Malbork. Spacer "Na krawędzi" z przewodniczką PTTK tym razem po ul. Jagiellońskiej. Tam widać, jak splatają się historia i współczesność

W sobotę (22 października) w Malborku odbył się spacer w ramach cyklu "Na krawędzi. Spotkania z historią i współczesnością", przygotowane przez PTTK im. Stefana Dubyny w Malborku.

Tematem dzisiejszego spotkania jest cześć ul. Jagiellońskiej, od skrzyżowania z ul. Grunwaldzką i dalej, w kierunku południowym, do dzisiejszego budynku Powiatowego Ogniska Plastycznego – mówił Bogdan Mąder, prezes prezes Oddziału Przewodnickiego PTTK w Malborku.

Przewodniczką po ul. Jagiellońskiej była Małgorzata Langowska. Zaprezentowała historię obiektów, które przetrwały do dzisiaj, choć przechodziły różne koleje losu. Wiele z nich bardzo się przez lata zmieniło, przeszły nie tylko architektoniczną metamorfozę, ale też są wykorzystywane do innych celów niż w momencie, gdy były budowane. Zupełnie inaczej, zwłaszcza od frontu, wygląda siedziba Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, w którym do drugiej połowy lat 20. ubiegłego wieku mieściło się Seminarium Nauczycielskie. Zostało otwarte 106 lat temu, 22 października. Również drugi budynek oświatowy, obecnie wykorzystywany przez Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy i Specjalny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem, powstał w miejscu zniszczonego lazaretu wojskowego dla regimentu piechoty. Co ciekawe, obiekt nie przetrwał, ale zachowało się oryginalne ogrodzenie, w MOW częściowo również. Kto nie był, a będzie tamtędy przechodził może zerknąć i odkryć to przedwojenne piękno.

Na pewno warto też zadzierać nosy, bo na dawnej Birkgasse zmienia się również wygląd budynków mieszkalnych.

W Malborku obecnie realizowany jest program rewitalizacji „Malbork na plus”. Niektóre kamienice zostały odrestaurowane z zachowaniem detalu architektonicznego – mówiła Małgorzata Langowska.

Sporą część ulicy zajmuje jednostka wojskowa, która również prezentuje się bardzo atrakcyjnie.
- Koszary wojskowe nie zostały zniszczone podczas drugiej wojny światowej. Obecnie, razem z budynkami przy ul. 17 Marca, należą do 22 Bazy Lotnictwa Taktycznego – przypomniała Małgorzata Langowska. - Budynki są w stylu neogotyckim, wzorowane na architekturze Zamku Wysokiego w Malborku. Projekty
powstały w Berlinie, a wpływ na ich kształt miał Bernard Schmid. Pełnił on wiele ważnych funkcji, bo
był od 1902 r. konserwatorem zabytków Prus Zachodnich. Od 1903 do 1925 był dyrektorem
malborskiego Urzędu Budowlanego.

Ważnym miejscem na trasie był cmentarz, który znajduje się między ul. Jagiellońską a ul. Słowackiego. Od wielu lat nie odbywają się tam pochówki, ale to ważne miejsce, gdzie splata się historia byłych i obecnych mieszkańców miasta. Od września 2006 r. znajdują się tam krzyż i tablica pamiątkowa dedykowana "Mieszkańcom Marienburga i Malborka, którzy tu znaleźli ostatni spokój". To inicjatywa śp. Bodo Rueckerta, jednego z marienburczyków, który darzył swoje rodzinne miasto wielką miłością.
- Cmentarz powstał w końcu XIX wieku lub na początku XX wieku. Cmentarz zlokalizowany jest między ulicami Słowackiego, dawniej Fleischergasse, gdzie znajdował się katolicki Szpital św. Marii, niezachowany do dziś a Jagiellońską, vis a vis garnizonowego lazaretu. Cmentarz funkcjonował do 1945 r. Jest niewątpliwy związek ze szpitalem św. Marii. Cmentarz zachował swoja funkcję po roku 1945, co jest jeszcze jednym argumentem przemawiającym za jego przynależnością wyznaniową. Nekropolie innych wyznań na ogół niszczono i dewastowano. Na tym cmentarzu nadal dokonywano nowych pochówków, mieszkańców Malborka. Ostatnie pochówki miały miejsce w roku 1961. Według Wiesława Jedlińskiego, kronikarza Malborka, znajdowało się tam 3612 nagrobków - opowiadała Małgorzata Langowska.

Spotkanie zakończyło się w Powiatowym Ognisku Plastycznym. Dawniej, w latach 30. XX wieku, był warsztatowym budynkiem dla szkoły szybowcowej, odbywało się tam montowanie szybowców.
W Ognisku zaprezentowane zostały slajdy ze zdjęciami, także historycznymi, na których widać było nieistniejące już budynki. Zachowały się zdjęcia kamienic sprzed niedawnej rewitalizacji, widać więc, w jak fatalnym stanie były jeszcze całkiem niedawno.

Często nie znamy historii naszego miasta czy związanej z charakterystyczną zabudową, która pozostała z dawnych czasów, czy ludźmi, którzy kiedyś tu mieszkali. Często nie znamy nawet historii swoich kamienic – przyznaje Bogdan Mąder.

Temu właśnie służą spacery z przewodnikiem. "Na krawędzi. Spotkania z historią i współczesnością" to druga edycja projektu dofinansowanego przez Urząd Miasta Malborka w ramach konkursu o długiej nazwie „Wspieranie działań animacyjnych społeczności lokalnej ze szczególnym uwzględnieniem działań integrujących i aktywizujących mieszkańców z obszaru rewitalizacji”. Chodzi przede wszystkim o Śródmieście, gdzie z pomocą unijnych środków remontowane są budynki i zagospodarowane zostały skwery. Na koniec odbył się konkurs dla uczestników, w którym nagrodami były książki.
W planie jest jeszcze jedno spotkanie, którego bohaterką będzie ul. Sienkiewicza. 5 listopada o godz. 11 chętni mogą zjawić się w okolicach parkingu przy sklepie E.Leclerc.