Malbork. 80 rocznica zbrodni katyńskiej i 10 rocznica katastrofy smoleńskiej [ZDJĘCIA]. Kwiaty złożyli tylko burmistrz i starosta

Zwykle w tej uroczystości na Cmentarzu Komunalnym w Malborku brali udział mieszkańcy, przedstawiciele stowarzyszeń, młodzież szkolna, harcerze, kombatanci, służby mundurowe, przedstawiciele władz samorządowych. Żołnierze 22 Bazy Lotnictwa Taktycznego wystawiali wartę honorową przy krzyżu głównym. To tam znajduje się pamiątkowa płyta wykonana dziesięć lat temu przez malborskiego kamieniarza, Macieja Kamińskiego, który chciał upamiętnić ofiary zbrodni katyńskiej, a także katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem.

– Główną motywacją było to, że sam jestem ojcem, mam córkę. W ten sposób chcę pokazać pewne wartości patriotyczne, które trzeba pielęgnować – mówił nam Maciej Kamiński w kwietniu 2010 r. – Patrząc na miejsca w większych miastach, widziałem, że ludzie mieli gdzie pójść, by podzielić się swoimi uczuciami po tej katastrofie, np. przed Pałac Prezydencki.

Uroczystość pod krzyżem z tablicą zwykle odbywała się 13 kwietnia, ale w tym roku był to drugi dzień świąt wielkanocnych, więc została przełożona na kolejny dzień. I miała bardzo skromny, symboliczny charakter. W imieniu mieszkańców kwiaty złożyli tylko starosta malborski Mirosław Czapla i burmistrz Malborka Marek Charzewski. Na cmentarz przyjechali osobno. Osobno też złożyli kwiaty i chwilą ciszy uczcili ofiary obu tragicznych wydarzeń w historii naszego kraju.

Wiadomość o tym, że samolot z delegacją państwową rozbił się w Smoleńsku, starostę zastała w domu, a obecny burmistrz, a wtedy radny powiatowy i nauczyciel Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 dowiedział się o tym, będąc w szkole.

Pamiętam, że odrabialiśmy wtedy jakiś dzień. O godz. 13 zrobiliśmy spotkanie z młodzieżą i jednak zawiesiliśmy zajęcia - mówi Marek Charzewski.

- Trzeba też pamiętać o tym, w jakim celu leciała delegacja. Nie zapominajmy o Katyniu, bo w wielu sytuacjach, moim zdaniem, przeważa dzisiaj tragedia smoleńska niż to, co się stało 80 lat temu. Oczywiście, w katastrofie samolotu zginęło wiele znamienitych osób, m.in. dwóch prezydentów - dodaje Mirosław Czapla.

Marek Charzewski kilka dni wcześniej widział się z Jerzym Szmajdzińskim, wysłał mu życzenia na urodziny, które przypadały 9 kwietnia. Mirosław Czapla znał się m.in. z Maciejem Płażyńskim.

Trudno wyliczać, kogo się znało, kogo się nie znało. Żal wszystkich osób, włącznie z tymi, którzy w tamtym momencie pełnili służbę podczas tego lotu - mówi Mirosław Czapla.

96 uczestników lotu prezydenckiego Tupolewa zginęło 10 kwietnia 2010 r. przy podejściu do lotniska w Smoleńsku. Stamtąd mieli przejechać do Lasu Katyńskiego, by w 70 rocznicę zbrodni wojennej i zbrodni ludobójstwa oddać cześć Polakom wymordowanym strzałem tył w głowy przez katów z NKWD na mocy decyzji naczelnych władz Związku Sowieckiego z 5 marca 1940 r.

Źródła historyczne podają liczbę niemal 22 tysięcy obywateli Rzeczypospolitej rozstrzelanych przez sowietów. Wśród ofiar było 14,5 tys. jeńców wojennych (oficerów i policjantów) z obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz 7,3 tys. więźniów aresztowanych w okupowanej przez Związek Radziecki, po napaści 17 września 1939 roku, wschodniej części Polski. Oficerów z obozu kozielskiego rozstrzelano w Katyniu, ze Starobielska – w Charkowie, a policjantów z Ostaszkowa – w Kalininie. Egzekucję więźniów przeprowadzono w więzieniach w Mińsku, Kijowie, Charkowie i Chersoniu.

Sejm RP ustanowił umownie 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Tego dnia w 1943 roku pojawiła się kolejna informacja, że zostały odkryte groby katyńskie podczas ekshumacji zarządzonych przez hitlerowców.