Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Ranking "Wspólnoty" 2022. Plany zagospodarowania w miastach i gminach. Jak wypadają nasze jednostki samorządu w tym zestawieniu?

Anna Szade
Anna Szade
Radosław Konczyński
„Wspólnota”, ulubione pismo samorządowców, opublikowała właśnie ranking pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania we wszystkich jednostkach samorządu. Gdańsk znalazł się wśród najlepiej zaplanowanych miast wojewódzkich. Według raportu, jedna z gmin wiejskich z powiatu malborskiego nie ma ani jednego planu. Jak wypadły inne ośrodki?

„Wspólnota”, pismo przeznaczone dla wszystkich osób związanych z samorządem lokalnym, opublikowała nowe zestawienie. Tym razem nie chodzi o finanse, ale „Planowanie przestrzenne. Ranking pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania”.
Dokumentom planistycznym w samorządach przyjrzeli się dla „Wspólnoty” Paweł Swianiewicz, profesor ekonomii, kierownik Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu
Przyrodniczego we Wrocławiu
i Julita Łukomska, adiunkt w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.
Zgodnie z prawem przyjęcie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nie jest obowiązkowe dla terenu całego miasta czy gminy. Jak podnoszą autorzy raportu, taka powszechność pokrycia planami nie jest celowa. Nie można zapominać, że tak ich opracowanie, jak i ponoszenie konsekwencji przyjętych zapisów, bywa kosztowne.

Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego to jeden z podstawowych instrumentów utrzymywania czy też wprowadzania ładu przestrzennego przez władze samorządowe. W powszechnym odczuciu jest ich za mało, a tempo powstawania kolejnych – zbyt wolne. Przyczynia się to do widocznego gołym okiem chaosu przestrzennego - przyznają autorzy rankingu "Wspólnoty".

Jak podkreślają, nie da się określić, jaki procent pokrycia terenu planami jest optymalny. To zależy od konkretnej sytuacji, innej w każdej gminie.
Dlatego naszego rankingu nie należy traktować jako prostej oceny – im większe pokrycie terenu przez MPZP, tym lepiej. Sugerujemy, żeby patrzeć na wyniki informacyjnie, a nie traktując jako ocenę władz samorządowych. Niemniej jednak można powiedzieć, że tam, gdzie planów nie ma wcale lub pokrywają zaledwie niewielką część terenu, tam gospodarowanie przestrzenią stwarza problemy - piszą Paweł Swianiewicz i Julita Łukomska.

Plany zagospodarowania na Pomorzu. Co pokazuje ranking?

Nasz podstawowy wskaźnik stosowany w rankingu to procent powierzchni gminy pokrytej obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w końcu 2020 r., obliczony na podstawie danych prezentowanych przez Główny Urząd Statystyczny – tłumaczą przyjętą metodologię autorzy raportu.

Co z tego wynika? W 317 gminach planami miejscowymi pokryte jest całe terytorium jednostki samorządowej. W kolejnych 339 pokrycie jest prawie pełne, przekracza 90 proc. Ale aż w 139 jednostkach, z czego 128 to gminy wiejskie, nie ma żadnego planu.

Czy miasta i gminy z Pomorza mają się czego wstydzić? Zacznijmy od stolicy regionu. Okazuje się, że żadne miasto wojewódzkie nie posiada planów zagospodarowania obejmujących 100 proc. jego powierzchni. Pierwsze miejsce w rankingu zajmuje Kraków z ponad 68-procentowym wskaźnikiem, drugi jest Gdańsk, którego 65,8 proc. powierzchni pokryta jest planami. Dla porównania, ostatni Rzeszów ma niecałe 16 proc.

Plany miejscowe stanowią prawo lokalne, zatem są niezbędne do zrównoważonego rozwoju miasta oraz skutecznego zarządzania, zgodnie z wizją i kierunkami rozwoju określonymi w takich dokumentach jak strategia, studium czy polityki miejskie. Plan miejscowy jest najlepszym narzędziem do zabezpieczenia terenów pod funkcje społeczne (szkoła, przedszkole, żłobek, dom sąsiedzki), zieleń (np. parki, parki leśne, parki kieszonkowe,
mała i duża retencja) czy infrastrukturę techniczną (drogi, linie tramwajowe, kolej miejska, trasy rowerowe, węzły przesiadkowe, parkingi rowerowe), rozwiązania piesze i pieszo-rowerowe – komentuje cytowana w raporcie „Wspólnoty” Edyta Damszel-Turek, dyrektor Biura Rozwoju Gdańska.

Jak sama przyznaje, te dokumenty służą wszystkim, choć właściciele nieruchomości, inwestorzy, mieszkańcy czy władze korzystają z nich w inny sposób.
- W toku sporządzania planu może dochodzić do konfliktów spowodowanych sprzecznymi interesami, a organy gminy muszą wprowadzać ustalenia uwzględniające wartości wskazane w ustawie i ważyć potrzeby interesu prywatnego i publicznego – tłumaczy Edyta Damszel-Turek.

Na liście miast na prawach powiatu znajduje się 48 ośrodków z całego kraju. Pięć z nich może poszczycić się tym, że mają 100 proc. powierzchni pokrytych miejscowymi planami zagospodarowania. Jak wypadły te z Pomorza?

  • 16 miejsce Słupsk – 74,415 proc.
  • 19 miejsce Sopot – 66,088 proc.
  • 42 miejsce Gdynia – 31,449 proc.

Miasta powiatowe. Jak wypadają na tle kraju?
Jak czytamy w raporcie, w kategorii miast powiatowych pierwsze miejsce w rankingu zajmuje 31 z nich – tyle spośród 267 jednostek tego typu pokryło planami miejscowymi 100 proc. swojej powierzchni.
Wśród tych prymusów jest też jedno miasto powiatowe z województwa pomorskiego. Tą „stówką” może pochwalić się Nowy Dwór Gdański. A pozostałe? Oto ich wskaźniki:

  • 46 miejsce Puck – 99,374 proc.
  • 53 miejsce Starogard Gdański 98,892 proc.
  • 66 miejsce Wejherowo – 95,220 proc.
  • 74 miejsce Tczew – 86,819 proc.
  • 84 miejsce Pruszcz Gdański – 80,449 proc.
  • 93 miejsce Kwidzyn – 74,373 proc.
  • 104 miejsce miejsce Człuchów – 61,502 proc.
  • 108 miejsce Lębork – 59,183 proc.
  • 109 miejsce Malbork - 57,459 proc.
  • 110 miejsce Kościerzyna – 57,188 proc.
  • 116 miejsce Chojnice – 52,376 proc.
  • 212 miejsce Bytów – 7,892 proc.
  • 226 miejsce Sztum – 5,943 proc.
  • 234 miejsce Kartuzy – 5,294 proc.

Tylko jedno miasto nie przyjęło ani jednego planu. To zajmujące 267 miejsce Proszowice w województwie małopolskim.

Gminy wiejskie mają plany zagospodarowania. Dobre pomorskie przykłady

214 gmin wiejskich pokrytych jest miejscowymi planami w 100 procentach.

Szybkie podjęcie działań planistycznych zapobiegło procesowi dzikiej urbanizacji: chaotycznej, konfliktogennej, kosztochłonnej i rozproszonej zabudowie. Plan miejscowy służy temu, by postawić granicę pomiędzy przestrzeniami mogącymi ze sobą kolidować, jak tereny rolnicze i leśne, mieszkaniowe i produkcyjne – uzasadniają włodarze z gmin, które wydały pieniądze na opracowanie miejscowych planów zagospodarowania, porządkując swoje terytoria.

W tym gronie są gmina Cedry Wielkie i gmina Suchy Dąb z Pomorza. Niewiele mniej mają trzy kolejne:

  • 309 miejsce gmina Kościerzyna – 99,768 proc.
  • 343 miejsce gmina Czarna Dąbrówka – 99,514 proc.
  • 370 miejsce gmina Stężyca – 99,009 proc.

Za to po drugiej stronie skali znajduje się w 127 gmin, w których ten odsetek jest zerowy. Co ciekawe, znalazła się na tych ostatnich miejscach jedna gmina wiejska z powiatu malborskiego. To Lichnowy, które na koniec 2020 r. nie miała ani jednego planu zagospodarowania.
A pozostałe nasze gminy wiejskie? Oto jak wypadły w zestawieniu:

  • 514 miejsce - Stare Pole – 46,396 proc.
  • 636 miejsce Miłoradz – 20,085 proc.
  • 1001 miejsce - gmina Malbork – 2,861 proc.

Nowy Staw został sklasyfikowany w zestawieniu jako „Inne miasta” na 208 miejscu z 41,636 proc. pokrycia powierzchni planami zagospodarowania. W rankingu w tej kategorii 68 miast może pochwalić się, że ma dokumenty na całość swojej powierzchni. Ale, dla porównania, 10 nie ma żadnego planu.
W przypadku, gdy dla określonego terenu nie uchwalono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wszelkie inwestycje i przedsięwzięcia są realizowane w drodze ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Wydawane są przez włodarzy na wniosek zainteresowanego. By wystąpić o „wuzetkę”, nie trzeba dysponować prawem do nieruchomości.

Malbork. Plan zagospodarowania centrum ujrzał światło dzienn...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na malbork.naszemiasto.pl Nasze Miasto