Malbork. Dzień Pamięci 2022 na Cmentarzu Wojennym Wspólnoty Brytyjskiej. "Ich tragicznie zakończone życie jest przestrogą i nauką"

Na Cmentarzu Wojennym Wspólnoty Brytyjskiej przy ul. 500-lecia w Malborku spoczywa 232 zidentyfikowanych żołnierzy z lat 1939-1945. Wśród nich jest 189 żołnierzy piechoty, 39 lotników, a także jeden marynarz floty wojennej oraz trzech marynarzy floty handlowej. Pochodzili z Kanady, Nowej Zelandii, Anglii, Australii. Zmarli w niewoli jako jeńcy m.in. w Stalagu XXB Marienburg Willenberg, czyli w dzisiejszej malborskiej dzielnicy Wielbark.

Na tej nekropolii jest też 13 mogił (w tym 6 mogił niezidentyfikowanych) jeńców z okresu I wojny światowej, którzy zmarli w latach 1914-1922. Ich szczątki ekshumowano w 1960 roku z Cmentarza Garnizonowego w Gdańsku i złożono w Malborku. Przy wejściu po prawej znajduje się również Malbork Memorial upamiętniający 39 ofiar pierwszej wojny światowej, które pochowano na Cmentarzu Jeńców Wojennych w Heilsbergu (Lidzbark Warmiński), gdzie ich groby nie mogły być dłużej utrzymywane.

Podczas malborskich uroczystości Dnia Pamięci wspomina się nie tylko żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej, którzy oddali życie na morzu, lądzie i w powietrzu w czasie I i II wojny światowej, ale także żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którzy walczyli i umierali u boku towarzyszy broni z państw Commonwealthu. Jednym z punktów uroczystości jest odczytanie „Aktu Pamięci”. W tym roku podczas obchodów w Malborku zrobił to żołnierz The Royal Dragoon Guards, czyli pułku brytyjskich wojsk lądowych, który specjalizuje się w prowadzeniu działań rozpoznawczych. W Polsce stacjonuje w ramach Batalionowej Grupy Bojowej NATO.

"Akt Pamięci" brzmi tak:
Pamiętajmy przed Bogiem i polećmy Jego opiece tych,
którzy polegli dla swojego kraju podczas wojny,
tych, których znaliśmy i których zachowujemy w pamięci,
a także wszystkich tych, którzy żyli i zginęli
służąc obronie ludzkości.
Nie zestarzeją się, jak starzejemy się my,
którzy tu pozostaliśmy.
Wiek podeszły ich nie skruszy,
ni lata nie złamią.
O zachodzie słońca i o poranku
będziemy o Nich pamiętać.
Pozostaną w naszej pamięci

Malborski cmentarz jest jedną z czterech w Polsce, a jedyną w województwie pomorskim brytyjską nekropolią wojenną. Burmistrz Marek Charzewski przypomniał, że większość żołnierzy brytyjskiej wspólnoty narodów, dla których ta ziemia stała się miejscem wiecznego spoczynku, było bardzo młodymi ludźmi.

- Walcząc o wolność i prawa człowieka stracili swe życie z dala od domu. Dziś swoją historią przypominają nam o ogromie zła, jakie zawsze niesie ze sobą wojna. Ich tragicznie zakończone życie jest przestrogą i nauką, aby zawsze podejmować wszelkie starania o pokojowe współistnienie narodów i kultur. Dziękujemy im za ich odwagę i poświęcenie, oddajemy im cześć i najwyższe wyrazy szacunku – mówił Marek Charzewski.

ZOBACZ TEŻ: Malbork. Dzień Pamięci 2021 z udziałem brytyjskich żołnierzy i malborskiej młodzieży

Burmistrz dodał, że uroczystości są „wyjątkową lekcją historii, która przypada w ciężkim czasie wojny w Ukrainie".

Królowa Elżbieta II mówiła, że „to przez pryzmat historii powinniśmy patrzeć na dzisiejsze konflikty, a tym samym dawać sobie nadzieję na jutro”. Wyrażam nadzieję, że wojna u naszych sąsiadów jak najszybciej się zakończy i będziemy mogli wspólnie budować Europę bez wojen – stwierdził burmistrz Charzewski.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych miasta i powiatu, miejskich jednostek, służb mundurowych i uczniowie malborskich szkół.

- Chciałbym podziękować wszystkim obecnym podczas tej ceremonii, ponieważ teraz pamięć jest ważniejsza, niż kiedykolwiek była, m.in. z powodów, o których pan burmistrz powiedział. To jest ważne dla każdego narodu. Jestem bardzo wdzięczny za spędzenie z nami czasu i upamiętnienie brytyjskich żołnierzy. Szczególnie cieszy obecność młodych ludzi, ponieważ to wy będziecie kultywowali tę tradycję w przyszłości – mówił płk Tom Blythe, attaché obrony w Ambasadzie Wlk. Brytanii w Polsce.

Kwiaty zostały złożone również pod Pomnikiem Stalagu XXB. W obu miejscach wartę honorowa wystawili żołnierze 22 Bazy Lotnictwa Taktycznego.