Ranking zamożności samorządów 2020. "Wspólnota" przyjrzała się dochodom własnym. Jak wypadł powiat, miasta i gminy?

Zestawienie „Najbogatsze samorządy w 2020 roku” to jeden z tych rankingów, w który z wielką uwagą wczytują się lokalne władze. A to dlatego, że opublikowała je „Wspólnota”, która traktowana jest jako branżowe pismo wszystkich, którzy są związany z pracą w samorządzie.

Same samorządy ujęte w rankingu podzielone są na kilka kategorii, czyli: województwa, powiaty, miasta powiatowe, inne miasta oraz gminy. To oddaje specyfikę ich możliwości.
Twórcy rankingu biorą bowiem pod uwagę dochody własne, które wpływają w ciągu roku do budżetów. Składają się na nie m.in. wpływy z podatków, opłat, ze sprzedaży lub dzierżaw majątku, ale również udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych z podatku dochodowego od osób prawnych. Tak zsumowane dochody zostały podzielone przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.

Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Zwłaszcza w okresie intensywnego korzystania z funduszy unijnych dotacje mają chwilowy, ale bardzo silny wpływ na wielkość dochodów. Wpływ wielkiej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd wysoko w rankingu. Jest to jednak awans chwilowy (incydentalny) i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu („zamożność”) – tłumaczą autorzy rankingu.

To Paweł Swianiewicz, profesor nauk ekonomicznych, dyrektor Szkoły Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Julita Łukomska, adiunkt w tej samej katedrze.

Jeśli chodzi o dochody powiatu malborskiego, to na pewno bywało lepiej. W najnowszym zestawieniu za 2020 r. uplasował się na 26 miejscu z dochodami własnymi podzielonymi „na głowę” mieszkańca w wysokości 1202,86 zł.
Dla porównania, w 2019 r. zajmował 17 miejsce, w 2018 r. - 10 miejsce, a w 2017 r. - 5 miejsce.

A jak powiat malborski prezentuje się na tle regionu? Zależy, z której strony się spojrzy. Co ciekawe, sami autorzy rankingu zamożności dostrzegli sytuację naszego południowego sąsiada. Powiat sztumski wśród 314 sklasyfikowanych powiatów zajął 4 miejsce. To zostało uznane „za najbardziej spektakularny skok w tegorocznym zestawieniu”. A to dlatego, że powiat sztumski awansował ze 133 miejsca.

Jak wynika z raportu o stanie powiatu, w miejscowym budżecie zaplanowano na koniec 2020 roku nadwyżkę w wysokości ok. 1 mln zł. Tymczasem budżet zamknął się ostatecznie nadwyżką przekraczającą 25,7 mln zł. Wpłynęły na nią zarówno wyższe niż planowano dochody (81 mln zamiast 61 mln zł), jak też nieco niższe wydatki (55 mln zamiast blisko 60 mln zł) – czytamy w komentarzu do opublikowanego rankingu.

Skąd wzięły się gigantyczne pieniądze w budżecie powiatu sztumskiego? Wyjaśnia to była starosta sztumska.

Sukcesem okazał się efekt końcowy kilkumiesięcznych negocjacji, w których udział również Adam Krupa, członek zarządu powiatu. W konsekwencji uzyskaliśmy pierwsze w Polsce i największe odszkodowanie za degradację dróg w czasie wykonywania inwestycji farm wiatrowych, prowadzonych przez litewskie i niemieckie firmy, w wysokości 24 mln zł – napisała w oświadczeniu już po jej odwołaniu Sylwia Celmer.

Za najbogatszy w 2020 r. został uznany powiat przysuski z Mazowsza, gdzie dochód per capita wyniósł 1665,36 zł. Ale społeczność powiatu malborskiego i tak nie musi mieć kompleksów z powodu zajętego miejsca na tle okolicy:

• powiat tczewski – 34 miejsce, dochód na głowę mieszkańca - 1153,55 zł;
• powiat nowodworski – 63 miejsce, dochód na głowę mieszkańca – 1075,11 zł;
• powiat starogardzki – 85 miejsce, dochód na głowę mieszkańca – 1031,85 zł;
• powiat kwidzyński – 87 miejsce, dochód na głowę mieszkańca – 1031,01 zł.

Wśród 267 miast powiatowych, które zostały sklasyfikowane za 2020 r., Malbork zajął 231 miejsce. To ciut lepiej niż w podsumowaniu za 2019 r., gdy był 239. Ale gorzej niż w 2018 r., gdy był 221 i w 2017 r., gdy był 186.

Inne powiatowe miasta w regionie radzą sobie lepiej. W całym zestawieniu Puck zajął 9 miejsce (zamożność per capita 4433,31 zł), Pruszcz Gdański – 11 miejsce (4359,85 zł), Kwidzyn – 32 miejsce (3901 zł).
Także najbliżsi sąsiedzi są w rankingu wyżej, bo Tczew zajął 171 miejsce (3197,98 zł), Starogard Gdański – 181 miejsce (3177,85 zł), Sztum – 220 miejsce (3048,50 zł).

Nowy Staw został zakwalifikowany do kategorii „Inne miasta”. Zajął tam 340 miejsce na 611 wszystkich ujętych ośrodków. Dochód na głowę mieszkańca w 2020 r. to 3303,86 zł.
To trochę gorzej niż w poprzednich edycjach. W 2019 r. był 306, w 2018 r. - 120, a w 2017 r. - 73.

Na liście gmin wiejskich wśród „Najbogatszych samorządów w 2020 roku” jest łącznie 1533. Najwyżej w tabeli znalazło się Stare Pole. Z dochodami per capita w wysokości 3734,01 zł zajęło 306 miejsce. Ale to słabsza pozycja niż jeszcze w 2019 r., gdy staropolska gmina była 258 w kraju, w 2018 r. - 199, a 2017 r. - 207.

Druga spośród gmin powiatu malborskiego jest gmina Malbork, która ogólnopolskim rankingu zajęła 344 miejsce. Dochód na głowę mieszkańca to 3682,87 zł.
W przypadku tej społeczności też bywało lepiej, bo w 2019 r. było to 329 miejsce, w 2018 r. - 270, a w 2017 r. - 300.

Gmina Miłoradz zajęła 724 miejsce z zamożnością per capita w wysokości 3379,31 zł. Dla porównania, rok wcześniej uplasowała się na 646 pozycji, w 2018 r. - na 350, a w 2017 r. na 632.

Gmina Lichnowy trafiła na 1101 miejsce z dochodem na głowę mieszkańca w wysokości 3197,71 zł. W 2019 r. była na 1034 miejscu, w 2018 r. - 867, a w 2017 r. - 931.