Malbork. Marek Stokowski czyta w internecie. Posłuchaj fragmentów trzech powieści "zamkowego" pisarza

Marek Stokowski przez 40 lat w Muzeum Zamkowym w Malborku odpowiadał za kontakty zagraniczne. Do jego zadań jako kustosza należało m.in. oprowadzanie po zabytku klasy światowej ważnych tego świata, np. ambasadorów, konsulów, ministrów, prezydentów.

W zamek wrósł, ale też zamek wrósł w niego i jego twórczość, bo chyba nawet nie trzeba przypominać, że pan Marek, absolwent Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Działań Edukacyjnych w Muzeach, jest cenionym prozaikiem i poetą. Próbkę swojej literatury zostawił całemu światu, bo w internecie - na nagraniach umieszczonych w serwisie YouTube.

Na pożegnanie z zamkiem nagrałem - przy wielkiej pomocy panów Tomasza Bogdanowicza i Arkadiusza Dzikowskiego - trzy fragmenty mojej prozy, fragmenty odnoszące się bezpośrednio do zamku Malbork. Zamiast pisać gwoździem na murze "Tu byłem", przedstawiam słuchaczom historie rozgrywające się w różnych czasach, ale zawsze tutaj, w tym pełnym tajemnic i fascynującym miejscu – wyjaśnia Marek Stokowski.

Gdybyśmy mieli ułożyć te filmiki chronologicznie według okresów, w których toczy się akcja, to najpierw mamy „Błazna” (powieść wydana w 2003 r.). Marek Stokowski czyta fragment pt. „Ulryk i Konrad”.

Malbork, rok 1406.

- Ulryk von Jungingen, mieszkaniec naszej zbiorowej wyobraźni. Zazwyczaj, jak sądzę, widzimy go na polach grunwaldzkich, a dzisiaj chciałbym go państwu ukazać tutaj, w Malborku, w dodatku kilka lat przed wielką bitwą. Ulryk sprawuje jeszcze urząd wielkiego marszałka. Przyjechał od siebie, z Królewca, do stolicy państwa krzyżackiego. Właśnie przeżył straszne upokorzenie. Jest wściekły. Nocą wybiega na dziedziniec i rozmawia z Bogiem. To bardzo osobliwa rozmowa. Jednostronna. A na koniec spotkamy jeszcze jego starszego brata, wielkiego mistrza Konrada – mówi Marek Stokowski we wstępie.

Obejrzyj "Ulryka i Konrada". Czyta Marek Stokowski:

W ramach „Zamkowych lektur Marka S.” możemy też posłuchać opowiadania pt. „Oblężenie” z powieści „Święty Leonard z pól” (2022). Jest mroźna zima 1945 r. Armia Czerwona w drugiej połowie stycznia wkracza do miasta. Przez siedem tygodni toczą się ciężkie walki o zamek Malbork i mosty na Nogacie.

- W tych realiach osadzone jest krótkie opowiadanie Marka Stokowskiego. Autor czyta je dokładnie w tym miejscu, gdzie rozgrywa się dramat głównego bohatera, siedemnastoletniego Polaka Konradka, siłą wcielonego do niemieckiego wojska. Rodzina chłopaka doznała straszliwych cierpień i od Niemców, i od Sowietów. Podczas oblężenia zamku Konradek tkwi między tymi dwoma morderczymi żywiołami – brunatnym i czerwonym. Czy kompletnie samotny, z pozoru bezsilny człowiek może przeciwstawić się potężnym armiom? Czy może rzucić wyzwanie demonom żywiącym się ludźmi i niszczącym ziemię? - czytamy w opisie.

Odpowiedzi na te pytania szukajcie w nagraniu poniżej:

W 2014 roku ukazała się powieść „Kino krótkich filmów”, której bohaterem jest M. Mamy rok 1994. M dostrzega pod murami zamku Malbork postać drobnej kobiety...

- Czy to jest Miriam z Nazaretu? Czy to Ona patrzy na gigantyczną budowlę nazwaną niegdyś Jej imieniem? Co można wyczytać z murów tego zamku? I skąd pochodzi jego niewiarygodne piękno?” - czytamy z kolei w opisie tego nagrania.

"Miriam". Czyta Marek Stokowski:

Przypomnijmy, że „Kino krótkich filmów” (2014) to trzecia część współczesnej trylogii Marka Stokowskiego, którą poprzedzały „Samo-loty” (2005) i „Stroiciel lasu” (2010).

„Samo-loty” dzieją się w czasach PRL. W 1970 roku M zostaje wybudzony z długotrwałej śpiączki i stara się odnaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego powrócił na Ziemię. Po kuracji szpitalnej i pobycie w domu pomocy społecznej opuszcza Warszawę i osiedla się w lasach na północy Polski. Tam, podczas wędrówek z psim Sancho Pansą u boku, stopniowo odzyskuje władzę cielesną i duchową.

„Stroiciel lasu” to już Polska po 1989 roku i pełna humoru opowieść psa o człowieku, książka o przyjaźni, ocalającej mocy ciszy, potrzebie pamięci, a także o potężnej sile śmiechu i marzeń. Akcja rozgrywa się w Dolinie Dolnej Wisły. Głównym zajęciem stroiciela lasu staje się harmonizowanie brzmienia rozstrojonych drzew i zakątków puszczy w pradolinie Wisły. Próbuje też nieść pomoc ciężko chorej dziewczynie i odnajduje miłość.

CZYTAJ TEŻ: "Samo-loty" Marka Stokowskiego już do posłuchania jako audiobook

W „Kinie krótkich filmów” człowiek i pies – bohaterowie poprzedniej powieści – wyruszają w drogę na północ. Ich zimowa wędrówka przez puszczę na krawędzi doliny Wisły, Wielkie Żuławy i lasy nad Bałtykiem obfituje w niezwykłe spotkania, stając się dla człowieka głębokim doświadczeniem duchowym. Pełna humoru i swady narracja prowadzona przez psa sprawia, że opisywane sceny ożywają w iluzjonie ulokowanym w sekretnej przestrzeni głowy czytelnika. W tym samym kinie wyświetlają się również mini humoreski, jakie bohater opowieści odnajduje na szlaku do Skandynawii.

Warto dodać, że cała trylogia zyskała popularność również dzięki temu, że w radiowej Trójce czytali ją aktorzy Kabaretu Mumio. Wszystkie części obecnie dostępne są już w formie e-booków, a dodatkowo „Samo-loty” także jako audiobook.

Oprócz już wymienionych tytułów dodajmy, że od lat 80. Marek Stokowski pisał wiersze i humoreski, które były publikowane w prasie i czytane radiu. Wydał tomik poezji „Dzień nad ciemną rzeką” (1996), zbiór humoresek „Sny dla dorosłych i dla dzieci” (1998) we współpracy z artystą malarzem Mariuszem Stawarskim.

Ponadto, jest autorem publikacji popularnonaukowych i edukacyjnych poświęconych zakonowi krzyżackiemu i jego zamkom, wielu artykułów o tematyce związanej z pedagogiką muzealną oraz nowoczesnymi trendami w turystyce kulturowej.