Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Malbork. Pomnik Armii Czerwonej przy ul. Sikorskiego zniknął z powierzchni ziemi. Gwiazda spadła po 77 latach

Radosław Konczyński
Radosław Konczyński
Anna Szade
Anna Szade
Instytut Pamięci Narodowej zrealizował swoją zapowiedź usunięcia Pomnika Armii Czerwonej, który od 1945 roku stał przy ul. Sikorskiego w Malborku. We wtorkowy poranek (9 sierpnia) na miejscu pojawiła się firma wynajęta przez IPN, która w ciągu kilku godzin rozebrała obiekt dopiero co skreślony z ewidencji zabytków.

Głosy malborczyków, którzy nie chcieli Pomnika Armii Czerwonej w przestrzeni publicznej miasta, odżyły po napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. W tej sprawie odbyło się m.in. spotkanie prezesa Instytutu Pamięci Narodowej z władzami Malborka. Potem zdawało się, że sprawa przyschła, ale okazało się, że problemem jest fakt, że pomnik z gwiazdą figurował w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków. Niedawno wojewódzki konserwator zabytków wykreślił go z tego rejestru.

Decyzja konserwatora sprawiła, że IPN miał otwartą drogę do usunięcia pomnika. I we wtorkowy poranek (9 sierpnia) przy ulicy Sikorskiego pojawiła się firma wynajęta przez instytut.

Całej operacji przyglądali się zarówno przypadkowi przechodnie, jak i ci, którzy zabiegali o likwidację tego pomnika. To m.in. Karol Rabenda, wiceminister aktywów państwowych, który w marcu towarzyszył Karolowi Nawrockiemu, prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej, podczas spotkania z burmistrzem Markiem Charzewskim.

Możemy mówić o historycznej chwili, bo to dokończenie procesu dekomunizacji w Malborku. W 1989 r. przebiegała ona w sposób naturalny, ale ten pomnik świadczył o tym, że nigdy nie została w pełni zakończona. W polskiej przestrzeni publicznej nie powinno być miejsca na symbole rosyjskiego czy sowieckiego imperializmu – powiedział nam Karol Rabenda.

Co polityk widziałby w zamian?
- To decyzja, którą powinna podjąć społeczność Malborka, IPN i instytucje do tego powołane. Takim zabiegiem, który w innych miejscach w Polsce został zastosowany, jest upamiętnienie ofiar dwóch totalitaryzmów: nazistowskich Niemiec i sowieckiej Rosji. To w pewnym sensie prostowałoby wypaczenie historii, z którymi mieliśmy do czynienia w czasach komunizmu – uważa Karol Rabenda.

Rozbiórkę obiektu przy ul. Sikorskiego dokumentował również Patryk Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Historycznego 5 Wileńskiej Brygady AK.

Stowarzyszenie inicjowało niejednokrotnie o usunięcie tego sowieckiego pomnika. Myślę, że dzisiaj to jest dzień szczęśliwy dla mieszkańców Malborka i nie tylko. Ta spadająca gwiazda, gwiazda śmierci, symbolizuje, że kolejny pomnik znika i trafia na śmietnik historii – podsumowuje Patryk Pawłowski.

Czy organizacja będzie wnioskować o usunięcie działa samobieżnego z pl. 3 Maja, dawnego miejsca pamięci, które również zostało wykreślone z ewidencji zabytków?
- Na ten temat nic nie wiadomo. Zobaczymy, co dalej. Tam elementy czerwonej gwiazdy zostały usunięte – mówi Patryk Pawłowski. - Żyjemy tym, co jest dzisiaj. To szczególny dzień dla nas, którzy o to walczyli. Były opory, ale dzięki determinacji wielu instytucji i organizacji i osób udało się osiągnąć ten cel, jakim jest likwidacja tego sowieckiego pomnika.
- Dziękuję bardzo inicjatorom tego wydarzenia – rzucił jeden z przechodniów, który przyglądał się rozbiórce.

Ale nie wszyscy byli zachwyceni.

Teraz Rosjanie zniszczą nasze pomniki, które są u nich: pod Lenino, w Katyniu i wszystkie inne. A potem będziecie krzyczeć: "Rozbierają nasze pomniki". To jest pamięć historyczna. Idźcie i rozwalcie zamek, bo Krzyżacy nas mordowali – denerwował się jeden z mieszkańców.

Wszystkie elementy pomnika zostały rozdrobnione i wywiezione. Została goła ziemia.

Malbork. Pomnikiem z gwiazdą zainteresował się Instytut Pami...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto