Płyty nagrobne na dawnym cmentarzu przy ul. Słowackiego w Malborku
Przypomnijmy, że społecznicy zajęli się płytami nagrobnymi z okresu XVII-XVIII w., które dawniej znajdowały się w posadzkach kościoła św. Jerzego (dzisiaj Matki Boskiej Nieustającej Pomocy). Po drugiej wojnie światowej, najprawdopodobniej przy okazji remontu, zostały wyniesione na zewnątrz i przeleżały kilkadziesiąt lat w ziemi na terenie dawnego przykościelnego cmentarza – w tej jego części od strony wieży ciśnień. Leżały tak do momentu, gdy przypomniał sobie o nich malborczyk Bogdan Krauze, miłośnik historii, który ma już za sobą porządkowanie starych cmentarzy, m.in. w Gnojewie.
Pomysł przyszedł mi do głowy, gdy byłem w Muzeum Miasta Malborka na wykładzie Piotra Podlewskiego. Pomyślałem wtedy, że warto wydobyć te płyty z ziemi i wyeksponować – tłumaczy Bogdan Krauze, inicjator i koordynator prac.
Sztumian Piotr Podlewski to autor książki „Żywoty Zmarłych”, w której na podstawie inskrypcji na płytach cmentarnych starał się opowiedzieć losy dawnych mieszkańców Powiśla. W Muzeum Miasta Malborka gościł na spotkaniu autorskim, a potem zajrzał też na dawną nekropolię przy kościele MBNP. Na swoim profilu „Penetracje po Powiślu” opisał jedną z płyt, na której w miarę dobrze zachowały się łacińskie napisy.
„Płyta poświęcona została dwóm pastorom ewangelickim. Pierwszy z nich, Christopher Stephan, urodził się w Ostródzie (Osterode) 23 grudnia 1643 roku. Od 1668 roku był pastorem w Zalewie (Saalfeld), a od 1682 roku urzędował w Malborku. Zmarł w 1693 roku, dnia 29 sierpnia. Drugi pastor, Abraham Pusch, urodził się w Elblągu (Elbing) 16 listopada 1686 roku. Objął urząd pastora w Stalewie (Stall), a następnie, od 18 marca 1715 roku w Fiszewie (Fischau). Dalszy fragment inskrypcji dotyczący jego urzędowania w Malborku trudno jest zinterpretować, ale wiadomo, że urzędował tutaj od 16 lutego 1725 roku. Zmarł 12 czerwca 1754 roku” – pisze Piotr Podlewski.
Podziękowania dla osób, które pomagają w pracach na byłym cmentarzu
Okazuje się, że część dawnego cmentarza, na której znajdują się zabytkowe płyty, należy do miasta. Przed rozpoczęciem prac pomysłodawca otrzymał zezwolenie z magistratu.
Prace na tej części cmentarza rozpoczęliśmy od wycięcia krzewów i samosiejek. Zebraliśmy mnóstwo śmieci i cały ten teren zagrabiliśmy. Gałęzie i liście załadowaliśmy do podstawionego kontenera – opowiada Bogdan Krauze.
Ostatnio prace były kontynuowane. Tablice wcześniej przykryte ziemią przeniesiono w pobliże docelowego miejsca, w którym zostaną wyeksponowane.
- Część płyt przenosiliśmy ręcznie, część za pomocą koparki. Płyty zostaną ułożone pod kątem kilku metrów od muru cmentarnego na piaskowej podsypce. Piach dostarczy nam Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku. Te ciężkie prace jeszcze przed nami, czyli przewóz taczkami piachu, posypanie go pod płyty i ich ułożenie, założenie folii izolującej. Wyczyścimy też tablice przy użyciu parownicy. Chciałbym podziękować kilku osobom, przewodnikom Koła Przewodników Malborskich oraz pracownikom Muzeum Zamkowego, za ofiarną i bezinteresowną pomoc przy dotychczasowych pracach. Są to: Justyna Słabuszewska, Natalia Chrząstowska-Łaska, Wojciech Ślurzyński, Daniel Gosk i Grzegorz Robak – wylicza Bogdan Krauze.
Jak pisze Piotr Podlewski, w kościele MBNP znajduje się „więcej podobnych zabytków sztuki sepulkralnej, a pod drewnianym podestem ołtarza jest ich najwięcej”.
Kościół przy ul. Słowackiego w obecnej formie został wzniesiony w latach 1712-1714 jako świątynia wyznania ewangelickiego. Wcześniej istniał w tym miejscu obiekt ze średniowiecza, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1403 r., kiedy wielki mistrz krzyżacki podarował do niego świece wielkanocne. W latach 70. XV wieku po wojnie trzynastoletniej i następnie po „potopie szwedzkim” w XVI wieku kościół był odbudowywany.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź "Dziennik Bałtycki" codziennie. Obserwuj dziennikbaltycki.pl!
Komentarze piłkarzy po meczu Polska-Holandia
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?