Malbork. Miejski park został oddany do użytku w sierpniu. Tak wspominał to miejsce "Marienburger Zeitung"

„Około 1910 roku Malbork był miastem liczącym około 13 tysięcy mieszkańców, co oznacza, że od czasu ponownego włączenia do państwa pruskiego, z liczbą 2813 mieszkańców w 1772 roku, nastąpił jego rozwój. Wraz ze wzrostem liczby mieszkańców pojawiło się zapotrzebowanie na centrum rekreacyjne, zwłaszcza że las w Grzępie był zbyt oddalony od szosy Malbork - Sztum.

Starszym mieszkańcom brakowało parku do rekreacji, który posiadałby również odpowiednie place zabaw i obiekty sportowe dla młodzieży. Radny miejski Otto Halb najbardziej wymownie wyraził życzenia miłośników przyrody i przekazał dużą sumę pieniędzy na fundusz budowy parku miejskiego. Zwolennikiem tego projektu był również burmistrz Arthur Born. Współpracował również z rządem poprzez osobiste kontakty z nadprezydentem von Jagow, dzięki czemu w 1911 r. można było rozpocząć budowę parku miejskiego za przejazdem kolejowym do Piasków.

Śląska firma zajęła się planowaniem, malborska szkółka Feldsiena dostarczyła również część materiału roślinnego. W niedzielę, 16 sierpnia 1914 roku,park miejski miał zostać uroczyście zainaugurowany jako „Park Jagowa”, ale z powodu wybuchu wojny został otwarty dla publiczności bez żadnych uroczystości.

Mimo że park miał niewielką szerokość, sprawiał wrażenie przestronnego dzięki posadzeniu wysokich krzewów jako tło. W środku parku znajdowało się boisko sportowe, na którym malborskie kluby sportowe rywalizowały o niejedno zwycięstwo. Kto nie myśli o pięknej panoramie z zamkiem w pobliżu placu zabaw dla dzieci, nazywanej przez starych wyjadaczy „widokiem na Marienburg”?

Dalsze nasadzenia drzew i krzewów doprowadziły do wybudowania w 1917 r. „Park-Cafe”, gdzie np. „Liedertafel” spotykał się co roku w Święto Wniebowstąpienia Pańskiego - na miłym śniadaniu. W parku miejskim znajdowało się również szczególne miejsce kontemplacji dla mieszkańców - „kamień Hartmanna-Felske” wzniesiony na cześć poety i kompozytora „Pieśni Zachodniopruskiej” na sugestię pierwszego burmistrza Pawelcika. Na kamieniu złotymi literami wypisano początkowe nuty pieśni.

Nadrzeczna promenada połączona z parkiem miejskim z cienistymi ścieżkami i małymi skwerami kończyła niejeden spacer szukających wypoczynku mieszkańców. Miłośnik przyrody zawsze znajdował nowe inspiracje w różnych drzewach, krzewach i kwiatach. Topole, wierzby, świerki, jodły, brzozy, graby, leszczyny, dęby, wiązy, lipy i kasztanowce oferowały zróżnicowany obraz populacji drzew. Różnorodne kwitnące krzewy pomiędzy nimi rozbudzały uczucia miłośników czystej przyrody. Prawie w tym samym czasie, co forsycja, zakwitła złota porzeczka z pachnącymi, bogato żółtymi gronami kwiatowymi. Krzew jaśminu o żółto-białych kwiatach wypełniał powietrze odurzającym zapachem. Osobliwie pięknym widokiem była przeładowana kwiatami kula śnieżna, której kuliste pędy kwiatowe popularnie nazywano „kulistymi różami”.

Tak, dla miłośnika przyrody park miejski oferował raz po raz przebogatą liczbę różnych krzewów i kwiatów - również obcego gatunku. Jest powodem do kontemplacji przyrody. Miłośnik ptaków znalazł tu wiele gniazd ptaków śpiewających. Tu wieczorny gość parku słuchał pod wielkim wrażeniem cudownie topniejącej pieśni naszego słowika. Drogi parku miejski, Twój obraz szczególnie imponująco zapada w naszej pamięci; bo dałeś nam prawdziwy relaks, a niejednej młodej parze dach w godzinach tajemnych spotkań!”

Tłumaczenie i opracowanie: Marek Dziedzic ze Stowarzyszenia Wspierania Szpitala Jerozolimskiego w Malborku