Poniedziałkowy protest sędziów i prokuratorów

Decyzję o ogólnopolskim proteście podjęły w maju br. cztery związki zawodowe pracowników prokuratury RP i sędziów. Zarzucają politykom złamanie umowy społecznej z 2008 r., wedle której ich realna płaca miała być podwyższana wraz ze wzrostem gospodarczym. Tak się nie stało. Ponadto, w budżecie państwa na 2012 r. wynagrodzenia w budżetówce, także w tych dwóch sektorach, mają być zamrożone. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP alarmuje, że polscy prokuratorzy i sędziowie należą do najniżej opłacanych w Europie.

Prokuratorzy brali w poniedziałek urlopy na żądanie, mogli oddawać krew honorowo (należał się dzień wolny) lub nie przeprowadzać czynności procesowych. Sędziowie mieli do wyboru urlopy na żądanie, powstrzymanie się od czynności procesowych, zarządzanie 20 minut przerwy w trakcie trwających posiedzeń sądowych.
Zgodnie z zapowiedziami, prokuratury nie zostałyby zamknięte na cztery spusty, bo normalnie musiał pracować przynajmniej prokurator dyżurujący. I tak też się stało w malborskiej jednostce. Dyżurny był obecny, reszta prokuratorów przyłączyła się do ogólnopolskiego protestu.

Kraków, 16 czerwca 2011 r.
Uchwała Rady Głównej Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP w sprawie protestu prokuratorów i pracowników prokuratury.
W wykonaniu porozumienia z 21 maja 2011 r. zawartego w Warszawie pomiędzy organizacjami reprezentującymi prokuratorów i sędziów – Związkiem Zawodowym Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, Stowarzyszeniem Sędziów Polskich „Iustitia”, Stowarzyszeniem „Komitet Obrony Prokuratorów”, Niezależnym Stowarzyszeniem Prokuratorów „Ad Vocem”, stanowiącego zapowiedź wspólnego protestu związanego między innymi z „psuciem prawa” przez władzę ustawodawczą i wykonawczą oraz zerwaniem przez polityków umowy zawartej w 2008 r., której przedmiotem było przyjęcie nowego systemu waloryzacji wynagrodzeń sędziów i prokuratorów, wzywamy wszystkich prokuratorów i sędziów do udziału w akcji protestacyjnej.
Jednocześnie podkreślamy, iż Rada Główna ZZP i PP RP wzywa do czynnego poparcia powyższych działań pracowników administracji prokuratury, którzy stanowią najniżej uposażony korpus urzędniczy w Polsce, podkreślając przy tym, iż wynagrodzenia tej grupy zawodowej nie są waloryzowane od 2009 r. pomimo odnotowywanego wzrostu gospodarczego.
Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP, podkreślając iż adresatem postulatów prokuratorów nie jest Prokurator Generalny, ogłasza akcję protestacyjną polegającą na:
Korzystaniu z urlopów „na żądanie” , uczestniczeniu w akcji honorowego oddawania krwi lub niewyznaczaniu przez prokuratorów i asesorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury terminów czynności procesowych w dniu 11 lipca 2011 r.
Korzystaniu z urlopów „na żądanie” i uczestniczeniu w akcji honorowego oddawania krwi w dniu 19 września 2011 r.
Niniejszym apelujemy do wszystkich prokuratorów i asesorów powszechnych jednostek organizacyjnych, prokuratury wojskowej oraz Instytutu Pamięci Narodowej o czynny udział w proteście, a organizacje przedstawicielskie i Krajową Radę Prokuratury, a także inne ciała samorządowe wzywamy do jednoznacznego poparcia tych działań. Wybór formy protestu w dniu 11 lipca 2011 r. pozostawiamy prokuratorom i asesorom.
Jak powszechnie wiadomo, w dniu 5 kwietnia 2011 roku Rada Ministrów przyjęła ,,Założenia projektu budżetu państwa na rok 2012". Dokument ten przewiduje zastosowanie w 2012 roku tymczasowej, dyscyplinującej reguły wydatkowej, której elementem ma być zamrożenie funduszu wynagrodzeń we wszystkich jednostkach państwowej sfery budżetowej bez wyłączenia sądownictwa i prokuratury, tak jak to miało miejsce w 2011 roku. Zamrożenie to dotyczyć miałoby zarówno prokuratorów i sędziów jak i pracowników administracji – asystentów, analityków, aplikantów, referendarzy i innych urzędników oraz pracowników obsługi.
W ocenie Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP rozwiązanie to stanowi zerwanie „umowy” wypracowanej pomiędzy środowiskami sędziów i prokuratorów, a władzą polityczną w 2008 r. po fali protestów, które wyrażały się w sędziowskich dniach bez wokandy i prokuratorskich urlopach na żądanie.
Przyjęty wówczas mechanizm polega na powiązaniu wynagrodzeń prokuratorów i sędziów z sytuacją ekonomiczną Państwa i zastosowaniu ustawowej klauzuli waloryzacyjnej uzależniającej wysokość tych wynagrodzeń od wzrostu średniego wynagrodzenia w gospodarce. Skutkiem tego rozwiązania było zahamowanie trwającego od kilkunastu lat spadku realnej wartości wynagrodzeń wyżej wymienionych grup zawodowych. Należy w tym miejscu zauważyć, iż efektem tego procesu, który, co szczególnie bulwersujące był równoległy do procesu integracji z Unią Europejską, było zmniejszenie realnej wartości przeciętnego wynagrodzenia prokuratora w 2008 r. o ponad 30 % w stosunku do roku 1998. Środowisko prokuratorskie reprezentowane przez Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP oraz Stowarzyszenie Komitet Obrony Prokuratorów - organizatora akcji protestacyjnych z 2008 r., przyjęło to rozwiązanie z satysfakcją, zwłaszcza, iż wprowadzający je politycy zapowiadali podwyższenie tzw. mnożników w latach 2010-2011. To podwyższenie nie nastąpiło. Mało tego, obecnie proponuje się zerwanie ustaleń z 2008 r., co na nowo uruchomi znany już prokuratorom i sędziom proces spadku siły nabywczej ich wynagrodzeń. Proces ten doprowadził do sytuacji, w której polscy prokuratorzy i sędziowie należą do najniżej opłacanych w Europie.
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż w sprawie zamrożenia płac wypowiedziały się również Krajowa Rada Prokuratury i Krajowa Rada Sądownictwa. W uchwale z dnia 12 maja 2011 r. Krajowa Rada Prokuratury, jako najwyższa emanacja samorządu prokuratorskiego, wyraziła stanowczy sprzeciw wobec rządowych planów „zamrożenia” wynagrodzeń apelując jednocześnie do wszystkich organów państwa o odstąpienie od tego projektu. Rada Główna Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP zauważa konieczność nie tylko dochowania zawartej z rządzącymi umowy w przedmiocie waloryzacji uposażeń w imię zasady „pacta sunt servanda” ale również niezwłocznego podjęcia działań przez Radę Ministrów zmierzających do takiego podniesienia poziomu wynagrodzeń prokuratorów i sędziów aby dorównywał on średniej wysokości wynagrodzeń obu zawodów w Unii Europejskiej.
Dodatkowo Związek Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP dostrzega pilną konieczność kontynuowania reformy Prokuratury , którą jedynie zapoczątkowano rozdziałem funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości. Zauważamy, iż w ślad za realizacją politycznego postulatu rozdziału tych dwóch podmiotów nie poszły realne działania zmierzające do stworzenia silnej, nowoczesnej i autonomicznej Prokuratury, która mogłaby w sposób skuteczny realizować swoje zadania w zakresie ochrony prawa, a w szczególności zwalczania przestępczości. Domagamy się rozpoczęcia prac zmierzających do wzmocnienia pozycji Prokuratora Generalnego wśród innych organów państwowych. Dostrzegamy konieczność zapewnienia Prokuraturze autonomii budżetowej, bez której nie jest możliwe skuteczne prowadzenie postępowań przygotowawczych. Jej brak doprowadził do największego w historii Prokuratury kryzysu budżetowego, który stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli.
Jednocześnie apelujemy o zaniechanie działań, które w istocie stanowią „psucie prawa” i to zarówno w sferze rozwiązań ustrojowych, jak i procesowych. Z przykrością zauważamy, iż przykładem takiego działania, pomijając słuszność rozdzielenia urzędów Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego była nowelizacja ustawy o prokuraturze, która weszła w życie w dniu 1 kwietnia 2010 r. Wśród jej licznych mankamentów należy wymienić brak przepisów przejściowych dla obecnych asesorów prokuratorskich przed objęciem urzędów przez pierwszych absolwentów Krajowej Szkoły Sądów i Prokuratury, efektem którego było wręczanie im wypowiedzeń umów o pracę. Innym przykładem było wprowadzenie nowych struktur nadzorczych w prokuraturach apelacyjnych–wydziałów ocen okresowych, tym bardziej zadziwiające, że system ocen jak dotąd nie został wprowadzony. Utworzenie tych wydziałów to nic innego, jak marnotrawienie środków publicznych. Podobnie jak wysłanie w stan spoczynku byłych prokuratorów Prokuratury Krajowej, wśród których znalazły się osoby, które ledwie ukończyły 30 rok życia. Przy okazji „reformy” z początku 2010 r. zaprzepaszczono szansę na przebudowę samorządu prokuratorskiego, który jest niereprezentatywny dla środowiska. Wreszcie fiaskiem okazała się koncepcja konkursów, które wprowadzono ale niestety nie tam gdzie są one najbardziej potrzebne. Dziś w drodze konkursów przyznawane są tytuły prokuratorów jednostek wyższego rzędu. Jak pokazały doświadczenia ostatnich miesięcy konkursy należało wprowadzić zwłaszcza na ponad tysiąc stanowisk funkcyjnych. Ich brak w tej sferze prowadzi do powoływania osób w oparciu o bliżej nieokreślone kryteria, a także eliminuje z ubiegania tych , którzy maja ku temu predyspozycje i ambicje. Kierując się tymi doświadczeniami, środowisko prokuratorskie reprezentowane przez Związek zwraca się z apelem o niepowielanie błędów, które popełniono przy okazji reformy prokuratury przy okazji trwających prac nad ustrojem sądów powszechnych. Aby osiągnąć ten cel niezbędne jest wypracowanie nowej „konstytucji polskiego sądownictwa”, a nie kolejna nowelizacja ustawy o ustroju sądów. Stworzenie „konstytucji” powinny poprzedzić realne, a nie fikcyjne konsultacje. W konsultacjach tych winni wziąć udział przedstawiciele wszystkich środowisk prawniczych w tym prokuratorzy.
Dlatego też podzielamy pogląd o konieczności zwołania „okrągłego stołu”, którego zadaniem będzie stworzenie nowoczesnego wymiaru sprawiedliwości. Przy tym stole nie może zabraknąć nie tylko sędziów i prokuratorów ale również przedstawicieli palestry, radców prawnych, a także świata nauki. Powinni przy tym stole zasiąść politycy, którzy znają i czują problemy wymiaru sprawiedliwości, a także potrafią przekazać słuszne społeczne oczekiwania obywateli względem sądownictwa i prokuratury. Kierując apel o zaprzestanie prac nad rządowym projektem Ustawy o zmianie ustawy o ustroju sądów powszechnym i kontynuowanie reformy zgodnie z wyżej przedstawioną propozycją, powołujemy się na przykład zdyskwalifikowanej w niedawnym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego ustawy o racjonalizacji zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych, która zakładała zwolnienie 10 proc. pracowników w latach 2011-2013 w tym w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury.
Do wiadomości:
Prezydent RP
Prezes Rady Ministrów
Minister Sprawiedliwości
Prokurator Generalny
Przewodniczący Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka
Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa
Przewodniczący Krajowej Rady Prokuratury
Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”
Prezes Niezależnego Stowarzyszenia Prokuratorów Ad Vocem
Prezes Stowarzyszenia Komitet Obrony Prokuratorów
Prezes Stowarzyszenia Prokuratorów RP
Prokuratorzy Apelacyjni, Okręgowi, Rejonowi (prokuratorzy wszyscy)