Malbork. Miejsca pamięci są rozsiane po mieście. Można wybrać się na długi spacer, by je odwiedzić. Albo obejrzeć zdjęcia

Urząd Miasta Malborka przygotował specjalny szlak po miejscach pamięci. Jedne są ważne lokalnie, inne powstały z szacunku dla polskiej historii i jej bohaterów. Wszystkie warto odwiedzić, choćby podczas wirtualnego spaceru.

W Malborku tak naprawdę niewiele jest klasycznych pomników. Był nawet taki moment w przeszłości, gdy malborscy radni narzekali, że brakuje im miejsca, w którym mogliby obchodzić narodowe święta bez względu na przynależność polityczną.

Tę rolę „przyjął” na siebie Pomnik Armii Krajowej. Pierwotnie usytuowany był w dużo bardziej eksponowanym miejscu, bo na ul. Piastowskiej, na ówczesnym skwerze. To tam odbywały się w przeszłości oficjalne uroczystości.
Ale pojawił się pomysł na zupełnie nowe zagospodarowanie terenu w centrum miasta i pomnik musiał ustąpić miejsca sieci znanej restauracji.

Obecnie Pomnik Armii Krajowej stoi na dawnym cmentarzu między ulicami Poczty Gdańskiej i Piłsudskiego. Tam też, na skwer noszący imię Żołnierzy Wyklętych, przeniosły się obchody najważniejszych świąt państwowych.

Rzeźba z brązu króla Kazimierza Jagiellończyka na koniu, który trzyma berło skierowane w stronę pokrzyżackiego zamku jest obecnie najefektowniejszym malborskim pomnikiem.
Od podłoża do królewskiej korony jest dokładnie 348 cm, koń ma wysokość 264 cm, a w kłębie ma 216 cm.
Turyści chętnie pozują do zdjęć z królewskim pomnikiem. Niektórzy dziwią się, że rzeźba jest w środku pusta. Można się o tym przekonać, gdy delikatnie się w nią postuka. Według nieco złośliwych komentatorów mógłby być więc wielką skarbonką.

Pomnik w samym sercu miasta stoi już od 10 lat, został odsłonięty na początku października 2010 r.

Gdy tylko mowa jest o pomnikach i historii, bardzo często wybucha dyskusja, jaka powinna być przyszłość pomnika przy ul. Sikorskiego, zwieńczonego czerwoną gwiazdą. Z uwagi na ustawę dekomunizacyjną, tego symbolu nie powinno być w miejskiej przestrzeni. Jednak postępowanie prowadzone przez Pomorski Urząd Wojewódzki nie zakończyło się decyzją o rozbiórce.

Pomnik, jaki ustalili przedstawiciele PUW, znajduje się na terenie byłego cmentarza żołnierzy radzieckich. Cmentarz ten założono w 1946 r. Miało być tam pochowanych dwóch oficerów oraz nieokreślona liczba żołnierzy. Jedna wersja mówi o 23, a druga o 324. Polski Czerwony Krzyż w swojej dokumentacji odnotował, że zwłoki pochowanych tam żołnierzy zostały najprawdopodobniej w 1948 r. ekshumowane i przeniesione na zbiorczy cmentarz żołnierzy radzieckich przy ul. 500-lecia.
Jak wynika z wyjaśnień Urzędu Wojewódzkiego, w zasobie PCK nie zachował się protokół z ekshumacji, który jest niezbędny, aby przystąpić do rozbiórki pomnika.

Zdemontowano natomiast tablice, które od lat 60. ubiegłego wieku umieszczone były „przy czołgu”. Napisu "Bohaterom Czerwonej Armii w XX rocznicę wyzwolenia mieszkańcy miasta i powiatu malborskiego. Malbork, 17 marca 1965 r." już nie ma.

Jest to nasza inicjatywa, żeby nie było wątpliwości, że jest to pomnik czemukolwiek poświęcony. Nie ma już tablic mówiących o jakiejkolwiek formie dziękczynienia. Pojawiła się natomiast tablica z informacjami o tym, że jest to działo ISU-122 i opisem historii, jak ono się tutaj pojawiło – mówił w marcu 2018 r. Marek Charzewski, burmistrz Malborka.

Zapraszamy na spacer po Malborku szlakiem miejsc pamięci przygotowanym przez Urząd Miasta Malborka. Wcale nie ma ich tak mało, o czym można przekonać się przeglądając galerię zdjęć.