Oczy całego świata zwrócone na Westerplatte - uroczystości 1 września pod pomnikiem Obrońców Wybrzeża w Gdańsku

Podczas porannych (godz. 4.45) uroczystości pod pomnikiem uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz państwowych, samorządu, kombatantów i służb mundurowych. Westerplatczyk Ignacy Skowron powiedział tylko: "Nigdy więcej wojny". Odbył się Apel Poległych i oddano salwy honorowe. Następnie złożono wieńce pod pomnikiem Obrońców Wybrzeża. Po godz. 6 premier Tusk podpisał akt erekcyjny budowy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku i otworzył wystawę plenerową "Westerplatte: Kurort-Bastion-Symbol".

Tylu ważnych polityków jednocześnie nie było w Gdańsku nigdy i prawdopodobnie przez długie lata nie będzie. Dziś, z okazji 70 rocznicy wybuchu II wojny światowej, do Gdańska przylatują delegacje z blisko 30 państw z całego świata, w tym 20 premierów. Wśród nich - szefowie rządów Rosji (Władimir Putin), Niemiec (Angela Merkel), Włoch (Silvio Berlusconi) i Francji (François Fillon). Uroczystości z nimi zaplanowano na Westerplatte o godz. 15. Zobacz co działo się o świcie:

Zobacz galerię zdjęć z uroczystości rocznicowych na Westerplatte

Ostatnim szefem rządu, który potwierdził swoje przybycie do Gdańska, jest kanclerz Austrii Werner Faymann. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom, nie przyjedzie jednak premier Izraela Benjanim Netanjahu. "Za pięć dwunasta" zmian w składzie delegacji dokonali Amerykanie. Szefowi delegacji, generałowi Jamesowi Jonesowi, towarzyszyć będzie m.in. ambasador USA w Warszawie Victor Ashe oraz doradczyni Baracka Obamy do spraw Europy Elizabeth Sherwood-Randall. Nie przyjedzie natomiast awizowany wcześniej gen. William Perry, sekretarz obrony USA za prezydentury Billa Clintona.

- Rocznica wybuchu wojny przypomina o głębokich związkach pomiędzy narodem polskim i amerykańskim - powiedział prezydent USA Barack Obama, ogłaszając skład delegacji do Polski.
Ale to nie zmiany na listach gości ekscytują opinię publiczną. Oczy komentatorów niemal wyłącznie zwrócone są na Władimira Putina. Co powie? Czy przeprosi za Katyń? Jak odniesie się do paktu Ribbentrop - Mołotow? Na odpowiedzi na te pytania trzeba poczekać do popołudnia, choć sporo do myślenia może dawać treść "listu Putina do Polaków", który został opublikowany wczoraj. Strona polska nie otrzymała dotąd propozycji treści oświadczenia Putina, które ten wygłosi na Westerplatte.

Uroczystości rozpoczną się na Westerplatte o godz. 15. Podczas nich zaplanowano osiem przemówień. Rozpocznie prezydent Lech Kaczyński, potem głos zabiorą szef Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek i premier Donald Tusk. Następnie usłyszymy przemówienia Merkel, Putina, Fillona, premiera Ukrainy Julii Tymoszenko oraz Frederika Reinfeldta, szefa szwedzkiego rządu, który będzie przemawiał w imieniu Unii Europejskiej.

Kilka godzin wcześniej Tusk z Putinem będą w Sopocie rozmawiali w cztery oczy. O czym dokładnie? Ilu komentatorów, tyle domysłów, najczęściej jednak przewijają się opinie, że obaj politycy będą rozmawiali bardziej o przyszłości niż o przeszłości. Poruszona ma być sprawa odtajnienia archiwów "katyńskich", ale obaj premierzy mają rozmawiać także m.in. o ruchu bezwizowym i rozwoju sieci komunikacyjnej między Polską i obwodem kalliningradzkim.

Podczas konferencji, która odbędzie się po spotkaniu, ma zostać podpisane porozumienie, na mocy którego polskie statki będą mogły przepływać przez Cieśninę Pilawską, łaczącą Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim.

- Wizyta Władimira Putina to świetna okazja, żeby przywrócić życie na Zalewie Wiślanym - cieszy się Jacek Protas, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego.
Komentatorzy mają nadzieję, że nie będzie to jedyny sukces wizyty Putina w Polsce.

Premier Rosji będzie dziś w Sopocie rozmawiał w cztery oczy także z Julią Tymoszenko. Jak ujawnił Sławomir Nowak, szef Gabinetu Politycznego Premiera, Putin zabiegał także o rozmowę w cztery oczy z Angelą Merkel, ale strona niemiecka poinformowała, że nie ma takiej możliwości.

Przeciwko wizycie Putina będą w Gdańsku protestować organizacje anarchistyczne. "Rosja pod rządami Putina to tłumienie wolności słowa, więźniowie polityczni i morderstwa osób niewygodnych dla władzy", można przeczytać w odezwie Trójmiejskiej Grupy Anarchistów.

Przeciwnicy rosyjskiego premiera nie ujawniają, gdzie i w jaki sposób zamierzają zakłócić jego wizytę.
Władze Gdańska na przygotowania obchodów wydały prawie 2 mln zł.

Sopocki Grand Hotel przez tydzień przygotowywał się do przyjęcia premiera Rosji - Władimira Putina.
Pierwsze rozmowy na temat noclegu wyjątkowego gościa odbyły się już kilka miesięcy temu - poinformował nas Adam Kucza z biura prasowego grupy Orbis, do której należy hotel. Jednak dopiero wówczas gdy strona rosyjska dokonała wyboru i zdecydowała, iż noc z 31 sierpnia na 1 września Putin spędzi właśnie w hotelu Grand, przygotowania ruszyły pełną parą. Konsultowano wszystko, łącznie z poczęstunkiem, którego skosztuje premier Rosji. Co ciekawe, do Sopotu nie weźmie on swojego kucharza, ale skorzysta z usług hotelowego szefa kuchni. Ten zaś przygotował dla Putina przysmaki kuchni polskiej. Jakie? Tego nikt zdradzić nie chce. Podobnie jak tego, jaki apartament przygotowano dla premiera Rosji. Jedno jest pewne - wczoraj, od wczesnych godzin porannych sopocki hotel zaczął się zmieniać w prawdziwą twierdzę. Ogrodzono teren wokół budynku, a także sąsiadujących z nim hotelu Sheraton oraz nowego Domu Zdrojowego. Strefę bezpieczeństwa wyznaczono także od strony plaży. Wbrew informacjom, które się pojawiały wcześniej w mediach, strona rosyjska nie wynajęła całego hotelu. Oprócz Putina noc spędzić mieli w nim również indywidualni goście, jednak musieli się liczyć ze sporymi utrudnieniami, podyktowanymi względami bezpieczeństwa.

Plan wydarzeń 1 września w Gdańsku

Godz. 4.40 - Pierwsza uroczystość na Westerplatte, bez udziału gości zagranicznych. Na koniec planowane jest otwarcie wystawy o historii Westerplatte oraz podpisanie aktu erekcyjnego pod budowę muzeum II wojny światowej.

Godz. 9 - Początek konferencji w Dworze Artusa z udziałem burmistrzów miast-symboli II wojny światowej, m.in. Warszawy, Berlina, Smoleńska, Hiroszimy i Cassino. W spotkaniu wezmą udział przedstawiciele Światowego Zjazdu Kombatantów. Wstęp tylko za zaproszeniami.

Godz. 9.25 - Powitanie Władimira Putina przez Donalda Tuska. O godz. 9.30 początek rozmowy obu premierów, o 10.50 wspólna konferencja, podczas której zostanie m.in. podpisana umowa o przepływaniu polskich statków przez Cieśninę Pilawską.

Godz. 11 - Po konferencji burmistrzów, otwarta wystawa plenerowa (na Długim Targu) prezentująca fotografie miast-symboli z okresu II wojny i współcześnie.

Godz. 12 - Przy pomniku Obrońców Poczty Polskiej zostanie odprawiona msza w intencji bohaterów kampanii wrześniowej, zostaną też złożone wieńce.

Godz. 15 - Rozpoczęcie popołudniowych uroczystości na Westerplatte, z udziałem zagranicznych delegacji. W sumie przewidywany jest udział ok. 2 tysięcy osób (wstęp jest możliwy tylko za zaproszeniami). Gościem honorowym będzie jeden z czterech żyjących obrońców Westerplatte, 94-letni Ignacy Skowron.

Godz. 20 - W bazylice Mariackiej zostanie wykonane "Requiem wojenne" brytyjskiego kompozytora Benjamina Brittena, jedno z najsłynniejszych oratoriów XX w. Orkiestrę Filharmonii Bałtyckiej poprowadzi sir Neville Marriner, jeden z najwybitniejszych dyrygentów świata. Wstęp tylko za zaproszeniami.

Godz. 22 - W kościele Świętej Trójcy powstanie multimedialna instalacja "City on fire". Dzięki 12 rzutnikom o wielkiej mocy wnętrze kościoła wypełnią "płomienie". Wstęp wolny. Od 2 do 10 września ten pokaz będzie można oglądać codziennie w godz. 21-23. 2 września - W Zielonej Bramie zostanie otwarta wystawa "Klisze pamięci. Labirynty", autorstwa Mariana Kołodzieja, scenografa, więźnia obozu w Auschwitz. Na 2 września planowana jest także premiera filmu dokumentalnego o Marianie Kołodzieju.