Malbork. Prace na Przedzamczu idą zgodnie z planem. Na zamkowym placu budowy zawisła wiecha

Wiecha zawisła, a to oznacza, że w odbudowywanych dwóch średniowiecznych budynkach na Przedzamczu kompleksu zamkowego w Malborku prawie zakończył się etap zamknięcia ich w stanie surowym.

- Myślę, że Polacy dobrze znają zamek w Malborku, ale kojarzą główne Zamek Wysoki, Zamek Średni. Jednak przed zamkiem zawsze jest Przedzamcze właśnie, gdzie były przede wszystkim funkcje gospodarcze służące zamkowi głównemu. I za to Przedzamcze się wreszcie wzięliśmy, od ponad roku tutaj są prowadzone prace, żeby zrekonstruować te budynki i używać do celów edukacyjnych, kulturalnych, wystawienniczych. Jesteśmy na półmetku tych prac, stąd ta wiecha – mówił podczas wizyty na placu budowy Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków.

Prace polegają na konserwacji dawnych budynków gospodarczych, odbudowie ich brył i adaptacji do funkcji muzealnych. Przez ponad rok odtworzone zostały ściany obwodowe, wewnątrz powstała nowa żelbetowa konstrukcja użytkowa wraz z klatkami schodowymi i szybami windowymi.

Aktualnie trwa zamykanie dachu jednego z budynków, na drugim położona została już dachówka. Trwa montaż stolarki okiennej. Jednocześnie rozpoczęły się prace w środku związane z wykonaniem wewnętrznych podziałów pomieszczeń oraz położeniem wszystkich instalacji. Wykonywany jest węzeł ciepłowniczy.

Zaawansowanie całej inwestycji ocenia się na ok. 48 procent.

Trzymamy się harmonogramu. Myślę, że w końcówce 2023 roku te prace będą zakończone i będzie można powiedzieć, że Przedzamcze jest udostępnione zamkowi do różnych działań i zwiedzania - dodał Jarosław Sellin.

ZOBACZ TEŻ: Prace na Przedzamczu w Malborku. Powstaje żelbetowa konstrukcja

Jeśli nie wystąpią nieprzewidziane sytuacje, wszystko wskazuje na to, że wykonawca - spółka BUDKON z Gdańska - zakończy całą inwestycję za rok. Od początku 2024 roku Muzeum Zamkowe mogłoby rozpocząć wyposażanie obu obiektów, by przeprowadzić tam swoją bibliotekę naukową i pracownią naukową. W nowym przestrzeniach powstaną też nowe jednostki w ramach malborskiej instytucji, czyli pracownia digitalizacji, ale przede wszystkim ośrodek naukowy, o którym mówi się od lat, tzn. centrum badań nad dziejami zakonu krzyżackiego.

Harmonogramu nie zburzyły nawet nieprzewidziane sytuacje na placu budowy. Przypomnijmy, że najpierw w piwnicy jednego z budynków odkryto relikty średniowiecznego pieca typu hypocaustum i kanałów grzewczych na jej sklepieniu, dzięki czemu ustalono, że pierwotnie znajdowała się tam suszarnia słodu. Relikty zostały zachowane i będą eksponowane w nowym obiekcie. Jak informuje muzeum, w toku nadzoru archeologicznego odsłonięto również relikty urządzeń piecowych związanych z funkcjonowaniem w tym miejscu historycznego browaru i gorzelni, których fragmenty odsłaniane były w trakcie wcześniejszych badań archeologicznych.

Po odkryciach dokonanych już w trakcie trwającej inwestycji muzeum musiało konsultować się w sprawie dalszych robót z wojewódzkim konserwatorem zabytków, co na pewien czas wymusiło wstrzymanie prac na tym konkretnym odcinku. Z kolei kilka miesięcy temu doszło do osunięcia się gotyckiego szczytu razem z betonem, który spłynął z szalunku. Oba te zdarzenia dotyczyły mniejszego z budynków, w którym teraz jeszcze trwa budowa dachu.

Na szczęście, na inwestycji nie odbiły się trudne realia gospodarcze spowodowane szalejącą inflacją. Gdy wykonawca zaczynał inwestycję w październiku 2021 r., sytuacja na rynkach była jeszcze w miarę dobra. Problemy z cenami materiałów budowlanych, a także z dostępem do nich zaczęły się po agresji Rosji na Ukrainę.

- Już na początku realizacji prac wykonawca zabezpieczył dostawy i na dzisiaj dostępność materiałów na rynku w żaden sposób nie wstrzymuje nam budowy. Wszystkie elementy najbardziej trudne, czyli dostawy stali, są już za nami, dachówka jest dostarczona na plac budowy – mówi nam Agnieszka Kowalska, zastępca dyrektora Muzeum Zamkowego ds. naukowo-konserwatorskich.

Realizacja projektu „Przebudowa zabytkowych budynków gospodarczych na Przedzamczu zamku w Malborku wraz z ich dostosowaniem do funkcji kulturalno-edukacyjnych” wiąże się z nakładami rzędu 21 mln zł. Na realizację przedsięwzięcia Muzeum Zamkowe uzyskało dofinansowanie z tzw. funduszy norweskich oraz budżetu państwa.

Ta inwestycja to jest, z jednej strony, realizacja podstawowej misji muzeum, która polega na odbudowie zamku i to robimy. Zamek Wysoki, Zamek Średni zostały w zasadzie odbudowane, teraz zajmujemy się Przedzamczem - mówił dr hab. Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.

Ale jak podkreślił, to nie tylko odbudowa i dbałość o zamek, czyli jego poszczególne budowle, jako najważniejszy "eksponat". Chodzi o coś więcej.

- To także budowa przyszłości muzeum, bo tutaj spotyka się przeszłość z przyszłością. Budujemy tutaj centrum kompetencyjne, naukowe centrum, które będzie służyło muzeum, a więc nowoczesne pracownie konserwatorska i digitalizacji, nowoczesna biblioteka i centrum badań nad zakonem - czyli takie centralne miejsce, gdzie będzie można znaleźć informacje nie tylko o zamku malborskim i jego historii, ale także o wszystkich pozostałościach materialnych i niematerialnych po Krzyżakach - tłumaczył dyrektor Trupinda.

Oba budynki czekały na odtworzenie od 1945 roku, gdy zostały zniszczone podczas walk o miasto między wojskami niemieckimi i Armią Czerwoną.