Co archeolodzy znaleźli w Węgrach? Zobacz na nowej wystawie w Muzeum Zamkowym

Nowa ekspozycja podsumowuje projekt „Opracowanie i publikacja wyników interdyscyplinarnych badań archeologicznych zespołu osadniczego z XI–XII w. w Węgrach, gm. Sztum”, dofinansowanego z budżetu Ministerstwa Kutury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Funduszu Promocji Kultury.

Podmiotem realizującym projekt było Muzeum Zamkowe w Malborku, które zapewniło zaplecze oraz obsługę administracyjno-finansową, a także udostępniło pomieszczenia, sprzęt oraz materiały niezbędne do realizacji zadania. Koordynatorem projektu była Beata Stawarska z MZM. W skład zespołu badawczego wchodziło osiem osób z bogatym doświadczeniem w podobnych studiach, znacznym dorobkiem naukowym, przez co zapewniono wykonanie zadania na wysokim poziomie naukowym. Realizatorami zadania byli pracownicy zatrudnieni między innymi w Muzeum Zamkowym w Malborku, w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu, Katedrze Badań Czwartorzędu Uniwersytetu Łódzkiego, Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym. Głównymi wykonawcami byli śp. Mieczysław Haftka oraz Sławomir Wadyl.
Przedmiotem badań i analiz był kompleks osadniczy w Węgrach, którego główny człon, mianowicie grodzisko znajduje się w Rejestrze Zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku – numer wpisu 62/A z 7.01.1970 r. Głównym celem realizacji zadania było kompleksowe opracowanie wyników multidyscyplinarnych badań zainicjowanych w 1962 r. w ramach współpracy Muzeum Archeologicznego w Gdańsku i Muzeum Zamkowego w Malborku i trwających z przerwami do początku lat 90. XX w. Opracowanie pozwoliło na zdobycie wiedzy na temat różnych aspektów funkcjonowania tego założenia, przede wszystkim w zakresie zagospodarowania przestrzennego oraz jego chronologii.
Już krótkie wzmianki i publikacje o charakterze sprawozdawczym wskazywały, że we wczesnym średniowieczu ośrodek w Węgrach był niewątpliwie najważniejszym centrum kulturotwórczym usytuowanym na pograniczu Pojezierza Iławskiego i Żuław Wiślanych. Zespół osadniczy w Węgrach był niewątpliwie ośrodkiem kluczowym dla kształtowania się stosunków osadniczych i kulturowych na obszarze prawobrzeżnego dorzecza dolnej Wisły w okresie od lat 60.–70. XI do lat 60. XII w. Autorzy badań już we wstępnych sprawozdaniach wskazywali na silne związki z Pomorzem Wschodnim, zwłaszcza z grodem gdańskim wzniesionym w widłach Wisły i Motławy.
Sądzono również, że badane grodzisko kryje relikty strażnicy wzniesionej w strefie rubieży granicznej z Prusami, przede wszystkim w celu blokowania szlaków wodnych. W świetle wyników prowadzonych badań omawiany zespół osadniczy jawi się jako multifunkcyjny ośrodek dużej rangi będący centrum życia społeczno-publicznego dla społeczności zamieszkujących na wschodnim brzegu dolnej Wisły.
Możliwość realizacji zadania pozwoliła na zdobycie nowych danych do rozpoznania wczesnośredniowiecznych dziejów tej części Pomorza Nadwiślańskiego. W ramach projektu zrealizowany został szereg zadań badawczych, których efektem jest monograficzna publikacja autorstwa M. Haftki i S. Wadyla.

Informacja: Muzeum Zamkowe w Malborku