Malbork. Budżet obywatelski z coraz mniejszym zainteresowaniem mieszkańców. Burmistrz niczego nie zamierza zawieszać

Mieszkańcy cieszą się z tężni solankowej, jaka powstała na Osiedlu Południe. Korzystali z niej od pierwszego uruchomienia, nawet gdy nie było ławek. Teraz można przysiąść, a i pogoda sprzyja. Z jednej strony, wydaje się więc, że to potrzebne, skoro wywołuje taki entuzjazm. Zresztą, sam pomysł cieszył się sporym zainteresowaniem, uzyskał podczas konsultacji budżetu obywatelskiego na 2022 r. najwięcej głosów spośród dużych projektów, bo 898 i został wybrany do realizacji.

Podczas głosowania w 2021 r., gdy wybierane były tegoroczne zadania w budżecie obywatelskim, mieszkańcy złożyli w sumie 2316 ważnych kart do głosowania. Teraz, w edycji na 2023 r., było ich mniej, bo 2017, z czego 10 było nieważnych.
Każdy z mieszkańców, bo do głosowania uprawnieni są wszyscy malborczycy bez względu na wiek, mógł oddać po trzy głosy na projekty duże i małe.
Na te większe, o wartości do 240 tys. zł, oddano łącznie 4826 ważnych głosów. Oto, jak się rozłożyły:

1. Budowa boiska wielofunkcyjnego, 240 tys. zł – 762 (wybrany do realizacji)
2. Budowa tężni solankowej w Parku Miejskim w Malborku, 240 tys. zł - 490 (wybrany do realizacji)
3. Integracyjny plac zabaw na Wielbarku - 471
4. Renowacja kąpieliska miejskiego - 435
5. Trampoliny ziemne - 409
6. Drużyna malborskich Marianków - instalacja kolejnych figurek maskotki Malborka - 322
7. Hamaki miejskie - 295
8. Psi Park - ogrodzony wybieg dla psów - 266
9. Bezpieczna droga do szkoły - 253
10. Rozbudowa dmuchanego parku wodnego na kąpielisku miejskim - 227
11. Przystankowe tabliczki e-papierowe jako źródło dynamicznej informacji pasażerskiej w Mieście Malbork - 185
12. Wykonanie oświetlenia ulicy Sympatycznej - 146
13. Budowa podwyższonego przejścia dla pieszych wraz z aktywnym znakiem przy ul. Żeromskiego - 140
14. Bezpieczna droga do przedszkola nr 8 - budowa bezpiecznego przejścia przez ul. Mickiewicza - 127
15. Oświetlenie ulicy Rolniczej - 122
16. "All In One" - koncert muzyki elektronicznej - 97
17. Parking dla mieszkańców Malborka przy ul. Jagiellońskiej 106 i 107 oraz Grunwaldzkiej 19 i 20 – 79.

Na projekty „małe”, do 30 tys. zł, oddano łącznie 4360 ważnych głosów. Oto, co cieszyło się największą popularnością:

1. Nowoczesne rowery wodne, 30 tys. zł – 955 (wybrane do realizacji)
2. Kino plenerowe i teatrzyki pod chmurką, 29 tys. zł – 909 (wybrane do realizacji)
3. Aktywna ścieżka z Nordic Walking, 23 tys. zł - 603 (wybrane do realizacji)
4. Wyprawiamy 737 urodziny Malborkowi!, 29 999 zł - 491 (wybrane do realizacji)
5. KOLORaMA Malborski Festiwal Kolorów - 483
6. Piknik Naukowy WIEDZOMANIACY - 350
7. Żywi na pamiątkę umarłym - 241
8. Powróćmy jak za dawnych lat - 213
9. Wystawienie sztuki teatralnej "Iwona Księżniczka Burgunda" W. Gombrowicza – 115.

Czy ta liczba głosujących satysfakcjonuje burmistrza Marka Charzewskiego? Budżet obywatelski w Malborku to jedna z jego obietnic wyborczych, które spełnił na początku swojej pierwszej kadencji. Czy wtedy zdawał sobie sprawę, że o wydaniu 600 tys. zł, bo taka jest pula na 2023 r., będzie decydowało niewiele ponad 2000 mieszkańców?

Zawsze mogłoby być więcej. Miasto stwarza możliwość wzięcia udziału w konsultacjach, a to, czy ktoś się zdecyduje, czy nie, to nie nasza rola. To nie są referenda na Ukrainie, nie będziemy zwozić mieszkańców, by głosowali – przekazuje nam swój komentarz burmistrz Marek Charzewski.

A może, jeśli to prawnie możliwe, trzeba byłoby wprowadzić jakieś progi, by była minimalna liczba poparcia danego projektu wybranego do realizacji. Za chwilę okaże się, że wystarczy pięć głosów, by zadanie wygrało.
- Ale dokładnie tak samo jest w wyborach. Jak nie pójdą mieszkańcy, to pięć osób może zdecydować, kto będzie burmistrzem, a w tym głosowaniu też nie ma określenia, ile głosów jest potrzebnych. Naszą demokracja jest na tyle młoda, że gdyby w Belgii czy Wielkiej Brytanii poszło do lokali wyborczych 51 proc. wyborców, byłaby tragedia i pytania: „Co się dzieje?”, „Jak to możliwe?” A u nas jest to normalna frekwencja, która się pojawia, albo jest jeszcze niższa – mówi włodarz.

Pytamy, czy z powodu słabnącego zainteresowania głosowaniem nie zawiesić czy wręcz nie zlikwidować budżetu obywatelskiego.

Nie zamierzamy tego robić. To nie schyłek budżetu obywatelskiego, ale pokazanie, ile osób jest aktywnych, a ile nieaktywnych – uważa Marek Charzewski.

Zdaniem burmistrza, nie ma też powodu, by dyskutować o wynikach głosowania. Nawet jeśli rodzi się pytanie, po co w Malborku druga tężnia, gdy tyle się mówi o potrzebie oszczędzania. Tym bardziej, że zebrała tylko 490 głosów.
- Zawsze każdy mieszkaniec może powiedzieć, że to jest niepotrzebne, a inny, że zbędne jest coś innego. Dlatego jest budżet obywatelski. Każdy mieszkaniec może się wypowiedzieć. Niepójście i niezagłosowanie to też wypowiedzenie się, że „mnie to nie obchodzi” – słyszymy od burmistrza.

Ale warto pamiętać, że szacowane wydatki czasem mają się potem nijak do rzeczywistych kosztów. Skoro już wspomnieliśmy o zbudowanej tężni, to według pierwotnych założeń miała kosztować 200 tys. zł (maksymalna wartość pojedynczego dużego projektu w 2022 r.). Tymczasem po przetargu okazało się, że najniższa oferta to 227 550 zł. Radni zgodzili się na zwiększenie puli na to zadanie. Ostatecznie, gdy już wszystko zostało wykonane, łącznie z doprowadzeniem wody i prądu, okazało się, że ten jednorazowy wydatek to ok. 300 tys. zł. Więc już dzisiaj można się domyślać, że inflacja nie pomoże kolejnym inwestycjom. I tężnia, która ma powstać w przyszłym roku, może się nie zmieścić w tej kwocie, w jakiej jest zapisana, czyli w 240 tys. zł.

Sama tężnia się zmieści, ale prócz niej jest jeszcze otoczenie. Ale chcemy, by jak coś budujemy, zagospodarowywać otoczenie – nie zraża się Marek Charzewski.

300 tys. zł, jakie wydano na inhalatorium z solanką na Południu, to tyle, o ile więcej mają zapłacić przedsiębiorcy po podwyżce podatku nieruchomości planowanej na 2023 r. Gdy podczas posiedzenia Rady Gospodarczej przedstawiciele lokalnego biznesu rozmawiali z władzami miasta, padła propozycja zawieszenia budżetu obywatelskiego i niepodnoszenia samorządowej daniny, która dla niektórych firm będzie poważnym obciążeniem w dobie kryzysu i rosnącej inflacji.

Wiele miast zawiesza budżet obywatelski, więc można to zrobić i poczekać z podnoszeniem podatków. Dla przedsiębiorców, których firmy mają duże powierzchnie, to jest znaczący wzrost kosztów – mówił Jacek Skrzyniarz z Hotelu Stary Malbork.

Ten argument nie został jednak przez malborskiego włodarza przyjęty.

Zupełnie inaczej podchodzą do tematu na przykład w Lęborku. Tam władze zdecydowały, że odsuną w czasie już tegoroczne zwycięskie projekty z budżetu obywatelskiego.

- Na razie nie realizujemy tego, bo nie ma pieniędzy. Jest inflacja, musimy zamknąć rok, drożeje opał, węgiel, gaz, a my mamy zająć się teraz skateparkiem? - tłumaczy Witold Namyślak, burmistrz Lęborka, cytowany przez lebork.naszemiasto.pl. - Budżetu obywatelskiego nie realizujemy w ramach ustawy, ale w ramach naszej uchwały. Została udzielona zgoda na przesunięcie z 2022 r. wszystkich projektów na późniejszy termin. Myślę, że za rok. I ja z tego też korzystam. Jeśli duże miasta mają prawo to przenieść, to ja też mogę to przenieść. Sytuacja w kraju jest bardzo trudna. Musimy trochę poczekać. Zachowajmy cierpliwość i zimną krew.