Gm. Miłoradz. Kościół w Gnojewie wymaga pilnych prac ratunkowych. Kolejna część polichromii odrestaurowana

Gotycki kościół pw. św. Szymona i Judy Tadeusza w Gnojewie niezmiennie wymaga pilnych prac ratunkowych. Obecnie administracja kościelna skupia się na odrestaurowaniu polichromii stropowej, która – już w bardzo złym stanie - była zalewana przez wodę deszczową i śnieg dostające się do środka przez zniszczony dach. Malowidło z 1717 r. autorstwa Christofa Manowskiego powstało według koncepcji teologicznej gnojewskiego proboszcza, Jacoba Kreffta. Przedstawia trzy sceny: koronację Najświętszej Marii Panny, sen Jakuba i adorację Baranka przez starców siedzących na krzesłach.

Drewniana polichromia została zdemontowana we wrześniu 2019 r. i zabezpieczona, by w częściach trafiać do pracowni konserwatorskiej w Toruniu. W 2020 r. kuria pozyskała dotację z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na I etap prac konserwatorskich.

W następnym roku zdobyła kolejne dofinansowanie - 21 584 tys. zł z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku oraz 90 tys. zł z budżetu samorządu województwa pomorskiego na projekt „Pełna konserwacja 1 rzędu polichromowanego stropu, etap II rząd wschodni”. Przy czym koszt prac szacowany był na blisko 200 tys. zł. Niemniej, prace konserwatorskie zostały przeprowadzone i pod koniec 2021 roku kuria pochwaliła się efektami zakończonego drugiego etapu.

Kontynuacja robót ratunkowych jest uzależniona od pozyskiwania kolejnych środków zewnętrznych, zarówno na polichromię, jak i na resztę obiektu. W 2021 roku kuria złożyła wniosek do MKiDN, ale nie otrzymała dotacji m.in. na wzmocnienie konstrukcyjne ścian i fundamentów kościoła.

Jak informuje Narodowy Instytut Dziedzictwa, pierwotny kościół w Gnojewie powstał jako budowla ryglowa ok. 1340 r. W drugiej połowie XIV w. wzniesiono kościół ceglany, omurowując wcześniejszą konstrukcję.

Po 1466 r. obiekt rozbudowano o niewielką nawę boczną, a w początkach XVII w. wzniesiono drewnianą wieżę. W 1819 r. przy elewacji wschodniej zbudowano zakrystię, w latach 50. XIX w. drewnianą wieżę zastąpiono murowaną. Kościół do 1945 r. pełnił nieprzerwanie funkcję sakralną (od 1818 r. jako świątynia gminy ewangelickiej), po wojnie jako własność państwowa pełnił rolę magazynu, został ogołocony z zabytków ruchomych i popadł w ruinę – informuje NID na stronie www.zabytek.pl.

W 1973 r. obiekt przekazano parafii w Szymankowie, która nie miała środków na remont kościoła. W 2009 został przejęty na 10 lat przez gdański oddział Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Następnie bezpośredni nadzór nad ruiną objął i pełni do dziś biskup elbląski i jego służby.