Ptasia zaraza kotów. Naukowcy wciąż szukają przyczyn transferu wirusa

O masowych zachorowaniach kotów kończących się śmiercią informują od połowy czerwca właściciele tych zwierząt, wolontariusze, przedstawiciele organizacji pro-zwierzęcych, lekarze weterynarii z całej Polski. Zakażone czworonogi mają objawy infekcji dróg oddechowych, prychają, kaszlą, są osłabione. Padają bardzo szybko.

Na początku tego tygodnia Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach poinformował, że za chorobę kotów, zarówno udomowionych jak i wolno żyjących odpowiada wirus H5N1, tzw. wirus ptasiej grypy.

PIWet z Puław prowadził badania na próbkach pobranych od padłych kotów m.in. z Pomorza – Gdańska, Gdyni, Pruszcza Gdańskiego, ale też Poznania, Lublina, Bydgoszczy, okolic Zamościa. Jak zaznacza Agnieszka Arendt, rzecznik Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Weterynarii w Gdańsku potwierdza, że do Puław z Pomorza trafiło pięć próbek.
PIWet w Puławach potwierdził w 16 przypadkach materiał genetyczny wirusa H5N1. Kolejne próbki, w tym z Pomorza, wciąż trafiają do Instytutu, gdzie są badane.

Co ważne, trwają badania, które pozwolą odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób wirus H5N1 został „przetransferowany” na ssaki. Czy teoria, że jest to skutek drogi pokarmowej – czyli zjadania przez dzikie koty padłych ptaków (w tym oczywiście tych, które zabił wirus ptasiej grypy) jest uprawniona? Na taką drogę wskazywał m.in. dr hab. Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, profesor tej uczelni.

- Do zakażenia może dojść zarówno przez spożycie ptactwa dzikiego, na które polują koty swobodnie wypuszczane poza dom, jak i drobiu, który dostają zwierzęta karmione surowym mięsem lub szukające resztek żywności w śmietnikach. Poza tym H5N1 jest wydalany wraz z fekaliami, więc kontakt z nimi też może doprowadzić do infekcji – mówił Piotr Rzymski w rozmowie z PAP.

Pozostaje też pytanie, czy możemy już mówić, choćby wstępnie, o epidemii dotykającej koty? Tu prof. Rzymski jest sceptyczny. Jak tłumaczy, nie ma dowodów na możliwość zakażania się wirusem H5N1 między kotami. -  Te zwierzęta zakaziły się niezależnie od siebie, ale prawdopodobnie ze wspólnego źródła – mówił PAP Piotr Rzymski.

- Trwają prace nad ustaleniem protokołu monitorowania choroby u kotów w celu zbierania bardziej szczegółowych danych o jej przebiegu oraz występowaniu – podkreśla z kolei Agnieszka Arendt. - Na chwilę obecną nie udało się ustalić źródła zakażeń oraz ewentualnego transferu wirusa na człowieka.

Stan zagrożenia wysoce zjadliwą ptasią grypą został wprowadzony w kilku pomorskich powiatach na początku 2021 roku, kiedy obecność patogenu H5N1 potwierdzono u znajdowanego licznie, martwego, dzikiego ptactwa. Wprowadzone zostały obostrzenia dla hodowców drobiu. Ptasia grypa ma bowiem poważne skutki ekonomiczne – zagraża najbardziej hodowlom kur, kaczek itp. Zresztą z wirusem H5N1 zmaga się nie tylko Polska. Zdaniem prof. Rzymskiego, to właśnie stan długotrwałej epidemii ptasiej grypy mógł przyczynić się do „transferu” wirusa atakującego zazwyczaj ptaki, na inne zwierzęta.

Eksperci raczej wykluczają możliwość transmisji wirusa H5N1 z kota na człowieka, niemniej przypomnijmy, że pod koniec lat 90 XX w. na farmie w Hong Kongu patogenem zakaziło się 16 osób. Według różnych źródeł połowa z nich zmarła. Media donosiły w 2021 r. o nowej mutacji tego wirusa H5N8, który miał atakować i ludzi.

- Ptasie wirusy mogą wywoływać objawy bardzo podobne do zwykłej grypy - kaszel, gorączkę, ból gardła, bóle mięśni i stawów, biegunkę. Wg niektórych lekarzy, objawy ptasiej grypy mogą być u ludzi bardziej nasilone od "ludzkiej" odmiany tej choroby – tłumaczył w rozmowie z „Dziennikiem Bałtyckim” Łukasz Wolny, starszy inspektor weterynaryjny ds. ochrony zdrowia zwierząt w WiW w Gdańsku.

Ekspert przypominał wówczas również, że ptasia grypa jest tzw. chorobą sezonową. W czerwcu liczba zakażeń patogenem powinna być bardzo niska. Czy u kotów może to dowodzić jednak „pokarmowego” sposobu zakażeń?

- Wirus grypy ptaków jest wrażliwy na wysoką temperaturę i pod działaniem 70°C ginie prawie natychmiast. Dlatego też drób i jaja właściwie upieczone, usmażone lub ugotowane są w pełni bezpieczne. W opinii PIW – PIWET Puławy standardowy „ sezon grypowy” to czas od 1 października do 31 marca. Jednakże ze względu na margines niepewności związany z duża nieprzewidywalnością zdarzeń epizootycznych, może ulec skróceniu lub wydłużeniu - co ma miejsce w tym roku, gdyż ogniska grypy u ptaków dzikich stwierdzano w okresie kwiecień – czerwiec – wskazuje jednak Agnieszka Arendt.