Malbork. Panorama zamku jest pod ochroną. Przesłoniły ją drzewa rosnące w Kałdowie

Nie ma drugiego takiego widoku na świecie, jak ten, który można podziwiać zza Nogatu. Tam najpiękniej prezentuje się majestat pokrzyżackiej warowni.

To jest kapitał miasta, skarb, jak piękny obraz, który buduje wizerunek miasta – uważa Jarosław Butryn z Malborka.

Ale czy miasto i jego mieszkańcy nie wiedzą, co posiadają? Można wątpić, spacerując ul. Wałową. A to dlatego, że w paru miejscach trzeba się dobrze nagimnastykować, by zobaczyć zamek w całej krasie. A najlepiej wygląda, gdy drzewa i krzewy są bezlistne, w przeciwnym razie rozrośnięta zieleń przesłania zabytek.

- To, co mamy, tragicznie świadczy o gospodarzach. Zielenią w mieście należy zarządzać. Trzeba ratować widok zamku, bo jest chroniony. Przejeżdża tamtędy codziennie pewnie kilkanaście tysięcy osób, w sezonie jeżdżą specjalnie turyści, trzeba zapewnić im możliwość swobodnego podziwiania zamkowej panoramy – tłumaczy Jarosław Butryn.

Już w 2005 r. w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Kałdowa znalazł się zapis uczulający decydentów na konieczność ochrony walorów widokowych obiektów i zespołów historycznych położonych na drugim brzegu Nogatu. Właśnie dlatego już wówczas wprowadzony został zakaz sadzenia drzew wzdłuż ul. Wałowej, bo właściwie ona cała stanowi pasaż widokowy.

Postulat otoczenia szczególną opieką walorów panoramy malborskiego zamku został powtórzony w nowym planie zagospodarowania obejmującym Kałdowo. Ten został uchwalony jesienią 2018 r. W dokumencie również mowa jest o konieczności ochrony panoramy zabytku wpisanego w 1997 r. na listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO. A jednocześnie budowli uznanej za Pomnik Historii w 1994 r. I choć po drugiej wojnie światowej warownia była zrujnowana, to doceniono jej niepowtarzalny charakter i już w 1949 r. trafiła do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

Co ciekawe, ochrona ekspozycji panoramy zamku nie jest jednostronna. Jak czytamy w części opisowej miejscowego planu zagospodarowania Kałdowa, to „ochrona ekspozycji od strony rzeki Nogat oraz ochrona ekspozycji i wgląd od strony zamku na atrakcyjne krajobrazowo tereny po obu stronach Nogatu”. Dlatego, co zapisano w dokumencie, dopuszcza się ograniczanie wysokości drzew. Bo dzięki temu z Kałdowa widać zamek, a z zamku – starą zabudowę Kałdowa.

Sprawdziliśmy, za zieleń na brzegu Nogatu odpowiada Urząd Miasta Malborka. To nie było takie oczywiste, bo ul. Wałowa to miejski odcinek drogi krajowej nr 55, a więc przesłaniające widok drzewa mogły rosnąć w pasie „krajówki”. Wówczas pilnować musiałby ich gdański oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Z kolei bliskość Nogatu mogła wskazywać na potencjalną odpowiedzialność Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

A jednak to magistrat pozwolił, by zieleń nad rzeką rozrastała się w dość niekontrolowany sposób. Malborski włodarz deklaruje, że służby miejskie zajmą się uporządkowaniem zieleni przy ul. Wałowej.

Zdecydowana większość drzew jest miejska, będziemy je przycinać. Oczywiście, po sezonie, gdy będzie można spokojnie to zrobić – mówi Marek Charzewski, burmistrz Malborka.

W całej tej sytuacji ważna jest bowiem również sama przyroda i nie chodzi o to, by pojawili się tam w środku lata drwale z toporami.