Jabłoń na cześć rodziny Ulmów zasadzona w Malborku. Uroczystość odbyła się w Zespole Szkół Katolickich

W Markowej w województwie podkarpackim mieści się Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów. Gdy Niemcy i Związek Radziecki napadły na Polskę w 1939 roku, właśnie mieszkańcami tej wówczas czteroipółtysięcznej wsi w województwie lwowskim byli Józef i Wiktoria z dziećmi.

- Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom oraz wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś – granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 marca 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię. Następnie Dieken podjął decyzję o zabiciu dzieci – przypomina muzeum w Markowej.

W chwili śmierci Wiktoria Ulma była w zaawansowanej ciąży z siódmym dzieckiem, które pod wpływem tragicznej sytuacji zaczęła rodzić. W 1995 r. Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a w 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny, który na mocy decyzji Watykanu zakończył się 10 września 2023 r. beatyfikacją, czyli ogłoszeniem całej rodziny błogosławionymi. Dzień później z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie rozpoczęła się akcja „Po owocach ich poznacie”. Jej celem jest uczynienie z drzewa jabłoni symbolu pamięci o Polakach ratujących Żydów, w tym w szczególności o rodzinie Ulmów.

CZYTAJ TEŻ: Zespół Szkół Katolickich w Malborku doczekał się sali gimnastycznej. Uroczyście ją otwarto

Sadzonki przygotowało Arboretum w Bolestraszycach, które posiada stare odmiany jabłoni. Po jedną z nich zgłosiła się dyrekcja Zespołu Szkół Katolickich im. św. Jana Pawła II w Malborku i przywiozła do szkoły, a w czwartek (19 października) drzewko zostało zasadzone na dziedzińcu „Katolika”.

Akcja „Po owocach ich poznacie” została zorganizowana w związku Podkarpackim Rokiem Rodziny Ulmów. Wybór jabłoni nie jest przypadkowy, gdyż właśnie te drzewa szczepił i sprzedawał Józef Ulma, ponieważ trudnił się sadownictwem – powiedział podczas szkolnej uroczystości Wojciech Handke, dyrektor ZSK w Malborku.

Jak podkreślają inicjatorzy, jabłonie sadzone w ramach tej akcji w całym kraju mają wymiar i fizyczny, gdyż drzewa te rodzą owoce, i symboliczny.

- Ponieważ będą przypominać całą błogosławioną rodzinę Ulmów, ich heroiczną postawę, ale też tragedię, która ich dotknęła. Posadzone drzewko, chociaż poświęcone rodzinie Ulmów, przypomina też ludzi, którzy bronili i nieśli pomoc Żydom w czasie drugiej wojny światowej. Tym samym realizowali przykazanie „Miłuj bliźniego swego, jak siebie samego”. W naszej szkole pragniemy przekazywać dzieciom i młodzieży te wartości, którymi żyła rodzina Ulmów, by swoje życie budować na fundamencie wiary oraz miłości Boga i bliźniego – dodał Wojciech Handke.

Drzewko do gruntu włożyli dyrektorzy wraz z księdzem Arkadiuszem Śnigierem, proboszczem parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Malborku, która jest organem prowadzącym dla „Katolika”. Ziemią przysypali jabłonkę przedstawiciele uczniów, rodziców i nauczycieli.

Wcześniej w szkolnej sali gimnastycznej odbyła się msza święta, a także akademia, podczas której uczniowie zaprezentowali historię mieszkańców Markowej zamordowanych przez Niemców. Na czwartkową uroczystość dzieci i młodzież przygotowały też prace plastyczne na temat rodziny Ulmów.