Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Malbork. Najstarsze domy w mieście. Wciąż w nich mieszkają ludzie, a powstały w XIX wieku

Anna Szade
Anna Szade
Jedne z najstarszych budynków wielorodzinnych w Malborku powstały w XIX wieku. Co zachowało się z ich dawnego stylu? Zapraszamy na spacer szlakiem kamienic, których część powstawała w tym samym czasie, co słynna paryska wieża Eiffla, inne pamiętają czasy Chopina i Napoleona.

Jakie było miasto dwa wieki temu? Okazuje się, że już wtedy znajdowało się trochę w cieniu warowni.
- Malbork był zatem od zawsze, i w jakieś mierze do dziś pozostał, tylko „miastem przy zamku”. Tak był postrzegany w dobie rodzącej się turystyki romantycznej XIX stulecia, gdy po raz pierwszy zespół pokrzyżacki został okrzyknięty mianem magnesu przyciągającego prawdziwe rzesze odwiedzających z kraju i zagranicy – można przeczytać w malborskim programie opieki nad zabytkami.

Nota bene, od 1882 zamek był rekonstruowany przez Conrada Steinbrechta.

XIX wiek to rozwój Malborka. Zaczęło się od drogi i kolei

Przenieśmy się na moment w czasie do tamtej epoki. W pierwszej połowie XIX w. Malbork był jednym z wielu typowych, niezbyt bogatych miasteczek pruskich. Poprawę jego sytuacji gospodarczej przyniosła dopiero budowa kolei żelaznej łączącej Prusy Wschodnie z Berlinem.

Jak pisze Wiesław Jedliński w książce „Malbork – dzieje miasta”, do ożywienia życia gospodarczego i powiększenia liczby ludności przyczyniła się droga Berlin-Królewiec, która powstawała w latach 1819-1825, ale także budowa mostu kolejowego przez Nogat, którą ukończono w 1857 r. Dzięki temu Malbork zyskał połączenie kolejowe do Tczewa, a jeszcze wcześniej do Braniewa, przedłużone następnie do Królewca.

To sprawiło, że szybko wzrosła liczba mieszkańców - z 7500 w 1863 r. do 10 738 w 1871 r. A był to dopiero początek dalszego rozwoju kolei. W 1876 r. uruchomiono połączenie z Warszawą przez Mławę, w 1883 r. z Toruniem przez Kwidzyn, a w 1893 r. z Olsztynem. Malbork stał się więc ważnym węzłem komunikacyjnym, co przybliżało go do świata.

Malborska gospodarka miała się coraz lepiej. Powstawały nowe zakłady

Aż trudno uwierzyć, że pierwsze warsztaty Alberta Rahna, przekształcone później w fabrykę maszyn i odlewów, powstały w 1877 r. Firma o podobnym profilu istnieje w tym samym miejscu do dzisiaj; to Pemal.

Pracy było pod dostatkiem, bo tworzone były kolejne firmy produkcyjne:

  • filia fabryki cygar i tabaki Loeser&Wolff z Elbląga (1874),
  • cukrownia (1881-1882),
  • słodownia Adolfa Dauma (1891).

W drugiej połowie XIX w. powstały w mieście pierwsze nowoczesne urządzenia komunalne: gazownia (1867), telegraf (1876), poczta (1893), centrala telefoniczna (1899).

Połowa XIX wieku to prawdziwy boom budowlany w Malborku

W ślad za rozwojem przemysłu, usług komunalnych i wzrostem liczby ludności zapanował głód mieszkań. Dość szybko rozwinęło się więc budownictwo mieszkalne.
W książce Wiesława Jedlińskiego znajduje się informacja, że w 1887 r. wprowadzone zostało oznakowanie domów. Numeracja rozpoczynała się przy kościele św. Jana od numeru 1, a kończyła w Kałdowie na numerze 1016.

Wielu domów, które wybudowano w tamtym okresie, już nie ma, część przetrwała w niezmienionym kształcie, inne nabrały nieco współczesnego charakteru po remontach i modernizacjach. Niektóre ze względu na walory architektoniczne formalnie zostały uznane za zabytkowe.

Jak prezentują się dzisiaj, o tym można przekonać się, oglądając galerię zdjęć. Zapraszamy na spacer śladami XIX-wiecznego Malborka.

Ul. Poczty Gdańskiej

Malbork w latach 90. ubiegłego wieku. Słodko-gorzkie wspomni...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto