Powiat malborski. Piece na węgiel znikną do 2035 r. Sejmik wojewódzki przyjął uchwałę antysmogową

To już pewne, że gdy nowe przepisy uchwalone w poniedziałek (28 września 2020 r.) przez Sejmik Województwa Pomorskiego wejdą w życie, zacznie się proces wymiany pieców na inne źródła ciepła. Wszystko po to, by ograniczyć zanieczyszczenie powietrza.

Z zapisami uchwały przewidującej wymianę źródeł ciepła zapoznać się powinni wszyscy, którzy korzystają z kotłów centralnego ogrzewania lub pieców na paliwa stałe. Mieszkańcy miast w pierwszej kolejności będą musieli podłączyć się do miejskiej sieci ciepłowniczej lub gazowej. Jeśli nie ma możliwości podłączenia się do miejskiego ogrzewania, uchwała zezwala na stosowanie gazu lub lekkiego oleju opałowego.

Nowe przepisy nie ominą także wsi. Tam również priorytetem są sieci ciepłownicze, jeśli istnieją. Nie będzie natomiast obowiązku korzystania z gminnych sieci gazowych.

Zgodnie z uchwałą zabronione będzie spalanie węgla brunatnego, węgla kamiennego o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm, mułów i flotokoncentratów oraz biomasy o wilgotności powyżej 20 proc.

Nie można zamieniać paliwa stałego na paliwo stałe. Wszędzie tam, gdzie istnieje możliwość podłączenia się do sieci ciepłowniczej lub do odnawialnej energii, to jak najbardziej takie działania będą przez samorząd wspierane - zapowiedział podczas sesji sejmiku Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Alternatywą dla paliw stałych mogą być również inne źródła nisko- lub bezemisyjne, takie jak kolektory, pompy ciepła czy energia elektryczna. Nie zostały one wprost wskazane w uchwale, bo odnosi się ona wyłącznie do instalacji, w których następuje spalanie paliw.

Okresy przejściowe zaplanowane w uchwale zostały dobrane tak, aby zapewnić mieszkańcom czas na zapoznanie się z zapisami niniejszej uchwały i dostosowanie swojego źródła ciepła.

Najgorsze piece, czyli te bez kategorii lub klasy 1 i 2 będą musiały zniknąć w regionie jako pierwsze - już do września 2024 r. Dwa lata dłużej, czyli do września 2026 r. będą mogły funkcjonować kotły klasy 3 i 4.
Zarówno na wsiach, jak i w miastach z kotłów CO oraz pieców na paliwa stałe można korzystać najpóźniej do lipca 2035 r. Chodzi o klasę 5, która obecnie jest najwyższa w przypadku instalacji grzewczych.

Jak rozpoznać, czy to, czego używa się pod własnym dachem, ma jakąkolwiek normę? Informacja o ewentualnej klasie kotła znajduje się na jego tabliczce znamionowej oraz w instrukcji obsługi. Jeśli nie ma jej w żadnym z tych miejsc – kocioł nie spełnia kryteriów żadnej z klas. Do października 2017 r. najtańsze kotły nie potrzebowały żadnych badań.

Skala problemu jest gigantyczna. W województwie pomorskim mamy ok. 100 tys. kotłowni i emitorów wysokoemisyjnych zanieczyszczających powietrze. Warto wspomnieć o powiązaniu zanieczyszczenia środowiska z chorobami cywilizacyjnymi. Pyły w powietrzu wpływają choćby na choroby układu oddechowo-krążeniowego – zaznaczył marszałek Struk.

Wiadomo, na zdrowiu nie można oszczędzać. Problem w tym, że najgorsze piece są zwykle w domach mniej zamożnej części społeczeństwa. Jak wymagać od niej poniesienia wydatków wymiany źródeł ciepła? Motywacją może być wsparcie finansowe. Podstawowym źródłem finansowania ma być program Czyste Powietrze, którym w regionie zarządza Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

Natomiast gminy województwa pomorskiego, na terenie których obowiązywać będzie uchwała, będą mogły przystąpić do rządowego programu Stop Smog. To szansa na dofinansowanie w wysokości 70 proc. kosztów dla inwestycji polegających na wykonaniu termomodernizacji i wymianie źródła ogrzewania w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych, szczególnie należących do osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.

Spośród tych 100 tys. emitorów ciepła jest wiele, które dzisiaj nie spełniają żadnych norm, a są użytkowane przez najbiedniejszych mieszkańców naszego województwa. Nie stać ich na to, aby w krótkim czasie osiągnąć efekt, o który zabiegamy. Do 1 września 2024 r. wszystkie pozaklasowe kotłownie muszą zostać zlikwidowane. Wydłużyliśmy ten czas o jeden rok, wierząc, że do tego czasu mieszkańcy będą mogli skorzystać z unijnego dofinansowania – tłumaczył podczas sesji Mieczysław Struk.

 
Samorząd województwa pomorskiego będzie dążyć do tego, aby w kolejnej perspektywie finansowej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2021-2027 wesprzeć finansowanie inwestycji dotyczących realizacji uchwały w zakresie, który nie został objęty programami Czyste Powietrze i Stop Smog. Chodzi o zabudowę wielorodzinną, co może być pomocne, gdy nie pojawią się rządowe programy w tym zakresie.

Sankcje stosowane w przypadku naruszenia postanowień uchwały określone zostały w art. 334 Prawa ochrony środowiska. To jego brzmienie: „Kto nie przestrzega ograniczeń, nakazów lub zakazów, określonych w uchwale sejmiku województwa przyjętej na podstawie art. 96, podlega karze grzywny.”

Zgodnie z art. 24 Kodeksu wykroczeń grzywna wynosi od 20 zł do 5000 zł, przy czym w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy - 1000 zł (art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

Co ważne, kto ma w domu kominek, który nie jest głównym źródłem ogrzewania, nie musi z niego rezygnować.
Ale władze regionu podpowiadają, że przestarzałe wkłady warto wymienić na nowoczesne, ekologiczne, by dym z kominka nie był uciążliwy dla sąsiedztwa.
Do spalania w kominku należy używać specjalnego drewna lub olejów (w przypadku biokominków). Trzeba też pamiętać, by rozpalanie w kominku było okazjonalne.

Nowe przepisy wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego.