Muzeum Zamkowe w Malborku opisze grodzisko w Węgrach. Badania czekają na publikację pół wieku

Krzyżacy pozostawili najgłębsze ślady w historii ziemi malborskiej i sztumskiej, ale przeszłość Żuław i Powiśla jest znacznie bogatsza. Dzięki Muzeum Zamkowemu za rok poznamy nieznaną szerzej historię sięgającą państwa pierwszych Piastów. Trwa właśnie opracowywanie badań archeologicznych w słowiańskim zespole osadniczym w podmalborskich Węgrach. Badania na publikację czekają ponad pół wieku.

Archeolodzy po raz pierwszy pojawili się na terenie dzisiejszej miejscowości Węgry w 1962 roku. Ich celem było zbadanie grodziska nad Nogatem, które zdaniem naukowców w XI-XII wieku było najważniejszym ośrodkiem kulturotwórczym związanym z Pomorzem Wschodnim usytuowanym na północno-zachodnim krańcu Pojezierza Iławskiego.

Podczas badań natrafiono na potężne wały obronne dochodzące nawet do 18 metrów. Do dziś zachowały się tylko ich fragmenty, ale przed wiekami miały prawdopodobnie chronić przed atakami plemion pruskich. Grodzisko posiadało rozbudowany system umocnień ziemnych na podgrodziu. W trakcie badań znaleziono spory zestaw broni, co wskazuje na militarno-strażniczy charakter osady.

Grodzisko badane było w latach 1962-1967, 1984-1985 oraz 1990-1991, ale do dziś nie powstało kompleksowe opracowanie na jego temat, choć osada w rejestrze zabytków znajduje się od 1970 roku. To się zmieni w ciągu najbliższego roku. Wtedy zakończy się wart 125 tys. zł projekt unijny realizowany przez Muzeum Zamkowe.

- Opracowanie ma pozwolić na zdobycie jak najpełniejszej wiedzy na temat różnych aspektów funkcjonowania tego zespołu osadniczego, przede wszystkim w zakresie zagospodarowania przestrzennego oraz chronologii jego użytkowania - wyjaśnia Beata Stawarska, koordynator projektu. - Opracowanie niewątpliwie dostarczy nowych danych do rozpoznania wczesnośredniowiecznych dziejów tej części Pomorza Nadwiślańskiego.

W ramach projektu odbędzie się też konserwacja znalezionych zabytków metalowych - żelaznych, jak i wykonanych z metali kolorowych. Oprócz zabytków o metryce wczesnośredniowiecznej muzeum posiada też przedmioty z wczesnej epoki żelaza oraz z okresu wpływów rzymskich.

Głównym wykonawcą projektu jest dr Sławomir Wadyl. Pozostali wykonawcy: Mieczysław Haftka, Ewa Fudzińska, dr Piotr Fudziński, dr Piotr Kittel, Paweł Kucypera, prof. Daniel Makowiecki, dr Katarzyna Pińska, Ewelina Drozd, prof. Tomasz Goslar oraz prof. Tomasz Ważny.