Malbork. Szopki w kościołach na Boże Narodzenie 2021. Świątynia na Starym Mieście cała wygląda żłóbek

Tradycja tworzenia szopek bożonarodzeniowych wywodzi się z ludowych jasełek i obnośnych teatrzyków kukiełkowych. Te z kolei wzorowały się na średniowiecznych misteriach kościelnych.

Odmianą szopki bożonarodzeniowej jest żywa szopka, w której zamiast figur mamy żywe zwierzęta, a zamiast rzeźb przedstawiających świętą rodzinę, występują ludzie. Pierwszą żywą szopkę stworzył św. Franciszek z Asyżu w wigilię Bożego Narodzenia 1223 r. we włoskim Greccio, by w ten sposób przybliżyć wiernym nauki kościoła. Po jego śmierci zakonnicy kontynuowali tradycję, która później zyskała popularność w innych regionach Europy.

Dzisiejsza szopka, nazywana też żłóbkiem czy stajenką betlejemską, najczęściej ma formę makiety lub dioramy (tzn. obrazu malowanego na przezroczystej tkaninie lub matowym szkle z obu stron, dającego złudzenie trójwymiarowości), może być miniaturowa lub rzeczywistej wielkości.

W każdej szopce zobaczymy małego Jezusa, Marię i Józefa, trzech króli (najczęściej w szopkach ukazywany jest właśnie moment ich przybycia), pasterzy oraz zwierzęta - bydło, osiołka i owce. Często pokazuje się również gwiazdę betlejemską i anioły. Poza elementami wspólnymi, szopki bożonarodzeniowe różnią się wyglądem w zależności od regionu świata, z którego pochodzą.

Szopki bożonarodzeniowe wystawiane są na ulicach i w innych miejscach publicznych, a także w domach. W Polsce można je oglądać przede wszystkim w kościołach, gdzie są nieodłącznym elementem wystroju w okresie świąt Bożego Narodzenia. Poza Polską szopki są bardzo popularne we Włoszech, gdzie nazywa się je presepio, oraz w Hiszpanii - tam nazywane są one belén.

Najsłynniejszą szopką bożonarodzeniową jest ta wystawiana w Watykanie, na placu Świętego Piotra. Tradycję ustawiania szopki w tym miejscu zapoczątkował Jan Paweł II w 1982 r. Każdego roku w Watykanie prezentowana jest inna szopka, a jej forma nie raz wzbudzała już kontrowersje, a nawet oburzenie. Tak było m.in. w 2020 r. Ceramiczne posągi wykonane przez artystów z Abruzji nie przypadły do gustu odwiedzającym pl. Świętego Piotra. W mediach pojawiały się komentarze, że rzeźby - bardziej niż Świętą Rodzinę - przypominały postacie filmowe, żołnierzy czy kosmonautów.

W galerii u góry strony możecie obejrzeć szopki oraz przystrojone na święta malborskie kościoły: pw. Miłosierdzia Bożego, św. Józefa, św. Jana Chrzciciela, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy oraz św. Urszuli Ledóchowskiej.