Malbork. Na Przedzamczu trwają prace budowlane. Nie brakuje ciekawych odkryć

Przypomnijmy, że inwestycja obejmuje dwa dawne budynki gospodarcze Przedzamcza, na potrzeby robót budowlano-konserwatorskich nazwane C i D. Muzeum pozyskało 15 096 969,48 zł dotacji z tzw. funduszy norweskich (Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego) oraz 2 664 171,09 zł z budżetu państwa.
Od połowy 2024 r. te zabudowania mają służyć muzealnikom, mieszkańcom i turystom. Tu przeniesione zostaną biblioteka zamkowa i pracownia konserwatorska, powstaną też dwie nowe jednostki: pracownia digitalizacji i centrum badań nad dziejami zakonu krzyżackiego.

Prace trwają od listopada 2021 r., gdy wykonawca zaczął od oczyszczenia obiektów z roślinności, a potem przystąpił do prac budowlano-konserwatorskich. Do tej pory udało się odtworzyć brakujące fragmenty elewacji i wymurowano ściany do wysokości okapów. Trwa murowanie szczytów – pomiędzy budynkami oraz od strony północnej (budynek „D”). Rozpoczęto prace konserwatorskie na elewacjach ceglanych, które będą kontynuowane w kolejnych etapach.

Jak informuje Muzeum Zamkowe, wiele czasu pochłonęły analizy dotyczące tematu zachowania historycznych otworów okiennych.

- Zależało nam, aby utrzymać wszystkie elementy oryginalne. Zwróciliśmy uwagę, że pierwotnie w budynkach znajdowały się okna w różnych konstrukcjach, powstające zapewne w różnych okresach. Ingerencję w kształt otworów ograniczyliśmy do minimum: uzupełnienia niektórych ościeży i odtworzenia fragmentów zniszczonych w większości nadproży. W elewacji zachodniej (od strony Nogatu), stanowiącej pierwotnie fragment muru obronnego północnego Przedzamcza, zachowały się jeszcze średniowieczne otwory strzelnicze, które zostały uczytelnione i pozostaną widoczne dla odwiedzających w przyszłości Przedzamcze – wyjaśnia Agnieszka Kowalska, wicedyrektor Muzeum Zamkowego ds. naukowo-konserwatorskich.

W przyszłości sami muzealnicy i ich goście będą mogli też oglądać inny relikt, który został odkryty podczas trwającej inwestycji. To elementy ogrzewania podposadzkowego wykonane w sklepieniu piwnicy w okresie średniowiecza oraz fundamenty komina zbudowanego najprawdopodobniej na potrzeby funkcjonującego w tym miejscu browaru. Muzeum Zamkowe informuje, że odkrycie wymagało skorygowania założeń projektowych we współpracy z autorami projektu oraz w uzgodnieniu z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Gdańsku.

Wszystkie odkryte elementy podlegają zachowaniu. Po przeprojektowaniu posadzki w przyszłości możliwe będzie oglądanie odsłoniętych kanałów grzewczych w przestrzeni centrum badań nad dziedzictwem pokrzyżackim. Kończymy dokumentację wszystkich odsłoniętych detali i wkrótce będziemy mogli opowiedzieć więcej o odkrytych w trakcie prac reliktach dawnej architektury – tłumaczy Agnieszka Kowalska.

Wewnątrz tzw. budynku „C” (bliżej dawnego hotelu „Zamek”) wykonano już konstrukcję stężającą w postaci wieńców i słupów żelbetowych, gotowe są stropy nad piwnicą i przyziemiem oraz szyby windowe. W części „D” wykonawca koncentruje się nad uzupełnieniem zniszczonego sklepienia w gotyckiej piwnicy.

W trakcie tych prac, po odsłonięciu całego wnętrza piwnicznego, okazało się, że fragment ściany, na której pierwotnie oparte było sklepienie krzyżowe, został zniszczony, najprawdopodobniej jeszcze u schyłku okresu nowożytnego. Analizujemy jeszcze wszystkie dostępne źródła, aby ustalić, jaka była przyczyna zniszczenia – wyjaśnia Agnieszka Kowalska.

W sobotę (7 maja) dr hab. Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego, przedstawił postępy prac Jarosławowi Sellinowi, wiceministrowi kultury i generalnemu konserwatorowi zabytków. W spotkaniu na placu budowy wziął również udział Igor Strzok, pomorski konserwator zabytków. Goście mieli też okazję zajrzeć do innego budynku znajdującego się w tym samym ciągu zabudowań Przedzamcza, czyli do kościoła św. Wawrzyńca, w którym od roku 2021 prowadzą badania naukowo-konserwatorskie. W najbliższych miesiącach muzeum ma zaprezentować wyniki badań.