Nowy ranking samorządów. Ile na inwestycje "na głowę" mieszkańca wydał powiat, miasta i gminy? Skrupulatnie policzyła to "Wspólnota"

Na ten raport „Wspólnoty”, branżowego pisma samorządów, czekają włodarze w całej Polsce. Dzięki zestawieniu „Inwestycje samorządowe 2018–2020” mogą się porównać choćby z najbliższymi sąsiadami.

Coroczny raport to wspólna praca Pawła Swianiewicza, profesora ekonomii, kierownika Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Julity Łukomskiej, adiunkta w tej samej katedrze.
Został przygotowany w oparciu o całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat.

W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza w mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, aby potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu – tłumaczą autorzy opublikowanego przez „Wspólnotę” rankingu.

Twórcy uzasadniają, że uwzględnienie wydatków majątkowych, a nie tylko inwestycyjnych, jest fakt, że np. wydatki na dokapitalizowanie spółek są de facto bardzo często przeznaczane na wsparcie projektów inwestycyjnych. Taka sytuacja jest choćby w Malborku, gdzie MZK mógł liczyć na zastrzyk kapitału, dzięki czemu możliwa była wymiana autobusów na elektryczne, a ZGKiM – na budowę nowego bloku z mieszkaniami komunalnymi.

Jak podkreślają autorzy najnowszej edycji rankingu, rok 2020 trudno ocenić z punktu widzenia inwestycji.

Z jednej strony był to drugi, kolejny rok spadku ich wielkości. W ostatnim roku kończącej się bardzo hojnej dla Polski, dla samorządów w szczególności, perspektywy unijnej, to nie jest dobra wiadomość. Ale z drugiej spadek ten nie był dramatyczny. Do tej pory tylko cztery lata przyniosły lepsze rezultaty. Zważywszy na rok pandemii COVID 19 i inne znane problemy budżetów samorządowych, można to ocenić jako sukces – uważają Paweł Swianiewicz i Julita Łukomska.

Wydatki podzielono przez liczbę mieszkańców. Dlatego kwoty podawane są per capita, czyli w potocznym użyciu - „na osobę”.

W kategorii „Powiaty” sklasyfikowanych zostało 314 jednostek. Powiat malborski znalazł się na 216 miejscu z wydatkami inwestycyjnymi w latach 2018-2020 na poziomie 165,39 zł na mieszkańca.

Jak wypadł na tle sąsiadów z regionu? Oto ich wyniki:

• powiat sztumski – 65 miejsce, 287,98 zł na osobę;
• powiat starogardzki – 112 miejsce, 239,37 zł na osobę;
• powiat tczewski – 166 miejsce, 199,59 zł na osobę;
• powiat nowodworski – 198 miejsce, 175,90 zł na osobę;
• powiat kwidzyński – 251 miejsce, 140,97 zł na osobę.

Dla porównania, pierwszy z Pomorza w ogólnopolskim rankingu jest powiat bytowski, który uplasował się na 25 miejscu z wydatkami na poziomie 374,69 zł per capita. Natomiast krajowym liderem jest powiat przasnyski z województwa mazowieckiego, który wydał „na głowę” 756,33 zł.

Na 267 miast powiatowych, które zostały ujęte w zestawieniu, Malbork znajduje się niemal w połowie stawki. Zajął bowiem 131 miejsce, wydając na inwestycje w latach 2018-2020 767,62 zł na jednego mieszkańca.
To mniej niż Sztum, ale więcej niż Kwidzyn, który uchodzi przecież za zamożne miasto w regionie.
Oto, jak to dokładnie wygląda:

• Starogard Gdański – 75 miejsce, 929,27 zł na mieszkańca;
• Sztum – 76 miejsce, 926,42 zł na mieszkańca;
• Nowy Dwór Gdański – 83 miejsce, 909,29 zł na mieszkańca;
• Tczew – 171 miejsce, 628,21 zł na mieszkańca;
• Kwidzyn – 238 miejsce, 461,92 zł na mieszkańca.

W tej kategorii, czyli wśród miast powiatowych na Pomorzu prym wiedzie Puck, który zajął siódme miejsce w rankingu z wydatkami na poziomie 1638,02 zł per capita. Numerem jeden w Polsce po raz trzeci zostały dolnośląskie Polkowice, których wydatki inwestycyjne wyniosły 2606,67 zł na mieszkańca.

Nowy Staw trafił do kategorii „Miasta inne”, gdzie była spora konkurencja, bo w zestawieniu znalazło się 610 ośrodków. Żuławskie miasteczko zajęło 232 miejsce z wydatkami w latach 2018-2020 na poziomie 950,61 zł „na głowę”.
Dla porównania, w tym samym czasie Gniew w powiecie tczewskim wydał 701,73 zł, zajmując 380 miejsce, a Dzierzgoń w powiecie sztumskim – 377 miejsce, wydając 706,13 zł.

Wśród małych miast trzeci raz z rzędu wygrywa Krynica Morska. Jej wydatki inwestycyjne biją innych na głowę, bo wyniosły 5388,65 zł na mieszkańca.

Najwyżej w rankingu „Wspólnoty” spośród gmin wiejskich w powiecie znalazło się Stare Pole. Zajęło 175 miejsce z wydatkami inwestycje per capita na poziomie 1488,86 zł.
Za nim na 617 miejscu uplasowała się gmina Malbork, która zainwestowała 963,77 zł w przeliczeniu na mieszkańca. Lichnowy zajęły 822 miejsce z kwotą 814,62 zł. Miłoradz trafił na 1470 miejsce z 313,83 zł „na głowę” wydanymi na inwestycje.

Sklasyfikowanych zostało 1533 gmin wiejskich. Niekwestionowanym numerem jeden został Kleszczów w Łódzkiem, który w latach 2018-2020 zainwestował 14 633,95 zł na mieszkańca.