ta murowana okładzina nie wytrzymała próby czasu. O ile sama baszta datowana jest na XV wiek, o tyle XX-wieczną robotę trzeba będzie poprawić.

Jarosław Baciński z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku nie miał wątpliwości, że wszystko to, co współczesne, trzeba usunąć.

Zdjęto cześć oblicówki ceglanej i uwidoczniło się pomieszczenie wewnętrzne, do którego nie było wejścia. Budowla nakryta jest współczesną „czapą”, czyli stropem żelbetowym. Odsłonięta część licowania pokazuje słabą stabilizację – stwierdził w swoim protokole Jarosław Baciński.

Ale na tym, co widać gołym okiem, konserwator zabytków nie poprzestał. Stwierdził, że należy rozebrać do końca wtórne oblicowanie baszty, ale też strop żelbetowy. To dopiero początek, bo trzeba będzie opracować koncepcję rewitalizacji baszty.
W spotkaniu z przedstawicielem wojewódzkiego konserwatora zabytków uczestniczyła cała "specgrupa" zajmująca się obecnie zabytkową budowlą, czyli wiceburmistrzowie: Jan Tadeusz Wilk i Józef Barnaś, inżynier miasta Roman Milanowski oraz Jarosław Czermak, kierownik budowy, i Andrzej Marciniak, inspektor nadzoru inwestorskiego.

Obecnie docelowego przeznaczenia obiektu jeszcze nie określono, to będzie przedmiotem opracowanego programu funkcjonalno-użytkowego. Nieznane są więc ewentualne koszty. Na roboczo pojawiły się jednak pomysły, by budowla znów przypominała basztę. Czyli nie była przykryta płaskim dachem, a przede wszystkim, jeśli to możliwe, wystrzeliła w górę. Ale spokojnie, nikt nie będzie tam budował żadnej wieży.

W trakcie sporządzania dokumentacji architektoniczno-budowlano-konserwatorskiej należy wykorzystać materiały archiwalne – podkreślił Jarosław Baciński.

W protokole pojawił się również zapis o konieczności przygotowania generalnej koncepcji konserwatorskiej. To właśnie ma być gwarancją właściwej restauracji zabytku. Opracowanie powinno zostać przygotowane przez interdyscyplinarny zespół, ale w jego skład musi wejść konserwator, trochę w charakterze strażnika interesów historycznej budowli.
Co ciekawe, podczas spotkania poświęconego w całości pracom zabezpieczającym basztę, uznaną za element zespołu fortyfikacji miasta, inspirowano się… obrazem. A dokładnie kopią „Oblężenia Malborka w 1460 r.”, który wisi w sali narad w Urzędzie Miasta.

Co teraz będzie działo się z budowlą? Na razie odcięto do niej dojście, by nikomu nie przyszło do głowy wchodzić na betonowy strop. To po prostu grozi upadkiem z wysokości.

Do czasu opracowania dokumentacji i rozpoczęcia inwestycji należy basztę zabezpieczyć – nakazał Jarosław Baciński.

To tymczasowe zadaszenie będzie najprostsze z możliwych, by nie generowało zbędnych kosztów. Bardziej chodzi o to, by deszczówka czy topniejący śnieg dalej nie degradowały cegieł, które są i tak mocno zawilgocone.
Bez cienia wątpliwości stwierdzono również, że cegła pochodząca z rozbiórki nie jest historyczna, tylko współczesna. Dlatego jedyne, do czego się nadaje, to utylizacja.