Malbork. Trwa Europejski Tydzień Autyzmu. Miejscowy ośrodek przypomina o swojej obecności

Już Arystoteles twierdził, że człowiek jest istotą społeczną. Co to dla nas oznacza? Oznacza to, że człowiek nie może żyć poza społeczeństwem. Zaspokaja swoje szeroko pojęte potrzeby, a jako jednostka potrzebuje go, aby określić swoje cele życiowe, zdefiniować codzienne sposoby funkcjonowania oraz wzorce postępowania. Ludzie jako społeczność tworzą więzi formalne, naturalne i emocjonalne.

Czym jest zatem społeczeństwo dla osoby niepełnosprawnej z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu? Jest taką samą ostoją funkcjonowania i rozwoju jak w przypadku osób neurotypowych. Różnica polega na sposobie tworzenia relacji, do których niezbędne są umiejętności społeczne. Przez autyzm rozumiemy zaburzenia interakcji społecznych, komunikowania się oraz ograniczone, powtarzające się, stereotypowe wzorce zachowań w zakresie zainteresowań i aktywności. Na marginesie warto zauważyć, że zazwyczaj osoby z takimi zaburzeniami unikają kontaktu wzrokowego, a tym bardziej bezpośredniego (np. dotyk, obejmowanie, przytulanie etc.).

Mając na uwadze powyższe, zadajmy sobie kilka pytań. Czy osoba, z pozoru zamknięta w swoim hermetycznym świecie, skupiona bardziej na przedmiotach i zjawiskach aniżeli na drugim człowieku jest aspołeczna? Czy zakres odczuwania przez nią bodźców zewnętrznych pozwala na „poszukiwanie” ich wewnątrz otaczających ją grup społecznych?

Na podstawie posiadanego doświadczenia jako praktyk i teoretyk z 20-letnim stażem, który z zamiłowaniem przybliża świat autystycznym umysłom, stwierdzam, że nie. Nie jest aspołeczna ani nie stroni od wychwytywania i interpretowania wspomnianych bodźców. Co więcej, autystyk w odpowiednich okolicznościach bardzo sprawnie komunikuje się z tymże społeczeństwem. Wspomniana komunikacja, jako podstawa terapii, jej odpowiednia forma leży oczywiście po stronie terapeuty. Znalezienie owego „sposobu” jest gwarancją sukcesu i zainicjowania odpowiedniej interakcji, a co za tym idzie, sukcesu w modyfikowaniu zachowań.

Zadam jakże retoryczne pytanie. Czy jesteśmy potrzebni naszym wychowankom jako nauczyciele? Odpowiedź nasuwa się sama. Oczywiście, że tak. Jest to widoczne na każdym etapie naszej pracy. Spotyka nas uśmiech na twarzy, pozytywne gesty, słowa, kiedy przebywamy z naszymi wychowankami każdego dnia w ośrodku. To najpiękniejsza nagroda za swoją pedagogiczną pracę i wkładane w nią serce.

W naszej społeczności tworzymy więzi emocjonalne, które wpływają na rozwój naszych wychowanków. Budujemy atmosferę zaufania, poczucia bezpieczeństwa i radości z przeżywanej razem codzienności. Wspólnie uczymy się życia, czasem kompletnie od podstaw. Uczymy naszych wychowanków dostrzegać drugiego człowieka. Uczymy też samych rodziców i społeczeństwo zauważać ich obecność i uświadamiać, że nasi wychowankowie są ważni i potrzebni jako część tegoż społeczeństwa.

Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku istnieje od roku 1997. Powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym i Osobom z Trudnościami w Komunikowaniu się.

W pierwszym roku działalności ośrodka w regularnej terapii brało udział 6 osób, a dziś, po 24 latach funkcjonowania placówki, z terapii korzysta 38 wychowanków. W ramach działalności SORW dzieci korzystają z wczesnego wspomagania rozwoju oraz punktu konsultacyjnego, a dzięki zaangażowaniu Malborskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego korzystamy z projektu „Pomagamy na Niebiesko”. Dzięki projektowi dzieci i młodzież korzystają z dodatkowej formy wsparcia: to zajęcia indywidualne oraz świetlicowe.

Nie tylko uśmiech wychowanka jest dowodem na to, że jesteśmy potrzebni. W historii naszej placówki znajdziemy wiele przykładów dzieci, które dzięki wsparciu wykwalifikowanych terapeutów oraz swoim potencjalnym możliwościom rozwoju dotarły do szkół masowych, w których mogły rozwijać kompetencje społeczne oraz umiejętności szkolne wśród neurotypowych kolegów i koleżanek.

Europejski Tydzień Autyzmu obchodzony jest co roku w pierwszym tygodniu grudnia. Święto zostało zainicjowane przez Parlament Europejski, który w 1996 roku uchwalił Kartę Praw Osób z Autyzmem. Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku pragnie zaznaczyć swoją obecnością potrzebę zwrócenia uwagi na problematykę autyzmu. Naszą dewizą, nieustannie podkreślaną w codziennej pracy placówki, jest: „Jesteśmy tu po to, aby pomagać”. Jesteśmy i chcemy być potrzebni. Nie podlega wątpliwości, że wciąż się rozwijamy, pogłębiając kompetencje pedagogiczno-terapeutyczne. Tworząc coraz szersze spektrum kompetencji, poszerzamy ofertę zajęć dodatkowych, współpracując z superwizorami.

Plan Europejskiego Tygodnia Autyzmu w SORW w Malborku:

• 3 grudnia 2021 r. - przedstawienie teatralne ośrodkowej grupy Płomyki pt. „Rozumiem świat inaczej” w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Malborku;
• 4 grudnia 2021 r. - Niebieski Kiermasz Świąteczny na Ranczu Zbyroza w Osowie Leśnym – dzięki uprzejmości rodziców i twórczej pracy dzieci i młodzieży z ośrodka ze sprzedaży pięknych ozdób świątecznych pragniemy uzbierać fundusze na komputer służący tworzeniu pomocy dydaktycznych w zakresie komunikacji wspomagającej i alternatywnej;
• wydanie kalendarza na rok 2022 z pracami plastycznymi naszych uczniów;
• 9 grudnia 2021 r. - wizyta delegacji z ośrodka w Radiu Malbork – rozmowa odbędzie się w godz. 9-10.

Tekst: Aleksandra Ciachorowska, nauczyciel SORW dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Malborku