Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Tym Malbork żył w latach 90. Fotograficzna opowieść o kapitalizmie i początkach demokracji w ostatniej dekadzie XX wieku

Anna Szade
Anna Szade
Urząd Miasta Malborka
„Kronika miasta Malborka” w latach 1989-1998 dokumentowała zmiany ustrojowe, gospodarcze i społeczne. To wtedy prywatyzowane były największe malborskie firmy, ale też po raz pierwszy naczelnika miasta zastąpił burmistrz. Kto chce przekonać się, co jeszcze się wydarzyło, niech zajrzy do naszej galerii.

„Kronikę miasta Malborka” od lat 60. niestrudzenie prowadził śp. Wiesław Jedliński. Prezentujemy wydarzenia z lat 1989-1998. Co według niego było najważniejsze w pierwszych latach istnienia III RP?

Nagły wybuch demokracji. Tak wybierał Malbork

Najważniejszym wydarzeniem 1989 r. były częściowo wolne wybory do parlamentu, które odbyły się 4 czerwca. Ale nie da się ukryć, że w Malborku dużo ważniejsze były pierwsze wybory samorządowe. Te odbyły się 27 maja 1990 r. To wtedy wybrana została Rada Miasta Malborka pierwszej kadencji.

W 1990 r. to radni, a nie wyborcy, jak obecnie, wybierali Zarząd Miasta oraz stojącego na jego czele burmistrza. 18 czerwca został nim Tadeusz Cymański, który przez kilkanaście dni, bo od 6 czerwca, sprawował funkcję przewodniczącego Rady Miasta.

Malborczycy kolejny raz poszli do urn w 1993 r., gdy odbywały się wybory parlamentarne. Sądząc z fotograficznych relacji, wówczas kampania wyborcza miała nieco lokalny charakter, bo wielu było kandydatów wywodzących się z Malborka. Ale na ulicach można było spotkać np. Tadeusza Mazowieckiego. Wówczas po raz pierwszy posłanką została Małgorzata Ostrowska.

Rok później, 19 czerwca 1994 r., wyłoniony został skład drugiej kadencji Rady Miasta. Funkcję burmistrza ponownie powierzono Tadeuszowi Cymańskiemu.

W trakcie tego wyborczego maratonu w 1995 r. odbyły się jeszcze wybory prezydenckie. W trakcie kampanii odbyło się spotkanie z przyszłym zwycięzcą, Aleksandrem Kwaśniewskim. Już jako prezydent RP odwiedził Malbork w 1997 r. Jako zwierzchnik sił zbrojnych wizytował podmalborskie lotnisko.

Kultura w Malborku na topie. Wygrany bój o siedzibę z PZPR, zamek na liście UNESCO

W tym ważnym dziesięcioleciu można było dostać zawrotu głowy od zmian. No bo czy ktoś w końcówce lat 90. wyobrażał sobie, że najważniejsza partia w kraju straci swoją przewodnią siłę? W ten sposób i w Malborku dotychczasowa siedziba PZPR na pl. Słowiańskim stała się tej organizacji zbędna.

W 1990 r. działacze kultury zgłosili postulat, by dawny Dom Partii przeznaczyć na dom kultury. Podczas plenerowych imprez zbierane były podpisy pod tą inicjatywą. Udało się, bo w maju 1991 r. Miejski Dom Kultury otwierał swoje podwoje właśnie na pl. Słowiańskim. Przeprowadził się z obecnej ul. Piastowskiej, z budynku Kina Włókniarz, a właściwie dawnego Domu Polskiego, bo taką funkcję pełniła nieistniejąca już budowla w 1920 r. w okresie przedplebiscytowym.

W końcówce lat 90. triumfy święciło Muzeum Zamkowe, ale i cała polska kultura. Zespół zamkowy został w 1997 r. wpisany na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. 6 czerwca 1998 r. fetowano tę ważną dla kultury decyzję.

Policjanci w nowej siedzibie. Kronika odnotowała ważne ślubowanie

Kto jeszcze pamięta komendę policji przy ul. Kościuszki? Zostało po niej puste miejsce, które zagospodarowane zostało na parking przy obecnym Muzeum Miasta Malborka. W styczniu 1991 r. funkcjonariusze oficjalnie objęli we władanie nowy budynek, wówczas przy ul. Marksa, obecnie gen. de Gaulle’a.

Ale w kronice znajduje się także opis najwyraźniej nietypowego zdarzenia z udziałem mundurowych, które miało miejsce 15 kwietnia 1991 r.
- Doszło do ewenementu w powojennej historii kontaktów naszego społeczeństwa z policją, spośród której 30 funkcjonariuszy złożyło ślubowanie przed mieszkańcami naszego miasta. Spotkanie było okazją do wysłuchania wielu uwag pod adresem przedstawicieli porządku – odnotowano w „Kronice miasta Malborka”.

Lata 90. upłynęły pod znakiem prywatyzacji największych fabryk

Na pierwszy prywatyzacyjny ogień poszły malborskie „Makarony”. Umowa z nowym właścicielem, Michelem Marbotem, została podpisana 20 kwietnia 1990 r. Wśród gości byli m.in. premier Jan Krzysztof Bielecki oraz Danuta Wałęsa.

W październiku 1991 r. doszło do sprzedaży Organiki. Nowy właściciel zapłacił za zakłady chemiczne 10,4 mld zł. Rok później, 30 grudnia 1992 r., sfinalizowana została prywatyzacja Zakładów Przemysłu Lniarskiego Makop. Właściciel miał zapłacić za tę firmę 5 mld zł. Jak czytamy, przedsiębiorstwo było wówczas zadłużone na 30 mld zł.

Gospodarka w Malborku. Takie były początki kapitalizmu

Czym żyło miasto w latach 90.? Gdyby kierować się notatkami z kroniki, wydarzeniami gospodarczymi było otwarcie Banku Rozwoju Cukrownictwa czy przeprowadzka Banku Spółdzielczego w Malborku do nowej siedziby przy ul. 17 Marca.

Kwitł także handel, o czym świadczą zdjęcia w sklepach. Ważna była także wówczas gastronomia. Fetowano otwarcie restauracji „Nad Nogatem”, ale również Hotelu Zamek, który wówczas był kwintesencją elegancji. Za to najmodniejsza była Wieża przy ul. Solnej, którą wielu malborczyków wciąż wspomina z sentymentem.

Nie mniej ważne było „odpalenie” nowej centrali Telekomunikacji Polskiej, tym bardziej, że powstała przy udziale mieszkańców. Społeczny Komitet Telefonizacji, na czele którego stał Grzegorz Rosłaniec, skupiał 3500 członków. Po 28 marca 1996 r., gdy przecięto wstęgę w budynku przy ul. Targowej, telefon był prawie w każdym domu.

To również w końcówce lat 90. Malbork miał swoją pierwszą działającą fontannę. Została uruchomiona we wrześniu 1998 r. przy al. Rodła.

Jak wyglądało wtedy miasto, jak prezentowali się pierwsi radni, gdzie się jadło, jak bawiło – o tym wszystkim można przekonać się, zaglądając do galerii zdjęć u góry strony. Dziękujemy Urzędowi Miasta Malborka za udostępnienie „Kroniki miasta Malborka”.

Ta firma jest historią Malborka! "Wentylatory" powstały w la...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto