"Tu żyli, tu pracowali..." - wyjątkowa i mało znana historia Malborka

30 marca 1407 r. po długiej chorobie zmarł w Malborku Konrad von Jungingen (ur. ok. 1355), wielki mistrz Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Pochodził ze Szwabii, do Prus krzyżackich przybył ok. 1380 r. W 1387 został komturem Ostródy, trzy lata później awansował na wielkiego skarbnika, wchodząc tym samym do grona najwyższych dostojników zakonnych. 30 listopada 1393 r. Kapituła powierzyła mu urząd wielkiego mistrza. Objął go w chwili największego rozkwitu zakonu. Niebawem jednak zaczęły się gromadzić nad nim ciemne chmury. W Polsce tron objął bowiem król Władysław Jagiełło, zepsuły się stosunki ze Skandynawią, gdzie królowa Małgorzata popierała piratów, i z Anglią, z którą zakon zaczął konkurować w handlu. Napięte też były kontakty z gałęzią inflancką zgromadzenia, gdzie poróżniono się co do obsady stanowiska arcybiskupa Rygi.
Umierając, podobno ostrzegał dostojników krzyżackich przed wyborem swego wojowniczego brata Ulryka na następcę, nazywając go głupcem.

30 marca 1828 r. ukazał się w Malborku pierwszy numer gazety "Marienburgscher Anzeiger". Jej wydawcą był J.J.W. Kanter z Kwidzyna. Drukarnia mieściła się jednak w Malborku, na Starym Mieście przy Hohe Lauben 41. Inicjatywa Kantera szybko znalazła poparcie także wśród urzędników miejscowego starostwa i od 1833 r. raz w tygodniu, a od 1868 dwa razy, gazeta zamieszczała dodatek zwany "Kreisblatt des Kgl. Landrats-Amtes Marienburg", w którym pojawiały się oficjalne obwieszczenia landratury.

31 marca 1923 r. miejskim radcą budowlanym w Malborku został Franz Mollenhauer (1883-1958). Dyplomowany inżynier i rejencyjny mistrz budowlany. Przez dziesięć lat, tj. do czasu objęcia władzy w Niemczech przez nazistów, nadzorował szereg ważnych inwestycji miejskich, między innymi budowę portu, Zakładów Gumowych i Nowego Ratusza. Doglądał też konserwacji średniowiecznych umocnień miejskich oraz ... budowy scenografii na potrzeby malborskiego festiwalu sztuk plenerowych. Jako aktywny katolik w 1935 r. został aresztowany i przez kilka dni przetrzymywany w tzw. łagodnym obozie koncentracyjnym "Columbia-Haus" w Berlinie. Po wojnie wrócił do rodzinnej Fuldy, gdzie zmarł i jest pochowany.

1 kwietnia 1766 r. urodził się Johann Adam Breysig (zm. 1831), ceniony niemiecki malarz-pejzażysta. W 1804 roku z polecenia i na koszt króla Prus Fryderyka Wilhelma III przybył z Magdeburga do Gdańska, aby założyć szkołę sztuki i rzemiosła. Jej tradycje kontynuuje dziś Akademia Sztuk Pięknych. Obok zajęć dydaktycznych (z teorii malarstwa) włączał się aktywnie w życie artystyczne miasta. Wykonywał liczne pejzaże i weduty, które bardzo często wydawano w postaci sztychów. Trafił też z pędzlami i sztalugą do Malborka. W latach 1820-24 wraz z zespołem innych artystów projektował tu witraże dla Pałacu Wielkich Mistrzów.

2 kwietnia 1945 r. żołnierze radzieccy zatrzymali w Malborku księdza Konrada Josefa Willa (1900-1987), proboszcza z Friedlandu pod Królewcem. Trafił do obozu pracy, budował nową kładkę przez Nogat, pakował zarekwirowane przez Rosjan zegary, maszyny do szycia, etc. Później, z polecenia polskiego komendanta, został kapelanem dla niemieckich robotników przymusowych. Jako że polscy księża zjawili się w Malborku dopiero w końcu maja 1945 r., wraz z pierwszym transportem repatriantów ze Wschodu, 3 maja tegoż roku odprawił pierwsze katolickie nabożeństwo w częściowo odgruzowanym kościele św. Jana. Jedną wieczorną mszę po niemiecku tolerowano do połowy czerwca 1947 r. W jeszcze trudniejszej sytuacji byli miejscowi ewangelicy, którzy nie mieli swojego pastora. Uczęszczali zatem do odtworzonego przez Polaków zboru baptystów lub na nabożeństwa ewangelickie odprawiane przez niemieckich księży katolickich. Ksiądz Will przyczynił się także do uratowania cennych paramentów z kościoła św. Jerzego. Wraz z synem starosty zbierał i czyścił książki porozrzucane po zamku, wysyłając je następnie do bibliotek w Gdańsku i Pelplinie. Zorganizował także grupę ludzi, z którymi grzebał zmarłych znajdowanych w zrujnowanych domach. Opuścił Malbork ostatnim transportem ludności niemieckiej w 1957 r. Zmarł w Kolonii.

4 kwietnia 1922 r. zmarł na gruźlicę w Gdańsku-Oliwie Bruno Pompecki (ur. 1880), filolog, literat i poeta, nauczyciel w szkołach w Nowem, Grudziądzu, Iławie i Gdańsku-Oliwie. Opublikował kilka tomików wierszy poświęconych rodzinnym stronom. Jednak jego najcenniejszymi dziełami są: „Literaturgeschichte der Provinz Westpreußen” (1915) i „Die Marienburg in der deutschen Dichtung” (1912). Pierwsze jest zarysem historii literatury w Prusach Zachodnich, drugie zaś pionierską próbą oceny dzieł literacko-poetyckich poświęconych zamkowi malborskiemu i Zakonowi Krzyżackiemu. Niestety, kłopoty osobiste spowodowały, że pod koniec życia załamał się psychicznie, popadł w długi i alkoholizm, w efekcie czego zwolniono go z pracy.