Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Malbork. Zamek zaprasza na niezwykłą wystawę średniowiecznej rzeźby. To może być ukojenie w czasie epidemii

Radosław Konczyński
Radosław Konczyński
Fot. Radosław Konczyński
Od niedzieli (18 października) Muzeum Zamkowe w Malborku zaprasza na wystawę, która ma być początkiem budowania „naukowej twarzy” miejscowej instytucji. W jednym miejscu zgromadzono średniowieczne rzeźby, co - jak wyjaśniają organizatorzy - na taką skalą wcześniej nie miało miejsca w Polsce.

Zamek - tak się o nim mówi - to eksponat sam w sobie, udostępniany turystom z całego świata. Ale to także placówka naukowa, o czym ma przypomnieć trwający projekt badawczy poświęcony zabytkom rzeźbiarskim z czasu państwa krzyżackiego. Od dwóch lat trwały prace nad selekcją, uzyskaniem pozwoleń na wypożyczenie, a potem przygotowaniem dzieł do wystawy, którą można oglądać od niedzieli (18 października).

- Ten projekt jest dla nas projektem priorytetowym i nie jest to tylko hasło propagandowe. To jest początek drogi budowania "naukowej twarzy" Muzeum Zamkowego w Malborku - wyjaśnia Janusz Trupinda, dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku.

Pomysłodawczynią całego projektu, którego część stanowi wystawa „Bilde von Prage”, jest Monika Czapska, opiekun kolekcji rzeźby w Muzeum Zamkowym. Impulsem były wcześniejsze badania z lat 1995-2012, które potwierdziły, że Pieta z kościoła w Nowym Mieście Lubawskim, Chrystus w Ogrójcu z Muzeum Zamkowego w Malborku, Św. Elżbieta z kościoła św. Jana Chrzciciela w Malborku i Św. Barbara z Muzeum Diecezjalnego zostały wykonane z identycznego materiału, którym jest mikrytowy wapień marglisty, pod względem litologicznym wykazujący duże podobieństwo do występujących na obszarze północno-środkowych Czech tzw. opok.

Stąd tytuł projektu „Styl piękny w redakcji czeskiej w Prusach – rzeźba kamienna z lat 1380-1400”. Jego efektem jest zgromadzenie na wystawie w dormitoriach na Zamku Wysokim szesnastu dzieł sztuki, które zostały zaimportowane na teren państwa zakonnego lub też sam styl został powielony w lokalnych warsztatach.

To jest zespół relatywnie duży, o bardzo wysokiej wartości, różnorodny. Dzieła różnych warsztatów i o różnych tematach. Nie udało się zgromadzić wszystkich z racji uwarunkowań technicznych. Natomiast to, co jest, jest naprawdę niezwykłe w swoim oddziaływaniu artystycznym i naukowym - podkreśla dr hab. Monika Jakubek-Raczkowska z UMK w Toruniu, członkini zespołu badawczego.

Te figury określane na wystawie mianem „Bilde von Prage” można porównać z lokalną produkcją snycerską XIV i XV wieku zaprezentowaną w innej części ekspozycji, udostępnioną przez Muzeum Diecezjalne w Pelplinie, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, Muzeum Okręgowe w Toruniu, Muzeum Narodowe w Gdańsku, a także dzięki uprzejmości kustoszy parafii diecezji toruńskiej.

- Na przykład pieta z Kijewa wyjechała po raz pierwszy ze swojej parafii, pieta ze Świerczyna była prezentowana dwa razy na wystawach czasowych, ale te rzeźby nie stawały koło siebie nigdy razem – mówi Monika Jakubek-Raczkowska.

Niestety, dla muzealników i innych miłośników sztuki, ze względów bezpieczeństwa, a w związku z dużym wzrostem zakażeń koronawirusem, planowany wcześniej wernisaż został odwołany. Na szczęście, nie doszło do zamknięcia muzeum, tak jak to miało miejsce po wybuchu epidemii w połowie marca. Zamek jest otwarty dla zwiedzających.
- Wszyscy ci, którzy będą chcieli wystawę zobaczyć, będą mogli to zrobić - mówi dyrektor Muzeum Zamkowego.

A zgromadzone na niej zabytki powinny zrobić wrażenie nie tylko na miłośnikach sztuki.

W tym czasie, kiedy panika nakręca różne emocje, na ogół negatywne, gdy ludzie zaczynają się bać, tracą nadzieję, wydaje mi się, że ta wystawa może mieć działanie terapeutyczne. Te piękne rzeźby mogą być ukojeniem, przestrzenią, gdzie będzie można zapomnieć o tym, co na zewnątrz. Mam nadzieję, że do 3 stycznia 2021 roku, a może i dłużej, będziemy mogli je pokazywać – mówi Janusz Trupinda.

Na wystawie można obejrzeć:

Część „Bilde von Prage” - między innymi:

  • Chrystus w Ogrójcu, ok. 1390 r., od 1700 r. w kościele św. Wawrzyńca w MZM
  • Mąż Boleści, ok. 1390 r., kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu,
  • Chrystus Zmartwychwstały, początek XV w., Muzeum Diecezjalne w Pelplinie,
  • Chrystus w Ogrójcu, 1. ćwierć XVI w., Muzeum Diecezjalne w Toruniu,
  • Madonna z Dzieciątkiem, ok. 1400 r., Muzeum Narodowe w Gdańsku,
  • Madonna z Dzieciątkiem, 1. ćwierć XV w., Muzeum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie,
  • Św. Elżbieta z Turyngii (warsztat czeski ok. 1400 lub warsztat lokalny XIX/XX w.), Zamek Królewski na Wawelu,
  • Św. Elżbieta z Turyngii, 1. ćwierć XV w., Muzeum Diecezjalne w Pelplinie,
  • Pieta, XV w., kościół w Nowym Mieście Lubawskim,

Pozostała część ekspozycji - między innymi:

  • Tronująca Madonna z Dzieciątkiem, 4. ćwierć XIV w., Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie,
  • Św. Barbara, ok. 1400, Muzeum Diecezjalne w Pelplinie,
  • Chrystus Pantokrator/Nauczyciel, koniec XIV w., Muzeum Diecezjalne w Pelplinie,
  • Chrystus w Ogrójcu, koniec XIV w., Muzeum Diecezjalne w Pelplinie,
  • Maria Bolesna, koniec XIV w., Muzeum Okręgowe w Toruniu,
  • Głowa świętej (być może św. Klary z Montefalco), koniec XIV w., parafia św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu,
  • Pieta, ok. 1400, kościoł św. Wawrzyńca w Królewie Kijewskim,
  • Madonna z Dzieciątkiem, XIV/XV w., Muzeum Narodowe w Gdańsku,
  • obraz bohemizujący Madonna z Dzieciątkiem, Muzeum Diecezjalne w Toruniu

Zespół badawczy pracował w składzie:

  • dr hab. Monika Jakubek-Raczkowska, prof. UMK - adiunkt na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu;
  • dr hab. Marek Walczak, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 2007 roku kierownik Katedry Sztuki Średniowiecznej, od 2016 roku dyrektor Instytutu Historii Sztuki UJ;
  • dr Matthias Weniger - od 2003 roku kurator zbiorów Malarstwa i Rzeźby do roku 1550 w Bawarskim Muzeum Narodowym w Monachium. Od 2005 roku zajmuje się badaniami tzw. Pięknych Piet wyprodukowanych w Pradze około 1400 roku oraz zagadnieniem ich eksportu na tereny dzisiejszej Słowacji, Słowenii, Szwajcarii i innych regionów, a także kwestią adaptacji praskich formuł na tak odległych obszarach, jak północne Włochy czy Hiszpania;
  • dr Wojciech Bartz - adiunkt w Instytucie Nauk Geologicznych na Wydziale Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego we Wrocławiu;
  • mgr Monika Czapska - historyk sztuki, adiunkt w Muzeum Zamkowym w Malborku, od 2010 opiekun kolekcji rzeźby;
  • mgr Weronika Grochowska - historyk sztuki; pracuje w Muzeum Narodowym w Gdańsku;
  • mgr Jolanta Ratuszna - specjalista w zakresie konserwacji rzeźby kamiennej i detalu architektonicznego, od 2002 roku konserwator zbiorów muzealnych w Muzeum Zamkowym w Malborku;
  • mgr Agnieszka Ruszkowska - konserwator dzieł sztuki, od 2007 roku zatrudniona w Pracowni Konserwatorskiej Muzeum Zamkowego w Malborku;
  • mgr Kamila Ślefarska - adiunkt konserwatorski w Muzeum Narodowym w Gdańsku na stanowisku.
  • Współpraca przy projekcie: dr hab. Juliusz Raczkowski, prof. UMK.
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto